W poprzednich numerach naszej gazety pisaliśmy o Europie borykającej się w ostatnich miesiącach tego roku z letnimi upałami, suszami czy pożarami. Tymczasem na południu Afryki w ostatnich miesiącach było wyjątkowo chłodno, a 11 lipca 2023 r. w Republice Południowej Afryki (RPA) spadł śnieg. Na południowych krańcach Afryki również wystąpiły anomalia pogodowe – było zimniej niż zazwyczaj.
Anomalia pogodowe – śnieg tam, gdzie zazwyczaj go nie ma
W lipcu br. wyjątkowo zimne powietrze znad Antarktyki dotarło do południowych rubieży Afryki. Południowoafrykański serwis pogodowy SAWS ostrzegł o możliwości wystąpienia niskich temperatur oraz opadów śniegu. Prognozy sprawdziły się, gdyż na wyżej położonych obszarach, w tym w Johannesburgu w RPA, spadło sporo śniegu. Największy opad odnotowano na wyżynach, w górach i na przełęczach, szczególnie w Prowincjach Przylądkowych Zachodniej, Północnej oraz Wschodniej. Uczucie zimna potęgował porywisty wiatr. Mieszkańcy Johannesburga w RPA mieli okazję zobaczyć za oknami śnieg w 1996, 2007 i 2012 r., więc jak można zauważyć, takie anomalia pogodowe nie zdarzają się zbyt często.
Klimat południowej części Afryki
Na południu kontynentu klimat jest przez cały rok ciepły albo gorący, z krótkimi okresami zimowymi. Ze względu na położenie regiony południowej części Afryki mają szeroki zakres średnich temperatur. Przeciętnie wynosi ona od 15 do 20°C, w zależności od regionu i pory roku. Średnia temperatura latem jest wyższa – 20,1 do 25,3°C, natomiast zimą spada do 7,7 – 13,8°C. Najbardziej wilgotne regiony to wschodnie zbocza Drakensberg i podzwrotnikowe wybrzeże Oceanu Indyjskiego. Opady na wybrzeżu Atlantyku wynoszą tylko około 100 mm, natomiast na śródlądowym płaskowyżu sięgają 750 do 800 mm.
W RPA słońce świeci przez ponad siedem miesięcy w roku. Na południu i zachodzie temperatura w dzień jest wysoka. Średnioroczna dla tego regionu wynosi 21°C. Rocznie spada około 395 mm deszczu. Przez 233 dni w ciągu roku jest sucho z wilgotnością powietrza wynoszącą 72%. Indeks UV wynosi 5 i jest na poziomie umiarkowanym.
Na wschodzie południowej części Afryki średnia temperatura roczna jest wyższa i wynosi 24°C. Rocznie spada około 521 mm deszczu, a przez 159 dni w ciągu roku jest sucho z wilgotnością powietrza wynoszącą 76%. Indeks UV wynosi 5 i jest na poziomie umiarkowanym. Średnia temperatura roczna dla północnej części południowej Afryki jest dość wysoka – 29°C. Spada tam rocznie około 422 mm deszczu. Przez 203 dni w ciągu roku jest sucho z wilgotnością powietrza wynoszącą 62%. Indeks UV wynosi 6 w indeksie UV i jest na poziomie wysokim. Podsumowując, jest tam ciepło i słonecznie, a opady są dość zróżnicowane w poszczególnych regionach.
Pory roku południowej części Afryki
Wiosna trwa od września do listopada. W tym okresie temperatura wynosi zazwyczaj od 15 do 20°C, ale może się różnić w zależności od regionu. Burze, opady, wiatry są wtedy częstsze i intensywniejsze w całym kraju. Lato trwa od grudnia do lutego. W tym czasie temperatura wynosi od 20 do 30°C. Styczeń jest najgorętszym miesiącem, ze średnią temperaturą 25°C. Niemniej jednak na północy i w głębi lądu wartości te mogą być znacznie wyższe. W lecie rośnie poziom wilgotności, co zwiększa odczuwanie gorąca.
Jesień trwa od marca do maja. W tym okresie temperatura wynosi, podobnie jak wiosną, od 15 do 20°C. Jesienią zwiększa się ilość opadów, częstotliwość i intensywność burz oraz innych ekstremalnych zjawisk pogodowych. Zima trwa od czerwca do sierpnia i jest to okres, kiedy temperatury są najniższe i wynoszą od 10 do 15°C, a w niektórych regionach nawet mniej, szczególnie na większych wysokościach. Lipiec jest najchłodniejszym miesiącem, a średnie temperatury mogą spaść nawet do 5°C! Wtedy to mogą występować temperatury poniżej zera i opady śniegu. Ich powodem jest napływ zimnych frontów znad południowego Atlantyku.
Takie anomalia pogodowe są czymś, co absolutnie nie kojarzy się z Afryką i jej gorącym klimatem. Pozostaje zastanowić się, czy jest to coś naturalnego, czy może kolejny niepokojący efekt zmiany klimatu, który w przyszłości będzie się pogłębiał i wpłynie na życie mieszkańców i gospodarkę RPA. Więcej informacji o aktualnej pogodzie i o tym czy kolejne anomalia pogodowe są możliwe, znajduje się na stronie SAWS.
Autor zdjęć: David Chaterera