W procesie legislacyjnym, obok obrad w sali plenarnej, kluczową rolę odgrywają także komisje sejmowe i senackie. Są one powoływane po to, aby szczegółowo zajmować się sprawami z określonych obszarów. Kilkutygodniowe negocjacje dotyczące składów osobowych komisji mających pracować w nowej kadencji parlamentu zostały zakończone. We wtorek 21.11.23 r. podjęto uchwałę, na mocy której wybrano członków komisji sejmowych drogą głosowania. Wniosek w sprawie ich wyboru przegłosowano liczbą 273 głosów. Przeciw było 178 posłów, a wstrzymało się 3.
Komisje sejmowe i senackie – jakie są ich zadania?
Komisje sejmowe i senackie to organy powoływane w celu usprawnienia prac parlamentu w poszczególnych obszarach. Dzięki temu funkcjonowanie Sejmu i Senatu oparte jest na pracy zespołowej i podziale zagadnień według obszarów tematycznych. Obecność na zebraniach komisji parlamentarnych jest obowiązkowa, a za nieusprawiedliwione absencje obowiązuje kara w postaci pomniejszenia uposażenia.
Wyróżnia się tzw. komisje stałe i nadzwyczajne (w tym komisje śledcze). Te pierwsze funkcjonują przez cały okres kadencji sejmu. Z kolei komisje nadzwyczajne powoływane są w przypadku wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Dodatkowo dana komisja może tworzyć podkomisje zajmujące się bardziej szczegółowo poszczególnymi zagadnieniami. Komisje sejmowe i senackie analizują, rozpatrują i opiniują ustawy. Mogą wyrazić swoje poparcie wobec projektów legislacyjnych, wnieść uwagi i poprawki lub wnioskować o odrzucenie projektu. Mogą też domagać się informacji od poszczególnych członków Sejmu w celu ustalenia stanu faktycznego w obrębie danego zagadnienia.
Nowe komisje sejmowe – kto będzie pracował nad sprawami dotyczącymi środowiska?
W nowej kadencji Sejmu powołano 29 komisji stałych, a w Senacie, zgodnie z ostatnią Nowelizacją Regulaminu, zwiększono liczbę komisji z 16 do 20. Według ostatnich ustaleń większości z nich przewodniczyć będą posłowie z koalicji KO-Trzecia Droga-Lewica, co stanowi kość niezgody pomiędzy dwiema stronami sceny politycznej. Szefem sejmowej Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych został ponownie Marek Suski (PiS), a Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przewodniczyć będzie Urszula Pasławska (PSL, Trzecia Droga). Na czele senackiej Komisji Klimatu i Środowiska stanie Stanisław Gawłowski (KO).
Komisje sejmowe i senackie ds. klimatu i środowiska – zakres działań
Komisje sejmowe najbardziej związane ze sprawami środowiska to: Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z kolei senackie komisje mające wpływ na sprawy środowiska to Komisja Klimatu i Środowiska oraz Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Komisje sejmowe i senackie – główne obszary działalności w zakresie środowiska
Obraz tego, jak komisje sejmowe i senackie działają w zakresie ochrony środowiska, nakreślić można na podstawie raportów z działalności w poprzedniej kadencji Sejmu (2019-2023). Były to m.in. działania na rzecz ochrony i kształtowania środowiska oraz jego nieodnawialnych zasobów, a także działania w obszarze geologii, leśnictwa i gospodarki leśnej. Komisje zajmowały się też problemami takimi jak negatywny wpływ gatunków obcych na rodzimą przyrodę czy wielkoobszarowe tereny zdegradowane i podejmowały kwestie związane z rewitalizacją Odry czy systemem kaucyjnym. Wprowadzały też zmiany w prawie łowieckim, geologicznym i górniczym oraz wodnym (Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa).
Komisje działające w obszarze rolnictwa, obok zagadnień takich jak uprawy, ogrodnictwo, sadownictwo, rozwój obszarów wiejskich czy hodowla zwierząt i sytuacja socjalno-bytowa ludności, rozpatrywały także zagadnienia ściślej związane z ochroną środowiska, takie jak biogazownie rolnicze czy retencja wodna na obszarach rolniczych. Komisje parlamentarne odgrywają istotną rolę w kształtowaniu polityki, w tym także w obszarze ochrony klimatu i środowiska.
Każda z nich ma mniej lub bardziej szczegółowo wytyczone główne obszary działania, jednak trudno z wyprzedzeniem określić, czym dokładnie poszczególne komisje będą się zajmować w dłuższej perspektywie – reagują one na bieżąco na to, co dzieje się w Sejmie. Warto też dodać, że komisje mogą ze sobą współpracować, co umożliwia im wspólne rozpatrywanie i omawianie zagadnień, które przekraczają granice jednego obszaru tematycznego.
Źródło zdjęcia: Wikipedia/Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, CC BY-SA 3.0