Najbardziej spektakularne stosy morskie na świecie

U stóp wybrzeży napotkać można różne formy geologiczne, a jedną z nich są stosy morskie. Te wyjątkowe twory przez tysiące, a nawet miliony lat były kształtowane przez fale morskie i wiatr. Są miejscem lęgu ptaków wędrownych i wyzwaniem dla wielbicieli wspinaczek ekstremalnych. Przybliżamy czym są stosy morskie i przedstawiamy te, które są najbardziej spektakularne.

Niepowtarzalne dzieła natury

Formacje skalne, jakimi są stosy morskie, od lat przyciągają uwagę swoją tajemniczością. Uformowane przez wodę i wiatr są źródłem zainteresowań geologów, fotografów, wspinaczy i malarzy. Powstają w wyniku działania erozji, która dotyka przybrzeżnych klifów. Uderzające o nie fale i wiatry powodują, że z biegiem czasu, zazwyczaj tysięcy, a nawet milionów lat, ze słabszych obszarów klifów wydzielają się osobne formacje, czyli właśnie stosy (nazywane też kolumnami lub filarami). Tworzą niepowtarzalne dzieła natury i można je znaleźć na wybrzeżach całego świata.

Skalne kolumny, wznoszące się nad powierzchnią wody, mogą mieć różne kształty i wielkość. Bywają masywne, wysokie, spiczaste, przysadziste lub wąskie. Powstawać mogą też grupy stosów morskich (takim przypadkiem są formy zwane Dwunastoma Apostołami w Australii). Składają się zazwyczaj z bazaltu, piaskowca, wapienia czy granitu. Choć z pozoru mogą wydawać się niezwykle trwałe, w rzeczywistości są nieustannie niszczone przez siły natury. Kolumny z każdym rokiem są bardziej podatne na zawalenie.

Stosy morskie są często ważnymi lęgowiskami ptactwa morskiego. Wiele ptaków wędrownych wykorzystuje je do budowy gniazd i schronień. Doceniają izolację i względne bezpieczeństwo, jakie zapewniają im te formacje skalne. Wiele stosów morskich to miejsca wspinaczek. Zazwyczaj są jednak starannie chronione albo trudno dostępne i nie można na nie wchodzić.

Najbardziej spektakularne stosy morskie świata

Prezentujemy listę 10 najbardziej spektakularnych stosów morskich na świecie:

Old Harry Rocks (Wielka Brytania)

To trzy najbardziej wysunięte na wschód słynnego Wybrzeża Jurajskiego kredowe formacje, które wpisano na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zlokalizowane są w Handfast Point, na wyspie Purbeck w Dorset. Nazwa Old Harry Rocks (Stary Harry) w rzeczywistości odnosi się do pojedynczego stosu kredy. „Stary Harry” to także przydomek diabła, więc niektórzy uważają, że to właśnie od niego pochodzi nazwa. Do 1896 r. istniał inny stos, znany jako „Żona Starego Harry’ego”, lecz erozja spowodowała, że zawalił się do morza, pozostawiając po sobie jedynie kikut. Na wybrzeżu można wypożyczyć kajaki lub wypłynąć w rejs łódką i podziwiać kredowe klify z zupełnie innej perspektywy.

Lange Anna (Niemcy, Helgoland)

To morski stos z piaskowca pstrego o wysokości 47 m. Jest najbardziej charakterystycznym symbolem Helgolandu. „Długa Anna” jest dziś pomnikiem przyrody, a ogromna różnorodność biologiczna sprawia, że jest to raj dla miłośników natury. Nie bez powodu nazywa się ją także „ptasią skałą” – swoje lęgowiska zakładają tam m.in. fulmary i głuptaki, których kolonie liczą tysiące osobników. Eksperci donoszą, że istnieje poważne niebezpieczeństwo zawalenia się górnych ²/₃ formacji skalnej z powodu niestabilnej warstwy piasku znajdującej się na wysokości 16 m nad poziomem morza, w najcieńszej części Lange Anna.

Kicker Rock (Archipelag Galapagos)

To mierzący ponad 150 m monument. Jest pozostałością po wulkanie, który po latach erozji i wpływu czynników zewnętrznych przybrał obecną formę. Nazywany jest również Leon Dormido, ponieważ przypomina sylwetkę śpiącego lwa. Stos stanowi część Parku Narodowego Galapagos i jest ostoją dla głuptaków niebieskonogich i fregat oraz atrakcyjnym miejscem dla miłośników nurkowania.

