Atlas Odtwarzania Torfowisk: wiedza, renaturyzacja, współpraca

Zniszczyliśmy w Europie ogromną ilość terenów podmokłych, ziemię przez wieki meliorowano, a wodę odprowadzano z pól i łąk. Dziś wiemy już, jak bardzo negatywne skutki to ze sobą niesie. W dobie zmian klimatycznych i kryzysu różnorodności biologicznej potrzebujemy narzędzi, które mogą wesprzeć proces renaturyzacji terenów podmokłych.

Atlas Odtwarzania Torfowisk – geneza i założenia

Finowie z pozarządowej organizacji Snowchange Cooperative swoje doświadczenia w odtwarzaniu torfowisk zebrali w jedną, interaktywną mapę, a do jej uzupełnienia zaprosili partnerów z Polski (Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków BirdLife Polska) i Ukrainy (Ukrainian Nature Conservation Group).

Tiina Oinonen, prezentując założenia Atlasu Odtwarzania Torfowisk podczas międzynarodowej konferencji online odbywającej się w czerwcu b.r. w ramach projektu finansowanego przez Nordycką Radę Ministrów, mówiła:

Jednym z naszych celów jest zbudowanie zrozumienia dla różnych rodzajów presji, jakim podlegają torfowiska w całej Europie […]. Poprzez wizualizację tych danych na wspólnej platformie pomagamy w identyfikacji podobnych wyzwań i regionalnych różnic, co jest kluczowe dla projektowania ukierunkowanych i skutecznych strategii ochronnych.

Szeroka współpraca na rzecz torfowisk

Wymiana wiedzy i doświadczeń pozwala wskazać punkty wspólne renaturyzacji: od blokowania rowów, przez odtwarzanie siedlisk, po ponowne uwodnienie zdegradowanych terenów. W wersji anglojęzycznej atlas prezentuje niemal 200 lokalizacji, w których podjęte zostały lokalne i często radykalne działania – doświadczenia Snowchange Cooperative poszerzono o przykłady z Polski i Ukrainy (OTOP i UNCG dodały po dziesięć miejsc, w których swoje prace realizują na co dzień).

Twórcy atlasu zapraszają do korzystania z jego zasobów przez samorządy, naukowców, organizacje pozarządowe oraz lokalne społeczności. Zachęcają do porównywania metod i śledzenia rozwiązań, które sprawdzają się w długiej perspektywie. Dlatego, że bez żywych torfowisk nie naprawimy klimatu, a bez wody nasze ekosystemy nie będą ani odporne, ani bezpieczne, ani zdrowe.

Atlas dostępny jest w języku polskim (materiały OTOP-u): www.peatlandrestorationatlas.org/pl oraz angielskim (pełna wersja trzech organizacji pozarządowych – z Finlandii, Polski i Ukrainy): www.peatlandrestorationatlas.org/en

---

zdj. główne: Rezerwat Bela, fot. Magdalena Gościniak

Informacje projektowe:

Tytuł projektu: Rozwiązania oparte na przyrodzie w przywracaniu otwartych terenów podmokłych dla wsparcia różnorodności biologicznej, poprawy jakości wody i łagodzenia skutków zmian klimatu (ang. Nature-based solutions in open wetlands restoration for biodiversity, water quality improvement and climate mitigation).

Okres realizacji: 1 października 2024 r. – 30 września 2025 r.

Budżet projektu: 509 975 koron duńskich

Partnerzy projektu: Ukrainian Nature Conservation Group (Українська природоохоронна група; Ukraina) oraz Snowchange Cooperative (Finlandia).

Finansowanie: Nordycka Rada Ministrów (ang. Nordic Council of Ministers, Nordisk Ministerråd)