Byłyby z nich gigantyczne pisanki… Oto największe jaja na świecie!

Wielka Sobota to dzień, w którym tradycyjnie przygotowujemy koszyczki wielkanocne, a w nich – oczywiście – nie może zabraknąć jajka, symbolu życia, odrodzenia i nowego początku, obecnego w niemal każdej kulturze. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, które ptaki znoszą największe jaja na świecie?

Jajo strusia – rekordzista wśród żyjących ptaków

Największe jajo wśród współczesnych ptaków znosi struś afrykański (Struthio camelus). Ten nielot, król afrykańskich stepów, jest nie tylko największym ptakiem na Ziemi, ale i liderem w kategorii jaj. Jajo strusia waży przeciętnie od 1,4 do 2 kg, ma od 15 do 20 cm długości i jest wielkości małej dyni pod względem objętości. Choć ta wielkość robi wrażenie, to stanowi zaledwie 1–2 proc. masy ciała samicy. Jaja strusia są błyszczące, kremowe, a ich skorupa przypomina twardością porcelanę – osiąga grubość 2–3 mm. Dawniej wyrabiano z niej naczynia i ozdoby, a dziś artyści tworzą z niej także lampy czy biżuterię.

Rekord Guinnessa z Borlänge

Nie wszystkie jaja strusia są takie same. W 2010 r. na farmie w szwedzkim Borlänge strusica złożyła prawdziwy skarb: jajo o wadze 2,589 kg, obwodzie 42 cm i długości 21 cm. To najcięższe jajo zniesione przez żyjącego ptaka, jakie trafiło do Księgi Rekordów Guinnessa.

Emu i jego szmaragdowe jajo

Tuż za strusiem plasuje się emu, nielot z Australii. Jaja emu są mniejsze, ważą 0,5–0,7 kg, ale zachwycają ciemnozieloną skorupką, która przypomina naturalnie barwioną wielkanocną pisankę. Samica emu składa od 5 do 15 jaj w jednym lęgu, a ich warstwowa, trwała skorupa od wieków inspirowała Aborygenów, którzy po spożyciu jaj rzeźbili na skorupkach wzory albo wykorzystywali je do tworzenia ozdób. Ta forma sztuki, znana jako kalti paarti carving, praktykowana jest od XIX w. i często służyła do opowiadania historii, przedstawiania totemów oraz przekazywania wiedzy o ziemi i tożsamości.

Prehistoryczne giganty – jajo mamutaka

Jaja strusie i emu imponują, ale prawdziwy rekord należy do ptaka, który już nie stąpa po Ziemi. Aepyornis maximus, zwany mamutakiem lub ptakiem słoniem, to wymarły gigant z Madagaskaru, przypuszczalnie największy ptak w historii Ziemi. Jego jaja były monstrualne: osiągały nawet 70 cm obwodu i objętość do ok. 9 litrów – to ponad 150 kurzych jaj! Ważyły nawet 10 kg, a ich skorupa miała grubość do 4 mm. Mamutak wyginął między XI a XIV w., ale jego jaja wciąż odnajdywane są w niemal nienaruszonym stanie. Stanowią cenny materiał dla naukowców, a ich fragmenty osiągają na aukcjach bajońskie sumy. Pisanka z jaja mamutaka? To byłoby wyzwanie nawet dla najbardziej cierpliwych artystów!

Rekordziści wodnego świata

Także głębiny oceanów skrywają swoich rekordzistów. Przyjrzyjmy się jajom stworzeń, które żyją w wodnym świecie.

Kałamarnica olbrzymia – największe jaja wśród morskich bezkręgowców

Największe jaja wśród morskich bezkręgowców składa kałamarnica olbrzymia (Architeuthis dux). Mają one średnicę od 2 do 4 cm, co w świecie głowonogów jest imponującym rozmiarem. Otoczone galaretowatą osłoną, chroniącą przed drapieżnikami i ciśnieniem, jaja te unoszą się w wodzie jako delikatne skupiska, czasem liczące tysiące sztuk. Wyglądają jak organiczna chmura dryfująca w oceanie. Kałamarnice żyją na głębokościach do 1000 m, więc ich jaja muszą być odporne na ekstremalne warunki.

Ryba księżycowa – rekord liczby jaj

W świecie ryb rekord należy do ryby księżycowej (Mola mola), która składa jaja niemal niewidoczne gołym okiem – mają średnicę mniejszą niż 1 mm i przypominają zawieszoną w wodzie mgłę planktonu. Jednak ich liczba jest astronomiczna: nawet 300 mln w jednym cyklu rozrodczym! To największa znana liczba jaj złożonych jednorazowo przez jakiekolwiek zwierzę. Dlaczego aż tyle? W otwartym oceanie tylko nieliczne przetrwają ataki drapieżników i osiągną dorosłość.

Największe jaja na świecie w wielkanocnym koszyczku

Współczesne koszyczki wielkanocne wypełniają zazwyczaj jaja kurze (i czekoladowe), które dzięki swojej dostępności i symbolice stały się trwałym elementem świątecznej tradycji. Jednak w przeszłości, zwłaszcza w kulturach Wschodu, szczególną rolę odgrywały jaja strusie. W prawosławiu zdobiono je misternymi wzorami jako wyraz wiary w zmartwychwstanie i nowe życie. Choć imponujące i pełne treści, z pewnością nie zmieściłyby się do tradycyjnego wielkanocnego koszyczka…

zdj. główne: wygenerowano AI