Ekosystem rzeki Vjosy w Albanii będzie chroniony – powstał nowy park narodowy

Decyzją Rady Ministrów z 13 marca 2023 r. Vjosa, która jest ostatnią dużą i dziką rzeką w Europie, została ogłoszona parkiem narodowym. Tym samym rząd Albanii zmienił decyzję sprzed roku o uznaniu tego miejsca za park przyrody, czyli obiekt o niższej kategorii ochrony.

„Park narodowy to druga kategoria ochrony, która jest znacznie wyższa niż ogłoszona rok temu forma parku przyrody. Rozszerzyliśmy też powierzchnię ochronną do 12 727 hektarów, co obejmuje całą rzekę wraz z jej brzegami, gruntem pod nią i trzema dopływami: Drino, Bënçe, Shushicë” – Mirela Kumbaro, Minister Turystyki i Środowiska Albanii.

Rzeka Vjosa

Vjosa to jedna z najdłuższych rzek w Albanii (ok. 270 km). Rozpoczyna swój bieg w górach Pindos w Grecji, a kończy w Adriatyku na wybrzeżu Albanii. Uważana jest za jedną z najpiękniejszych rzek w Europie, a jej wody są tak czyste, że pozostała ostoją bioróżnorodności. Według naukowców ekosystem Vjosy jest siedliskiem 1100 gatunków, z których 13 zagrożonych jest wyginięciem. Rzeka ma również wartość kulturową i ekonomiczną dla 60 tys. Albańczyków mieszkających na obszarze dorzecza. To także jeden z ostatnich ekosystemów rzecznych w Europie, który nie został jeszcze zmieniony przez działalność człowieka.

Pomimo że Vjosa jest uznawana za dziką rzekę, pojawiały się plany budowy wzdłuż jej biegu kilkudziesięciu elektrowni wodnych i zapór, które mogłyby zniszczyć ten unikalny ekosystem. Ogłoszenie rzeki parkiem narodowym jest bardzo ważnym krokiem w kierunku ochrony jej bioróżnorodności.

Skąd decyzja o ogłoszeniu Vjosy parkiem narodowym?

Od ponad dziesięciu lat różne stowarzyszenia ekologiczne, w tym EuroNatur, Riverwatch, EcoAlbania, MAVA Foundation for Nature, zabierały głos w sprawie ochrony Vjosy.

„Długo i ciężko walczyliśmy, wspólnie z naszymi partnerami, o ten dzień, z rozprawami sądowymi, petycjami i dyskusjami z urzędnikami państwowymi i lokalnymi społecznościami włącznie. Dziś możemy świętować” – Annette Spangenberg, Dyrektor ds. Ochrony Przyrody w EuroNatur. – „Będziemy teraz kontynuować kampanię na rzecz ochrony innych dopływów i delty rzeki, aby cały unikalny ekosystem rzeki Vjosy został zachowany na zawsze”.

Rzeka Vjosa będzie chroniona w pełni, zgodnie z najwyższymi międzynarodowymi standardami. Oznacza to, że nie będzie dozwolona żadna budowa, która ma wpływ na rzekę, w tym elektrowni wodnych. Wkrótce ma zostać również opracowany plan zagospodarowania tego terenu, który określi, gdzie można rozwijać ekoturystykę, a gdzie będzie obowiązywała ochrona ścisła i jakakolwiek ingerencja nie będzie dozwolona.