KE zatwierdziła kolejne programy pomocy dla polskich rolników

Komisja Europejska zatwierdziła kolejne programy pomocy dla rolników. Pierwszy z nich, o wartości ok. 1 mld euro, ma na celu wsparcie płynności finansowej producentów rolnych w związku z wojną w Ukrainie. Drugi to program o wartości 1,3 mld euro, zakładający wsparcie producentów rolnych w opłacaniu składek z tytułu ubezpieczeń od skutków niekorzystnych zjawisk klimatycznych. W ostatnim czasie KE zatwierdziła również program wsparcia dla producentów pszenicy (więcej informacji na ten temat można znaleźć w jednym z poprzednich numerów „Wodnych Spraw”).

Programy pomocy – wsparcie płynności finansowej producentów rolnych w związku z wojną w Ukrainie

W ramach tego rodzaju wsparcia – programy pomocy, przewiduje się wypłatę pomocy pieniężnej w postaci dotacji bezpośrednich. Programy pomocy przeznaczone są dla producentów rolnych, którzy w związku ze wzrostem kosztów nawozów mineralnych oraz z niestabilnością na rynku rolnym, spowodowaną trwającym kryzysem, borykają się z problemami finansowymi.

Program został zatwierdzony na podstawie tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji. Komisja przyjęła go 9 marca 2023 r. w celu wsparcia działań w sektorach, które mają kluczowe znaczenie dla przyspieszenia zielonej transformacji i zmniejszenia zależności od paliw kopalnych.

Program pomocy – wsparcie producentów rolnych w opłacaniu składek z tytułu ubezpieczeń od skutków niekorzystnych zjawisk klimatycznych

Celem programu jest wsparcie producentów rolnych w opłacaniu składek z tytułu ubezpieczeń niektórych upraw i gatunków zwierząt gospodarskich od szkód, które mogą powstać na skutek określonych niekorzystnych zjawisk klimatycznych, takich jak huragany, powodzie, osuwiska i lawiny. Poziom dopłat do składek ubezpieczeń dla kwalifikujących się beneficjentów wynosi do 65% ich wysokości. Program pomocy będzie realizowany do 31 grudnia 2027 r.

Program pomocy skierowany jest do małych, średnich i dużych przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie podstawowej produkcji rolnej w Polsce, a które ubezpieczają się w towarzystwach ubezpieczeniowych wyznaczonych przez polskie władze w drodze otwartego przetargu.

Dodatkowo przewiduje on krajowy mechanizm reasekuracji w przypadku suszy, w ramach którego państwo pokryje część kosztów odszkodowań, które zakłady ubezpieczeń musiałyby wypłacić producentom rolnym.

Program pomocy został oceniony przez KE na podstawie unijnych zasad pomocy państwa, w szczególności art. 107 ust. 3 lit. c. Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”) i wytycznych w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich z 2023 r.

Komisja stwierdziła, że zaplanowany program pomocy:

• przyczynia się do utrzymania stabilnych dochodów producentów rolnych, a tym samym do realizacji ogólnych celów wspólnej polityki rolnej, jakimi są wspieranie inteligentnego, konkurencyjnego, odpornego i zróżnicowanego sektora rolnego oraz zapewnienie długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego;

• jest konieczny i odpowiedni, aby usunąć niedoskonałości rynku, polegające na wysokich cenach polis ubezpieczeniowych, których producenci rolni nie byliby skłonni nabywać bez dotacji pokrywających część składki. Ponadto krajowy mechanizm reasekuracji na wypadek suszy jest konieczny, ponieważ bez niego ubezpieczyciele nie byliby skłonni oferować ubezpieczenia od suszy;

• jest proporcjonalny, ponieważ ogranicza się do minimum niezbędnego do osiągnięcia celu. Ponadto jego pozytywne skutki przeważają nad wszelkimi potencjalnymi zakłóceniami konkurencji i wymiany handlowej w UE.

Ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich z dopłatą do składki z budżetu państwa w 2023 r.

Rolnicy, którzy podpisali umowę ubezpieczenia dla produkcji roślinnej i zwierzęcej w 2023 r., mogą liczyć na dopłaty z budżetu państwa. Poziom dopłat do składek ubezpieczeń z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia został określony na poziomie:

• 65% składki do 1 ha upraw rolnych;

• 65% składki do 1 szt. zwierzęcia gospodarskiego.

Przypadki, w których zostanie wypłacone odszkodowanie:

• obowiązkowe dotowane umowy ubezpieczenia w przypadku upraw polowych, warzyw i owoców obejmują następujące zdarzenia losowe: grad, przymrozki wiosenne, ujemne skutki przezimowania, powódź, susza;

• dobrowolne dotowane umowy ubezpieczenia w przypadku upraw polowych, warzyw i owoców obejmują następujące zdarzenia losowe: huragan, deszcz nawalny, uderzenie pioruna, obsunięcie się ziemi, lawina;

• dobrowolne dotowane ubezpieczenia produkcji zwierzęcej obejmują następujące zdarzenia losowe: huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, uderzenie pioruna, obsunięcie się ziemi, lawina, ubój z konieczności.

Ponadto warto zaznaczyć, że w przypadku otrzymywania dopłat bezpośrednich, zgodnie z prawem, należy ubezpieczyć przynajmniej połowę powierzchni upraw rolnych dotowanych od przynajmniej jednego ryzyka obowiązkowego: gradu, przymrozków wiosennych, ujemnych skutków przezimowania, powodzi czy suszy. Rolnik, który nie spełni obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, tj. co najmniej 50% powierzchni upraw, może zostać ukarany i zobowiązany do wniesienia opłaty obowiązkowej.

Szczegółowe informacje na temat ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich z dopłatą do składki z budżetu państwa w 2023 r. można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.