Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej osiągnęły porozumienie w sprawie rocznego budżetu UE na 2025 r. Umożliwi on UE wywiązanie się ze swoich zobowiązań politycznych, w tym zmian uzgodnionych w śródokresowym przeglądzie wieloletnich ram finansowych. Zgodnie z przyjętymi założeniami roczny budżet UE na 2025 r. wyniesie 199,4 mld euro, z czego na priorytet zasoby naturalne i środowisko, zaplanowano przeznaczyć 56,7 mld euro.
Roczny budżet UE 2025 r.
Roczny budżet określa wszystkie wydatki i dochody Unii Europejskiej na dany rok. Pozwala finansować politykę i programy UE zgodnie z jej priorytetami politycznymi i zobowiązaniami prawnymi. Szczegółowe informacje dotyczące budżetu rocznego na 2025 r. można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej. Środki na przyszły rok są o około 10 mld euro wyższe niż budżet UE w bieżącym, o którym pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów: Budżet UE na 2024 r.
Roczny budżet określa wszystkie ruchy finansowe UE na dany rok. Pod względem wydatków musi mieścić się w wartościach wyznaczonych w budżecie długofalowym, czyli w wieloletnich ramach finansowych. UE zwykle trzyma się poniżej tych pułapów, aby pozostawić rezerwę na nieprzewidziane potrzeby. Informacje o wpływach pozwalają na odpowiednie zaplanowanie wydatków, by na wszystkie starczyło środków.
Budżet UE na 2025 r. – działania priorytetowe
Roczny budżet UE na 2025 r. obejmuje wydatki pokrywane ze środków w ramach długoterminowych pułapów budżetowych, finansowanych z zasobów własnych. Są one uzupełniane wydatkami z NextGenerationEU, finansowanymi z pożyczek zaciąganych na rynkach kapitałowych. W projekcie budżetu na każdy program proponuje się dwie kwoty – zobowiązania i płatności.
Roczny budżet UE na 2025 r. zapewnia środki finansowe na realizację priorytetów politycznych UE i reagowanie na pilne kryzysy wewnętrzne – na przykład udzielenie wsparcia w związku z niedawnymi powodziami, które dotknęły kilka państw członkowskich. Poza tym będzie nadal finansować sztandarowe programy, takie jak „Horyzont Europa” i Erasmus+.
Komisja Europejska zaproponowała przeznaczenie następujących kwot (w formie zobowiązań) na swoje działania priorytetowe:
- 21,4 mld euro – jednolity rynek, innowacje i gospodarka cyfrowa;
- 77,9 mld euro – spójność, odporność i wartości;
- 56,7 mld euro – zasoby naturalne i środowisko, z czego:
- 39,9 mld euro na wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie;
- 13,2 mld euro na Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW);
- 0,9 mld euro na Europejski Fundusz Morski, Rybołówstwa i Akwakultury (EMFAF);
- 0,2 mld euro na porozumienie o partnerstwie w zakresie zrównoważonych połowów (SFPA) i regionalne organizacje ds. zarządzania rybołówstwem (RFMO);
- 0,8 mld euro na program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE);
- 1,5 mld euro na Fundusz Sprawiedliwej Transformacji;
- 0,6 mld euro inne;
- 4,7 mld euro – migracja i zarządzanie granicami;
- 2,6 mld euro – bezpieczeństwo i obrona;
- 16,3 mld euro – sąsiedztwo i świat;
- 12,8 mld euro – europejska administracja publiczna;
- 6,7 mld euro – tematyczne instrumenty szczególne.
Jak uchwalany jest roczny budżet UE?
Komisja Europejska przedstawia projekt rocznego budżetu, następnie decydują o nim na równych zasadach Rada i Parlament Europejski. Rada przyjmuje swoje stanowisko do projektu budżetu, potem Parlament Europejski może przyjąć poprawki do jej stanowiska. Jeżeli zdania obu instytucji są rozbieżne, zwoływany jest komitet pojednawczy, który w ciągu 3 tygodni ma znaleźć rozwiązanie kompromisowe. Gdy Rada i Parlament Europejski osiągną porozumienie, mają 14 dni, by formalnie je zatwierdzić. W przypadku braku porozumienia, Komisja Europejska musi przedstawić nowy projekt.
Jeżeli budżet na dany rok nie zostanie przyjęty, stosuje się system dwunastych części środków tymczasowych. Oznacza to, że co miesiąc na każdy rozdział budżetu można wydać nie więcej niż jedną dwunastą środków budżetowych przeznaczonych na ten cel w roku poprzednim lub jedną dwunastą środków, które Komisja Europejska zaproponowała na ten cel w projekcie budżetu – zależnie od tego, która z tych kwot jest niższa.