English
W artykule „Ścisła ochrona ujęć, czyli co jest za tym ogrodzeniem” obiecaliśmy, że sprawdzimy, ile przedsiębiorstw wodociągowych złożyło dokumenty zawierające analizę ryzyka do wojewodów i ile zostało już ustanowionych stref ochronnych. Zgodnie z przepisami prawa do końca 2022 r. wszyscy właściciele ujęć na cele zbiorowego zaopatrzenia w wodę mieli przeprowadzić analizę ryzyka, o której mowa w art. 133 Ustawy Prawo Wodne, i przekazać ją do właściwego organu. Dokument przedłożony do wojewody do 31 grudnia 2022 r. ma być podstawą dla dalszego ustanowienia strefy ochronnej. Zwróciliśmy się więc z prośbą o przekazanie informacji dotyczącej ilości przedłożonych analiz oraz informacji dotyczącej ilości ustanowionych na tej podstawie stref ochronnych.
Zapytanie skierowane do wojewodów dotyczyło informacji o:
- ilości przedłożonych analiz ryzyka (łącznie dla wód powierzchniowych i podziemnych);
- ilości już ustanowionych stref ochronnych ujęć wody;
- ilości analiz ryzyka, z których wynika brak potrzeby ustanowienia strefy ochronnej obejmującej teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej.
Na zapytanie odpowiedziała większość urzędów wojewódzkich. Wyniki ankiety prezentujemy poniżej:
| Urząd Wojewódzki | Ilość przedłożonych analiz ryzyka (łącznie dla wód powierzchniowych i podziemnych) | Ilość już ustanowionych stref ochronnych ujęć wody | Ilość analiz ryzyka, z których wynika brak potrzeby ustanowienia strefy ochronnej obejmującej teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej |
| Pomorski | brak danych | brak danych | brak danych |
| Podlaski | 225 | 1 | 220 |
| Zachodniopomorski | 547 | 2 | 51 |
| Kujawsko-Pomorski | 414 | 6 | 385 |
| Wielkopolski | 730 | 12 | 516 |
| Warmińsko-Mazurski | 430 | 3 | 407 |
| Mazowiecki | 813 | 3 | 741 |
| Lubuski | 378 | 7 | 321 |
| Łódzki | 525 | 2 | 506 |
| Świętokrzyski | 237 | 2 | 211 |
| Lubelski | 450 | 13 | 437 |
| Podkarpacki | 372 | 1 | 337 |
| Małopolski | 760 | 10 | 741 |
| Śląski | 256 | 6 | 223 |
| Opolski | 123 | 0 | 94 |
| Dolnośląski | brak danych | brak danych | brak danych |
Liczba przedłożonych analiz ryzyka jest naprawdę duża. Łącznie przedsiębiorstwa wodociągowe i właściciele ujęć złożyli 6260 dokumentów, z czego 5190 potwierdzało brak potrzeby ustanowienia stref ochronnych. Ustanowiono je dla zaledwie 68 ujęć. W większości przypadków dotyczyły ujęć wód podziemnych.
Pozostałe analizy ryzyka podlegają jeszcze sprawdzeniu przez służby. Także ostateczna liczba stref ochronnych, ustanowionych na ich podstawie, może ulec zmianie. Aktualnie, zgodnie z przekazanymi informacjami, w 76% nie jest wymagana ochrona ujęć.
Ochrona ujęć – konsekwencje jej braku
Brak potrzeby ustanowienia stref można interpretować jako zapewnienie właściciela o bezpieczeństwie i właściwym zabezpieczeniu jakości wody w ujęciu. To też informacja o zbędności ingerencji w zagospodarowanie terenu i wprowadzenia ograniczeń w jego korzystaniu. Przede wszystkim należy jednak pamiętać, że brak rozporządzenia w sprawie ustanowienia strefy ochronnej to brak wpływu na to co dzieje się wokół ujęcia i w jego bezpośredniej zlewni.
Jeżeli mamy tak wiele ujęć, które bronią się same, to dlaczego w sezonie letnim, podczas niżówek, często słyszymy o okresowych zamknięciach ujęć z powodu zanieczyszczeń? Czy zasada lepiej zapobiegać niż leczyć w tym wypadku jest nieopłacalna? A może ciągle brak jest świadomości i wiedzy o możliwościach zabezpieczenia ujęcia przed negatywnym wpływem działalności człowieka?
