Trwa nabór wniosków
Nabór wniosków o przyznanie pomocy w 2023 r. w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej (PS WPR) na lata 2023 – 2027 rozpoczął się 15 marca i potrwa do 15 maja br. Wnioski o przyznanie płatności składane są wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus. Zgłoszenie dokumentów do 25 dni kalendarzowych po terminie, tj. do dnia 9 czerwca, skutkować będzie zmniejszeniem płatności o 1% należnej kwoty za każdy dzień roboczy opóźnienia. Wnioski złożone po 9 czerwca 2023 r. nie zostaną rozpatrzone.
Wsparcie finansowe w ramach WPR na lata 2023 – 2027 obejmuje interwencje w formie płatności bezpośrednich, tj.: podstawowe wsparcie dochodów, płatność redystrybucyjną, płatność dla młodych rolników oraz wsparcie związane z produkcją dla 13 sektorów. Nowym elementem systemu płatności bezpośrednich, wspierającym realizację praktyk korzystnych dla środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt, są ekoschematy (obszarowe i dobrostan zwierząt). Realizowane jest również przejściowe wsparcie krajowe (finansowane ze środków krajowych). Szczegółowy wykaz płatności w ramach PS WPR znajduje się na stronie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Jedną z interwencji, wywołującą szczególne zainteresowanie wśród rolników, ze względu na możliwość otrzymania dodatkowych środków, są ekoschematy. Jest to rodzaj wsparcia w formie płatności bezpośrednich, w ramach których, za wdrożenie praktyk korzystnych dla środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt, rolnik może otrzymać dodatkowe płatności. Budżet przeznaczony na ich realizację stanowi minimum 25% kwoty płatności bezpośrednich/rok (średnio ok. 884 mln euro/rok w latach 2023 – 2026). W ramach PS WPR wprowadzono łącznie 5 ekoschematów powierzchniowych oraz ekoschemat dobrostanu. Szczegóły poniżej.
Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi
Dopłaty do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi obejmują 8 praktyk:
- ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt;
- międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe;
- opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia;
- zróżnicowana struktura upraw;
- wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji;
- stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo;
- uproszczone systemy uprawy;
- wymieszanie słomy z glebą.
Praktyki te są objęte systemem punktowym, który oznacza, że do każdej z praktyk przypisana jest odpowiednia liczba punktów, przy czym 1 punkt stanowi równowartość 22,47 euro.
Obszary z roślinami miododajnymi
Ekoschemat ten polega na utworzeniu obszaru z roślinami miododajnymi przez wysiew mieszanki składającej się z co najmniej dwóch gatunków roślin z tej grupy. Należy jednak pamiętać o tym, że zestaw nasion musi zawierać co najmniej jeden gatunek roślin miododajnych nieprodukcyjnych, a gatunki produkcyjne nie mogą dominować. Szacowana stawka to ok. 269 euro/ha.
Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych
Warunkiem uzyskania wsparcia finansowego jest wystąpienie na trwałych użytkach zielonych zalania lub podtopienia, które definiowane są jako stan wysycenia profilu glebowego wodą, utrzymujący się na poziomie przynajmniej 80% przez nie mniej niż 12 następujących po sobie dni. Zjawisko to musi mieć miejsce w okresie od 1 maja do 30 września w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności. Szacowana stawka: ok. 63 euro/ha.
Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie integrowanej produkcji roślin
Płatność jest przyznawana do powierzchni upraw prowadzonych zgodnie z metodami integrowanej produkcji roślin (IP) pod nadzorem podmiotu certyfikującego oraz do powierzchni trwałych użytków zielonych odpowiadającej powierzchni upraw prowadzonych w systemie IP. Oba warunki muszą być spełnione w roku, w którym złożono wniosek. Szacowana stawka: ok. 292 euro/ha.
Biologiczna ochrona upraw
Płatności będą przyznawane za stosowanie biologicznej ochrony roślin przy użyciu preparatów mikrobiologicznych. Musi zostać przeprowadzony przynajmniej jeden zabieg. Ma to wyeliminować konieczność stosowania środków chemicznych. Szacowana stawka: ok. 90 euro/ha.
Dobrostan zwierząt
Celem ekoschematu dotyczącego dobrostanu zwierząt jest zachęcenie rolników do promowania podwyższonych warunków ich życia. Wsparcie można uzyskać za realizację zobowiązań, które wykraczają poza normy wynikające z obowiązującego prawa i powszechnie stosowanych praktyk.
W odniesieniu do świń i bydła – obowiązuje system punktowy, tzn. rolnik może z listy praktyk wybrać te, które chce zrealizować w swoim gospodarstwie. Natomiast w odniesieniu do owiec, kóz, koni i drobiu obowiązuje system wariantowy, tzn. płatność przysługuje za realizację pakietu wymogów.
System punktowy polega na wycenie poszczególnych praktyk wpływających na poprawę dobrostanu zwierząt (płatności, na podstawie wyliczonych stawek, są rekompensatą za utracone korzyści i za dodatkowe koszty): 1 punkt odpowiada ok. 22,47 euro.
Szczegółowe informacje dotyczące ekoschematów na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt można znaleźć na stronie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.