Zmiana rozporządzenia w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania chemikaliów (CLP)

W dniu 19 grudnia 2022 r. Komisja Europejska opublikowała propozycję modyfikacji Rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania chemikaliów i mieszanin (CLP). Zmiana została pierwotnie ogłoszona w ramach przyjęcia Strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważonego rozwoju w październiku 2020 r. W ostatnim czasie Parlament i Rada Europejska przyjęły wstępne porozumienie w sprawie aktualizacji tego dokumentu.

Cel rozporządzenia CLP

Celem rozporządzenia CLP jest ochrona ludzi i środowiska przed niebezpiecznymi chemikaliami oraz zapewnienie swobodnego przepływu substancji i mieszanin na jednolitym rynku. Rozporządzenie zobowiązuje producentów, importerów lub inne przedsiębiorstwa w łańcuchu wartości do odpowiedniego klasyfikowania, etykietowania i pakowania niebezpiecznych chemikaliów przed ich sprzedażą. Dzięki piktogramom i stwierdzeniom na etykietach CLP informuje konsumentów i specjalistów o zagrożeniach związanych z zakupem, użytkowaniem i pozbywaniem się niebezpiecznych chemikaliów oraz o środkach ostrożności, które muszą w związku z tym podjąć. Rozporządzenie stanowi podstawę wielu przepisów prawnych w całym prawodawstwie UE dotyczącym zarządzania ryzykiem związanym z chemikaliami.

Klasy zagrożenia w rozporządzeniu CLP

W dniu 20 kwietnia 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Komisji Europejskiej (UE) 2023/707, które wprowadziło do CLP trzy nowe klasy zagrożenia:

• zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego (ED) w odniesieniu do zdrowia ludzi (HH) lub środowiska (ENV);
• właściwości substancji trwałych, wykazujących zdolność do bioakumulacji i toksycznych (PBT) lub bardzo trwałych i wykazujących bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB);
• właściwości substancji trwałych, mobilnych i toksycznych (PMT) lub bardzo trwałych, bardzo mobilnych (vPvM).

Zmiany w wprowadzone w nowym rozporządzeniu CLP

Nowe przepisy ujęte w rozporządzeniu dotyczącym CLP przyczynią się do poprawy funkcjonowania rynku UE w odniesieniu do produktów zawierających niebezpieczne chemikalia oraz lepszej ochrony konsumentów, pracowników i środowiska. Zmiany w rozporządzeniu spowodują jego dostosowanie do różnych form handlu (handel internetowy lub produktami w powtórnie napełnianych opakowaniach), jednocześnie propagując obieg zamknięty produktów chemicznych, upraszczanie etykiet (w tym etykiet cyfrowych) oraz zapewnią wysoką ochronę przed zagrożeniami chemicznymi. Zmienione przepisy mają również za zadanie przyspieszyć identyfikację niebezpiecznych substancji i mieszanin na szczeblu UE oraz przyczynić się do poprawy komunikacji na temat niebezpiecznych chemikaliów.

Nowe rozporządzenie dotyczące CLP wprowadza następujące zmiany:

• zaktualizowane zasady klasyfikacji substancji złożonych (substancji zawierających więcej niż jeden składnik, znany jako „MOCS”). Parlament i Rada Europejska uzgodniły szczególne odstępstwo w tej kategorii: dotyczące ekstraktów roślinnych, w tym olejków eterycznych;
• lepszą ochronę konsumentów przy zakupie niebezpiecznych chemikaliów przez internet. Strony internetowe będą musiały informować o niebezpiecznych właściwościach produktów;
• bardziej klarowne etykietowanie niebezpiecznych chemikaliów, w tym na potrzeby sprzedaży przez internet. W ramach przeglądu aktualnych przepisów wprowadzono wymogi dotyczące reklamy oraz minimalny rozmiar czcionki tekstu informującego o niebezpiecznych chemikaliach;
• na opakowaniu pozostaną również ważne informacje na temat bezpieczeństwa i piktogramy określające rodzaj zagrożenia dla przedsiębiorstw;
• nowe uprawnienia dla Komisji Europejskiej pozwalające przyspieszać procedurę identyfikowania niebezpiecznych substancji i proponować niezbędną klasyfikację;
• pierwsze w historii przepisy dotyczące chemikaliów nadających się do wielokrotnego napełniania,aby wspierać bezpieczną sprzedaż substancji przeznaczonych dla gospodarstw domowych luzem. Zmniejszy to również ilość opakowań, a co za tym idzie, odpadów opakowaniowych;
• ośrodki zatruć otrzymają lepsze i szybsze informacje na wypadek nagłych sytuacji medycznych.

Strategia w zakresie chemikaliów

Strategia w zakresie chemikaliów została przyjęta przez Radę Europejską w marcu 2021 r. Wyznacza ona długofalową wizję unijnej polityki w dziedzinie chemikaliów. Strategia ma ułatwić osiągnięcie nietoksycznego środowiska o wyższym poziomie ochrony zdrowia ludzkiego i ekosystemów, przy jednoczesnym wzmocnieniu konkurencyjności unijnego przemysłu chemicznego. Strategia zakłada, że poprzez ścisłe regulacje, innowacje i wspieranie bezpieczniejszych alternatyw, można osiągnąć środowisko wolne od szkodliwych substancji chemicznych.

Kiedy zostanie przyjęte nowe rozporządzenie w dotyczące CLP?

Kolejnym krokiem przyjęcia nowych przepisów w sprawie poprawy klasyfikacji, oznakowania i pakowania niebezpiecznych chemikaliów jest formalne przyjęcie dokumentu przez dwie kluczowe instytucje Unii Europejskiej – Parlament Europejski oraz Radę Europejską. Nowe przepisy wejdą w życie 20 dni po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE.