Czy wodór będzie tańszy? KE przeznaczy blisko 720 mln euro na produkcję wodoru

Zgodnie z przewidywaniami w najbliższym czasie znacznie wzrośnie zapotrzebowanie na wodór niskoemisyjny. Komisja Europejska, mając na celu wsparcie jego produkcji, przeznaczy blisko 720 mln euro na siedem projektów dotyczących wodoru niskoemisyjnego w Europie. Zostaną one wybrane w ramach pierwszej aukcji Europejskiego Banku Wodoru. Dofinansowanie udzielone przez Komisję Europejską ma na celu wsparcie produkcji tego pierwiastka w Europie i obniżenie jego ceny w stosunku do wodoru pozyskiwanego ze źródeł nieodnawialnych.

Pierwsza aukcja Europejskiego Banku Wodoru

Pierwsza aukcja Europejskiego Banku Wodoru rozpoczęła się 23 listopada 2023 r., o czym pisaliśmy w jednym z poprzednich numerów Wodnych Spraw: Bank Wodoru – pierwsze aukcje już w przyszłym miesiącu. 800 mln euro wsparcia UE i zakończyła się 8 lutego 2024 r. W ramach inicjatywy 17 państw europejskich złożyło 132 oferty, które ostatecznie zwiększyły budżet w wysokości 800 mln euro ponad 15 razy. W procesie weryfikacji aż 119 wniosków uznano za kwalifikowalne i dopuszczalne, a następnie sklasyfikowano je według ich ceny ofertowej w ramach przygotowania do oceny Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA). Wyceny w przygotowanych ofertach wahały się od 0,37 do 4,5 euro za kilogram wyprodukowanego wodoru odnawialnego.

Wodór niskoemisyjny – innowacyjne projekty

Po dokonaniu oceny wybrano siedem projektów dotyczących wodoru odnawialnego, które otrzymają wsparcie projektowe z Funduszu innowacyjnego w wysokości prawie 720 mln euro. Jest to największy unijny program finansowania wdrażania innowacyjnych technologii neutralnych emisyjnie, którego ostateczny szacunkowy budżet wynosi 40 mld euro i finansowany jest z dochodów ze sprzedaży uprawnień w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji w latach 2020-2030.

Siedem wybranych projektów zawierało oferty o wartości od 0,37 euro do 0,48 euro za kilogram wodoru pochodzącego z paliw odnawialnych w oparciu o model pay-as-bid aukcji pilotażowej. Otrzymają one dotacje z funduszu innowacyjnego w wysokości od 8 mln euro do 245 mln euro. Wybrane projekty obejmą łącznie elektrolizery o mocy 1,5 gigawata (GWe) i wyprodukują łącznie 1,58 mln ton wodoru RFNBO (paliwo wytwarzane ze źródeł odnawialnych) w ciągu dziesięciu lat. Wodór odnawialny wytwarzany w ramach wybranych projektów będzie wykorzystywany w sektorach takich jak produkcja stali, przemysł chemiczny, transport morski, produkcja nawozów itp.

Wybrane projekty będą musiały zostać wdrożone w ciągu 5 lat od podpisania umowy o udzielenie dotacji. Będą one otrzymywać stałe środki w postaci premii przez okres do 10 lat za certyfikowaną i zweryfikowaną produkcję wodoru odnawialnego.

Aukcje jako usługa

Aby uniknąć fragmentacji na wczesnym etapie tworzenia rynku wodoru w Europie i zaoszczędzić na kosztach administracyjnych związanych z opracowaniem przez EEA różnych systemów wsparcia, Komisja rozszerza aukcje pilotażowe funduszu innowacyjnego dla wszystkich zainteresowanych państw. Będzie miała ona formę łatwo dostępnej platformy.

Dzięki nowemu mechanizmowi Aukcja jako usługa Niemcy udostępniły blisko 350 mln euro ze środków krajowych na projekty o najwyższej pozycji w tym kraju. Nie zakwalifikowały się one do wsparcia na szczeblu UE, ale spełniają wymagane kryteria. Komisja Europejska zachęca inne państwa członkowskie do wykorzystania tej usługi w przyszłości.

Wsparcie gospodarki wodorowej w UE

Do tej pory autorzy ponad 100 projektów podpisali umowy o udzielenie dotacji o wartości 6,5 mld euro w ramach 3 zaproszeń do składania wniosków. W dniu 23 listopada 2023 r. rozpoczęto pierwszą aukcję Europejskiego Banku Wodoru realizowaną z uwzględnieniem funduszu innowacyjnego.

Rozpoczęte aukcje umożliwiają przydzielanie środków finansowych na technologie w sposób efektywny ekonomicznie, zapewniają racjonalne pod względem kosztów wsparcie za pośrednictwem instrumentu rynkowego, umożliwiają ustalanie poziomu cen i kształtowanie rynku w UE oraz wiążą się z mniejszym obciążeniem administracyjnym dla wnioskodawców niż inne procesy przyznawania dotacji.

Po odniesionym sukcesie w pierwszej aukcji, Komisja Europejska ogłosiła plany dotyczące przeprowadzenia kolejnej aukcji jeszcze przed zakończeniem bieżącego roku. Organ ten zaznaczył, że nowa edycja będzie opierać się na doświadczeniach i wnioskach wyciągniętych z pilotażowego przedsięwzięcia, a także przeprowadzi dalsze konsultacje z zainteresowanymi stronami przed rozpoczęciem kolejnej edycji.