English
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) przyjął oficjalną rekomendację dla wdrożenia w UE kompleksowej strategii wodnej zwanej Niebieskim Ładem/EU Blue Deal. Wezwał też wszystkie instytucje europejskie do uznania kwestii wodnych za priorytet w kadencji 2024-2029.
Blue Deal według Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Podczas dwudniowej sesji oraz towarzyszącej jej specjalnej konferencji „Call for an EU Blue Deal” EKES przedstawił swoje stanowisko dotyczące konieczności realizacji nowej strategii wodnej dla Europy. Zaprezentowano na niej wyniki prac rozpoczętych na początku 2023 roku, tzw. opinię parasolową, czyli zbiorczą rekomendację kompleksowych zmian w europejskiej gospodarce wodnej. Zawiera 32 zalecenia obejmujące szeroki obszar zagadnień: od walki z ubóstwem wodnym i ochrony zasobów, poprzez zużycie wody przez gospodarstwa domowe, rolnictwo i przemysł, propozycje w zakresie finansowania inwestycji wodnych i rozwoju infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, do edukacji i technologii wodooszczędnych.
EKES zarekomendował m.in. ustanowienie Funduszu na rzecz Niebieskiej Transformacji (specjalnego programu operacyjnego dotyczącego gospodarki wodnej i zintegrowanych inwestycji terytorialnych) oraz nadanie przez państwa członkowskie priorytetu inwestycjom w gospodarkę wodną, wspieranie innowacyjnych technologii zwiększających wykorzystanie wody szarej, oczyszczonych ścieków i niewielkich oczyszczalni. Oprócz tego zaproponował także przyjęcie spójnego, unijnego mechanizmu regulującego gromadzenie zapasów wody w okresach deszczowych; objęcie rozszerzoną odpowiedzialnością producenta kwestii gospodarowania ściekami; zbieranie w jednym miejscu i analizy danych na temat podziemnych systemów kanalizacyjnych w całej UE, a także renowację sieci na obszarach o skromnych zasobach, zwłaszcza na terenach wiejskich.
Europejczycy zauważają problem
Jak podkreślali eksperci EKES, niedobór wody jest poważnym problemem nie tylko na świecie, ale również w UE. Doświadczyło go już 60 proc. europejskich miast i przewiduje się, że w kolejnych dekadach problem się nasili. W zeszłym roku Stary Kontynent dotknęły najpoważniejsze susze od 500 lat, a coraz częstszym zjawiskiem są powodzie i pożary. Europejczycy mają też zastrzeżenia do jakości i ilości wody – prawie 2/3 mieszkańców UE jest zdania, że stanowią w ich krajach problem.
Gospodarowanie wodą jest wyzwaniem globalnym, ale dotyczy także Europy, która jest już dotknięta kryzysem wodnym. Jego skutki odczuwają nie tylko kraje śródziemnomorskie. W różnych regionach mamy niedobory wody i coraz dłuższe susze. Z problemem nie poradzą sobie w pojedynkę poszczególne państwa i musimy skoordynować działania w skali europejskiej – podkreślił Oliver Röpke, przewodniczący EKES. – Obecne ramy UE w kwestii wodnej nie przystają do obecnych wyzwań. Musimy uczyć się na błędach i sprawy wodne powinny zostać włączone do agendy unijnej jako osobna polityka UE z własnym komisarzem. Trzeba zadbać, żeby Green Deal współgrał z Blue Deal.
Blue Deal – eksperci i inwestycje
Przyjęcie opinii i apelu o wdrożenie UE Blue Deal zgromadziło grono najważniejszych ekspertów związanych z wodą, reprezentujących EKES, KE, ONZ oraz europejskie i międzynarodowe organizacje. Byli wśród nich m.in. Pietro de Lotto – przewodniczący Komisji ds. przekształceń w przemyśle EKES, Virginijus Sinkevičius – komisarz UE ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa, Pernille Weiss – szefowa Water Group w Parlamencie Europejskim, Mariana Mazzucato – współprzewodnicząca Światowej Komisji ds. gospodarki wodnej przy OECD, Pedro Arrojo-Agudo – specjalny sprawozdawca ONZ ds. prawa do wody i urządzeń sanitarnych oraz Bernard Van Nuffel – prezydent Aqua Publica Europea.
Według szacunków, wartość przedsięwzięć należących do EU Blue Deal wynosi ponad 390 mld euro. Mają one objąć inwestycje w retencję, rozwój i modernizację sieci wodno-kanalizacyjnych, oczyszczalni ścieków, upowszechnianie technologii obiegu zamkniętego, efektywne zarządzanie wodą przez energetykę, rolnictwo i przemysł.
Rola Polski w realizacji założeń Blue Deal
Zadowolenia i nadziei związanych z ogłoszeniem wezwania do wdrożenia EU Blue Deal nie ukrywał Marek Kowalski – przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, będący także inicjatorem utworzonego w ramach FPP Komitetu ds. wody.
Kryzys wodny w Europie jest faktem i cieszę się, że dostrzegł go EKES, wychodząc z inicjatywą Niebieskiego Ładu. Mam nadzieję, że spotka się ona z odpowiednim odzewem instytucji europejskich. Potrzeby są ogromne, bo woda to zasób, którego nie da się zastąpić. Jest wszechobecna w gospodarce, a jej niedobory oznaczają poważne problemy dla firm i mieszkańców. W przypadku Polski Blue Deal jest ogromną szansą. Oznacza dodatkowe fundusze, a oprócz tego możemy stać się „hubem” wodnym i rozwinąć nowe rozwiązania technologiczne, np. w zakresie pomiaru oszczędności wody. To przestrzeń dla polskiej nauki i biznesu, która pozwoli nam dołączyć do europejskich liderów w zakresie gospodarki wodnej – stwierdził.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) jest organem doradczym UE, reprezentującym organizacje pracowników, pracodawców i innych grup (np. rolników i konsumentów). Wydaje opinie mające charakter wytycznych do późniejszych aktów prawnych, które trafiają do Komisji Europejskiej, Rady UE i Parlamentu Europejskiego. Jego członkowie są nominowani przez rządy poszczególnych krajów członkowskich na pięcioletnią kadencję.
Źródło: informacja prasowa FPP
Autor zdjeć: Marta Saracyn
