Greckie wakacje w marcu. Co dzieje się z pogodą?

Do letnich upałów na Półwyspie Peloponeskim zdążyliśmy się już przyzwyczaić. W tym roku jednak wysokie temperatury powietrza zaskoczyły meteorologów już w marcu. Czy sezon na greckie wakacje będzie rozpoczynać się wczesną wiosną? Jakie mogą być konsekwencje rozchwiania klimatu na południu Europy?

Nowe rekordy ciepła w Grecji pobite

W miniony weekend w środkowej i południowej Grecji odnotowano wyjątkowy wzrost temperatur. Już w piątek w wielu regionach kraju termometry pokazały powyżej 25°C, a według Narodowego Obserwatorium w Atenach, aż 82 stacje meteorologiczne zanotowały wyraźne anomalie sezonowe. Średnia temperatura dla połowy marca została przekroczona aż o 7,4°C.

W niedzielę w Lasithi na Krecie termometry wskazywały 33,7°C, zaś w Livadii, w środkowej części kraju, dzień wcześniej zanotowano 31,4°C. Można więc śmiało powiedzieć, że greckie wakacje zostały w pełni zainagurowane. Meteorolodzy z Meteo.gr wiążą ów pogodowy fenomen z napływem pyłu znad Sahary, który w weekend spowił Ateny i wschodnią część Peloponezu w gęstej mgle. W wywiadzie udzielonym telewizji ERT Panagiotis Giannopoulos z Greckiego Towarzystwa Meteorologicznego przyznał, że jeszcze nigdy w pierwszej połowie marca nie było tak ciepło.

W związku ze wzrostem temperatury, 11 marca odnotowano w Grecji aż 70 pożarów, które dotknęły przede wszystkim pozostałości zbóż na polach uprawnych. W związku z zaistniałą sytuacją władze wprowadziły do dziś całkowity zakaz rozpalania ognisk na terenach wiejskich.

Meteorologiczna huśtawka niebezpieczna dla przyrody

Marcowe greckie wakacje nie potrwają jednak długo. Już na jutro, Grecka Służba Meteorologiczna zapowiada nadejście chłodnego frontu. Temperatury spadną do 2°C, a oziębieniu towarzyszyć będą przelotne opady deszczu i śniegu.  Wiatr nad Morzem Egejskim lokalnie osiągnie nawet 8 w skali Beauforta. Do końca tygodnia spodziewane są poranne przymrozki.

Chłodne północne wiatry pomogą przegnać chmury saharyjskiego pyłu znad Peloponezu, ale drastyczna zmiana pogody może wyrządzić spore szkody uprawom. W północnej Macedonii drzewa owocowe rozpoczęły już wegetację, a ich kwitnienie zostało gwałtownie przyspieszone przez weekendowe ocieplenie. Nagły spadek temperatury i przymrozki mogą uszkodzić pąki, narażając sadowników na poważne straty.

Kiedy na greckie wakacje?

Grecja powoli staje się jednym z gorących punktów zmiany klimatu w Europie. Rok 2024 był najgorętszym i najsuchszym w historii kraju. Po wyjątkowo ciepłej zimie, w czasie której średnie temperatury utrzymywały się na poziomie 11,8°C, nadeszło upalne lato – na Krecie w czerwcu zmierzono nawet 44,5°C.

Tymczasem już w 2023 r., według analityków z Barcelona Institute for Global Health, Grecja znalazła się na pierwszym miejscu w rankingu europejskich krajów o najwyższej śmiertelności w związku z falami upałów. Z liczbą ofiar (do której wliczono zgony związane z pożarami) na poziomie 393 na milion obywateli wyprzedziła m.in. Bułgarię, Włochy i Hiszpanię. W czerwcu 2024 r. w, po tym jak 9 osób umarło z powodu wysokich temperatur, zamknięto nawet Akropolis i inne turystyczne atrakcje, aby chronić zwiedzających przed żarem lejącym się z nieba.

Większość przewodników turystycznych jest zgodnych, że greckie wakacje najlepiej jest zaplanować na maj lub październik. W obliczu zmiany klimatu i towarzyszących jej ekstremów i te terminy mogą jednak wkrótce niemile zaskoczyć. Odbudowującej się gospodarce Grecji owa nieprzewidywalność zdecydowanie nie służy. Tym bardziej, że kraj pogrąża się w poważnym kryzysie wodnym, a straty wody pitnej sięgają nawet 50 proc. wskutek złego stanu infrastruktury.

zdj. główne: Matthew Waring / Unsplash