26 września br. Komisja Konsultacyjna ds. Przemian w Przemyśle (CCMI) przyjęła tzw. opinię parasolową w sprawie Blue Deal, czyli nowej strategii wodnej, która może stać się istotna dla całej UE. Dokładnie za miesiąc, 26 października 2023, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) przedstawi Komisji Europejskiej swoją rekomendację „Niebieskiego Ładu”. W Polsce już dziś dyskutuje się o naszym wkładzie we wspomnianą inicjatywę.
Co to jest Blue Deal?
Pisaliśmy już o tym, że „Niebieski Ład” to strategia, która może zrewolucjonizować gospodarkę wodną i przyciągnąć inwestycje potrzebne do zapewnienia stabilizacji wodnej, również poza granicami UE. Coraz więcej mówi się o ubóstwie wodnym, które w bezpośredni sposób zagraża stabilności ekonomicznej, społecznej i politycznej, zwłaszcza w mniej rozwiniętych regionach. Nawet w granicach UE aż 2/3 obywateli obawia się o jakość lub dostępność wody w swoim kraju.
Według danych ONZ 14. Cel Zrównoważonego Rozwoju, czyli „Życie pod Wodą” jest najbardziej niedofinansowanym spośród wszystkich SDGs. W latach 2013-2018 otrzymał on zaledwie 1,6% globalnych środków przeznaczonych na wspieranie Zrównoważonego Rozwoju. Tymczasem, według Pedro Manuela Moreno, zastępcy Sekretarza Generalnego UNCTAD (Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju), gdyby dziś zainwestować 2,8 biliona dolarów w gospodarowanie oceanami, do 2050 r. zyski sięgnęłyby 15,5 biliona dolarów. Kalkulacja ta dobitnie podkreśla, jak bardzo światu potrzebny jest Blue Deal.
Wstępny budżet inicjatywy opiewa na 390 miliardów euro i dotyczy modernizacji w takich sferach jak retencja, zamknięte obiegi wody, monitoring ścieków czy inteligentne rolnictwo. Zwraca także uwagę na problem wykorzystania wody przy produkcji energii atomowej.
Co oznacza przyjęcie opinii parasolowej?
Dotychczasowe strategie UE w zakresie gospodarki wodnej nie są w stanie podołać wyzwaniom związanym ze zmianą klimatu, a zwłaszcza suszą, powodziami, wysokimi temperaturami oraz pożarami. EKES planuje więc wezwać Komisję Europejską do uznania wody za priorytet i akceptacji postulatów Blue Deal.
Przyjęcie opinii parasolowej w sprawie Blue Deal jest ostatnim formalnym krokiem przed oficjalnym przedstawieniem postulatów KE, które to odbędzie się 26 października na specjalnej konferencji organizowanej przez hiszpańską prezydencję UE. Według EKES instytucje europejskie muszą przedsięwziąć radykalne kroki służące prognozowaniu zapotrzebowania na wodę, oszczędzaniu zasobów wodnych oraz zarządzaniu pojawiającymi się wyzwaniami. W tym celu niezbędne będzie przyjęcie skoordynowanego planu działań oraz ambitnych celów.
Opinia parasolowa w sprawie Blue Deal obejmuje rekomendacje przygotowane przez poszczególne sekcje EKES oraz CCMI, które uwzględniają perspektywy różnych zainteresowanych stron. Zwraca się w niej uwagę na globalny wymiar wyzwań, zwłaszcza konieczność zachowania ograniczonych zasobów słodkiej wody na świecie. Kluczowe kwestie obejmują również potrzebę lepszego zarządzania wodą do spożycia, odpowiedzialności władz czy technologie wodooszczędne. Nacisk położono również na politykę kształtowania cen wody i walkę z ubóstwem wodnym.