Dekarbonizacja transportu jest jednym z kluczowych zadań mających doprowadzić do realizacji unijnych celów klimatycznych. Szacuje się, że transport generuje około 25 proc. emisji gazów cieplarnianych w UE. Czy paszporty ekologiczne będą w tym pomocne? Aby ograniczyć emisje Rada Europejska 12 kwietnia 2024 r. przyjęła stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie nowych przepisów dotyczących emisji z samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych, tzw. rozporządzenie Euro 7. Wdrożenie nowelizacji jest niezbędne, aby uregulować emisje z samochodów osobowych i dostawczych do 2035 r.
Cele klimatyczne UE w zakresie transportu
Porozumienie paryskie zobowiązuje państwa członkowskie do działań, które uczynią Unię Europejską neutralną klimatycznie do 2050 r. W tym celu UE chce do 2030 r. zredukować wszystkie swoje emisje gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. w porównaniu z emisjami z 1990 r. Kolejnym krokiem jest dalsze zmniejszanie emisji do 2050 r. Sektor transportu, aby wpisać się w ten nurt, musi przejść transformację, która do wyznaczonej daty zlikwiduje 90 proc. jego emisji.
Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronach Komisji Europejskiej redukcja emisji w przypadku transportu postępuje wolniej niż w innych sektorach gospodarki. W celu jej skuteczniejszego wdrażania podejmowane są dodatkowe działania, mające na celu reformę transportu w kierunku bardziej ekologicznym.
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z transportu jest wyzwaniem globalnym. W tym celu również Organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła globalną strategię dekarbonizacji transportu lądowego, a więcej informacji na ten temat można znaleźć w jednym z poprzednich artykułów: Globalna strategia dekarbonizacji transportu przyjęta przez ONZ.
Rozporządzenie Euro 7
Rozporządzenie Euro 7 jest częścią kompleksowej strategii Komisji Europejskiej na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności z 2020 r. oraz planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń z 2021 r. Zostało ono przedstawione przez KE 10 listopada 2022 r. Rada i Parlament Europejski wypracowały wstępne porozumienie polityczne do dokumentu 18 grudnia 2023 r.
W dniu 19 kwietnia 2023 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły rozporządzenie (UE) 2023/851 mające zaostrzyć normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i nowych lekkich pojazdów użytkowych. Przewiduje ono 100 proc. redukcji emisji do 2035 r. zarówno dla samochodów osobowych, jak i dla samochodów dostawczych. Podczas gdy przemysł będzie przygotowywał się do tej zmiany – oznaczającej, że od 2035 r. na rynku wewnętrznym nie mogą pojawiać się nowe spalinowe samochody osobowe i dostawcze – pojazdy takie będą już dostępne. Inne pojazdy spalinowe (ciężarówki, autobusy i inne maszyny ciężkie) będą nadal produkowane, nawet po tej dacie.
Przepisy Euro 7 są niezbędne, aby uregulować emisje gazów cieplarnianych z samochodów osobowych i dostawczych do 2035 r. Inne przepisy tego rozporządzenia (np. dotyczące hamulców, opon i trwałości akumulatorów) będą stosowane w przypadku nowych, bardziej ekologicznych samochodów osobowych i dostawczych także po 2035 r.
Paszporty ekologiczne dla samochodów?
Zgodnie z przyjętym rozporządzeniem Euro 7 dla każdego pojazdu będzie wystawiany ekologiczny paszport. Dokument będzie miał formę cyfrową i będzie źródłem informacji o efektywności środowiskowej pojazdu w momencie jego rejestracji, w tym o poziomie dopuszczalnych wartości emisji zanieczyszczeń, emisji CO2, zużyciu paliwa i energii elektrycznej, zasięgu pojazdu przy zasilaniu energią elektryczną i mocy silnika spalinowego lub elektrycznego oraz trwałości akumulatora i innych powiązanych wartościach. Dane środowiskowe poszczególnych typów pojazdów mają być udostępniane ich użytkownikom.
Kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?
Po przyjęciu przez Radę Europejską stanowiska Parlamentu Europejskiego dokument zostanie opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii i wejdzie w życie dwudziestego dnia po upublicznieniu.
Data, od której rozporządzenie będzie stosowane, zależy od rodzaju pojazdu i wynosi:
- 30 miesięcy w przypadku nowych typów samochodów osobowych i dostawczych oraz 42 miesiące w przypadku nowych samochodów osobowych i dostawczych;
- 48 miesięcy w przypadku nowych typów autobusów, samochodów ciężarowych i przyczep oraz 60 miesięcy w przypadku nowych autobusów, samochodów ciężarowych i przyczep;
- 30 miesięcy w przypadku nowych układów, komponentów lub oddzielnych zespołów technicznych montowanych w samochodach osobowych i dostawczych oraz 48 miesięcy w przypadku montowanych w autobusach, samochodach ciężarowych i przyczepach.