Malediwy i Morze Gwiazd. Gdzie i kiedy można je zobaczyć?

Malediwy, znane z rajskich plaż i turkusowych wód Oceanu Indyjskiego, oferują także zjawiska przyrodnicze, które potrafią zaskoczyć nawet najbardziej doświadczonych podróżników. Na wyspie Vaadhoo, należącej do atolu Raa, nocą można zaobserwować coś absolutnie magicznego. Fale uderzające o brzeg zaczynają świecić błękitnym światłem, tworząc niezwykły efekt Morza Gwiazd. Za to wyjątkowe widowisko odpowiada bioluminescencja – zjawisko emitowania światła przez mikroskopijne organizmy morskie.

Tajemnica świecącej wody, czyli bioluminescencja

Morze Gwiazd, znane po angielsku jako Sea of Stars, to efekt bioluminescencji – zjawiska polegającego na zdolności niektórych organizmów do wytwarzania światła w wyniku reakcji chemicznych zachodzących w ich ciałach. Na wyspie Vaadhoo, będącej częścią atolu Raa na Malediwach, nocą można zaobserwować niezwykłe zjawisko bioluminescencji. Odpowiada za nie Noctiluca scintillans – jednokomórkowy organizm planktoniczny z grupy dinoflagellatów (Dinoflagellata), zaliczany do planktonu heterotroficznego. Choć mikroskopijny i niewidoczny gołym okiem w ciągu dnia, nocą emituje błękitne światło w odpowiedzi na bodźce mechaniczne, takie jak ruch fal czy kontakt fizyczny.​

Bioluminescencja u N. scintillans zachodzi w specjalnych organellach zwanych scintillonami. Deformacja błony komórkowej powoduje przepływ jonów wapnia (Ca²⁺), co prowadzi do obniżenia pH w scintillonach i aktywacji enzymu lucyferazy. Enzym ten katalizuje utlenianie lucyferyny w obecności tlenu, co skutkuje emisją światła.​

Choć dokładna rola bioluminescencji u N. scintillans nie jest w pełni poznana, istnieją hipotezy, że światło to może odstraszać drapieżniki lub przyciągać większe organizmy drapieżne, które eliminują zagrożenie. Dzięki temu mechanizmowi nocne wody wokół Malediwów zamieniają się w fascynujący spektakl natury, znany jako Morze Gwiazd.

​Vaadhoo – wyspa, która nocą staje się niebem

Zjawisko bioluminescencji można zaobserwować w różnych częściach świata np. w Tajlandii, Puerto Rico czy Wietnamie, jednak to właśnie Vaadhoo jest jednym z najbardziej widowiskowych miejsc. Największa intensywność tego zjawiska przypada na okres od późnego lata do wczesnej jesieni, kiedy temperatura wody i obecność glonów osiągają optymalny poziom. Wówczas niemal każda fala, krok na plaży czy zanurzenie dłoni w wodzie wywołuje błysk niebieskiego światła, przypominającego świetlną, galaktyczną ścieżkę. Turystom pragnącym zobaczyć ten cud natury na własne oczy, zaleca się podróż właśnie w tym okresie.

Jak chronić Morze Gwiazd?

Popularność Morza Gwiazd przynosi Malediwom korzyści, ale też wyzwania. Turyści przyjeżdżają tu tłumnie, korzystając z kajaków, łodzi czy spacerów brzegiem, by doświadczyć tego widoku. Jednak rosnąca liczba odwiedzających niesie ryzyko dla delikatnego ekosystemu. Eksperci zwracają uwagę, że chemiczne repelenty – środki odstraszające owady – mogą przedostawać się do wody i szkodzić planktonowi. Podobnie działają śmieci pozostawione na plaży czy w oceanie, które zaburzają naturalną równowagę.

Aby zachować Morze Gwiazd, warto podróżować odpowiedzialnie. ​Obejmuje to unikanie stosowania chemikaliów, zabieranie ze sobą śmieci oraz przestrzeganie zasad ustalonych przez lokalne władze. Malediwy, zagrożone zmianami klimatycznymi i podnoszeniem się poziomu wód, walczą o przetrwanie, a bioluminescencja jest jednym z ich skarbów, który wymaga ochrony.