Ko Tapu (Tajlandia)

Wraz z wyspą Khao Phing Kan są nieoficjalnie znane jako wyspa Jamesa Bonda. To wapienny stos morski, który ma 20 m wysokości. Jego dolna część została zniszczona przez morze i warunki pogodowe i jest znacznie węższa niż górna. Z tego powodu z daleka Ko Tapu przypomina duży gwóźdź (stąd jego nazwa – „tapu” po tajsku oznacza gwóźdź). Turyści mogą pływać kajakiem po zatoce, zwiedzając groty na wyspie Phang Nga, zarośla namorzynowe i zaciszne plaże, mijając jednocześnie niezwykle piękne formacje krasowe.

Old Man of Hoy (Wielka Brytania)

To jedna z najwyższych kolumn morskich w Wielkiej Brytanii. Ta formacja z czerwonego piaskowca, osadzona na cokole z bazaltu magmowego, ma 137 m wysokości i mniej niż 400 lat. Pierwotnie była łukiem z dwiema „nogami”, co w 1814 r. na swoim szkicu uchwycił William Daniell. Na początku XIX w. burza zmyła jedną z „nóg”, pozostawiając stos w znanej obecnie formie. Ciekawostką jest, że na wspinaczy czeka zamknięta w pojemniku i zakopana w kopcu na szczycie księga gości.

Dwunastu Apostołów (Australia)

To formacja wapiennych kolumn i bardzo malownicza atrakcja naturalna. Zespół stosów morskich położony jest nieopodal brzegu parku narodowego Port Campbell, stanowiąc ikoniczną część Great Ocean Road w stanie Wiktoria. Stos pierwotnie nosił nazwę „Maciora i prosiaki”. Uznano jednak, że tak majestatyczne skały muszą nazywać się inaczej. Odtąd formacja zwie się Dwunastoma Apostołami, choć liczba kolumn jest mniejsza. Po zawaleniu się jednej, pozostało ich zaledwie osiem, jednak dumna nazwa pozostała, doskonale zresztą pasując do monumentalności tej australijskiej formacji skalnej.

Totem Pole (Tasmania)

Kolumny skalne to nie tylko efektowny element krajobrazu, który przyciąga turystów i jest wyzwaniem dla miłośników wspinaczek. Kolumna Totem Pole znajduje się na terenie Tasmańskiego Parku Narodowego. Liczy 65 m wysokości i po raz pierwszy została zdobyta przez Johna Ewbanka i Adama Kellera w 1968 r. Totem Pole zawdzięcza swoją nazwę wysokiemu i smukłemu kształtowi, przypominającemu słup totemu.

The Needles (Wielka Brytania)

To trzy kolumny kredowe wyrastające w najwyższym punkcie na 30 m ponad poziom morza. Stoją nieopodal wyspy Wight. Ich charakterystycznym elementem jest latarnia morska wybudowana w 1859 r. i pełniąca swoją funkcję do dziś. Formacja zawdzięcza nazwę biblijnej przypowieści o przemienionej w słup soli żonie Lota. Stosy morskie cieszą się ogromnym zainteresowaniem turystów, dla których morskie wycieczki organizowane są z zatoki Alum. Skalne trio miało również swe epizody militarne. Od XIX w. do 1954 r. znajdowała się tam bateria artyleryjska, a drugie życie nadał jej obecny monarcha Wielkiej Brytanii, czyniąc z Needles Old Battery obiekt muzealny i turystyczny.

Haystack Rock (Oregon, USA)

Znajdująca się niedaleko Cannon Beach w amerykańskim stanie Oregon formacja skalna Haystack Rock jest wizytówką tamtejszej okolicy. Nie tylko prezentuje się dostojnie na fotografiach, ale też pełni pożyteczną funkcję na rzecz środowiska. Na jej powierzchni znajdują się liczne siedliska bezkręgowców, lecz najbardziej charakterystycznym jej mieszkańcem jest maskonur. Skała mierzy 72 m i podczas odpływów można dojść do niej pieszo. Jej unikalne środowisko chronione jest przez program HRAP, a sama formacja należy do Oregon Islands National Wildlife Refuge.

Flowerpot Island (Kanada, jezioro Huron)

To dwie charakterystyczne kolumny skalne znajdujące się na wyspie. Swoją nazwę zawdzięczają formie przypominającej kształtem kwiat czy też wazon na kwiaty (ang. flowerpot). Powstały w wyniku erozji skał linii brzegowej wyspy, a ostateczną formę uzyskały poprzez oddziaływanie wiatru i morza. Sama wyspa, na której znajdują się dwie wapienne kolumny, jest niezwykle interesująca geologicznie – obfituje w liczne jaskinie, wąwozy i rozpadliny, co sprawia, że niemal bliźniaczo do siebie podobne kolumny stanowią idealne zwieńczenie tego niezwykłego topograficznie lądu.

O największych wyspach świata, możesz przeczytać tutaj.