English
Pół roku temu w Gateshead, w północnej Anglii, uruchomiono jeden z największych w Europie projektów wykorzystujących wody z nieczynnych kopalni węgla do ogrzewania ponad 350 domów i firm. Ogrzewanie geotermalne, które stało się tam symbolem innowacji, służy nie tylko zaspokojeniu lokalnych potrzeb energetycznych, ale również sprzyja walce ze zmianą klimatu.
Nieczynne kopalnie zapewniają ciepło gospodarstwom domowym
W Gateshead nieczynne wyrobiska węglowe są pełne wody, która ogrzewa się w trakcie naturalnych procesów geotermalnych do temperatury około 12-20°C. W wyniku celowych działań jest ona pompowana na powierzchnię, do węzła energetycznego, gdzie oddaje ciepło wodzie z obiegu ciepłowni. Następnie jest ona dodatkowo podgrzewana w urządzeniach przedsiębiorstwa i przekazywana siecią do odbiorców, by ogrzewała ich budynki. Z kolei schłodzona woda z kopalni jest kierowana z powrotem pod ziemię. Całość procesu wspomaga energia elektryczna wytwarzana na pobliskiej farmie fotowoltaicznej.
Gateshead, stosując ogrzewanie geotermalnei inwestycje z tym związane, staje się liderem w dziedzinie niskoemisyjnej energii w Wielkiej Brytanii. Projekt niedługo ma zostać rozszerzony o kolejne 270 domów, nowe centrum konferencyjne i zabudowę hotelową, zastępując tradycyjne systemy kotłów grzewczych.
Lokalni politycy nie kryją zadowolenia. „To, co mamy w Gateshead, to dziedzictwo z czasów wydobywania węgla, czyli brudna energia. Dodanie wody kopalnianej do naszej sieci ciepłowniczej to ogromne osiągnięcie na drodze do wytwarzania energii o zerowej emisji dwutlenku węgla. Inwestując, pokazujemy możliwości tej technologii” – mówi John McElroy, członek gabinetu ds. środowiska i transportu w Radzie Gateshead (Gateshead Council).
Oczekiwania i potencjał w całej Wielkiej Brytanii
Ogrzewanie geotermalne zyskuje na znaczeniu nie tylko w Gateshead. Z planów wynika, że ma zostać rozpowszechnione w całej Wielkiej Brytanii. W kraju tym znajdują się aż 23 tys. nieczynnych kopalni, a 25 proc. populacji mieszka nad zamkniętymi wyrobiskami, w których znajduje się 2,2 mln GWh podgrzanej wody. To ogromny potencjał, który może znacząco wpłynąć na rozwiązanie brytyjskiego kryzysu energetycznego.
Dekarbonizacja ciepła jest jednym z największych wyzwań, szczególnie w okresie przejścia na gospodarkę neutralną klimatycznie. Inwestycje w geotermię mogą przyczynić się do realizacji ambicji rządu, który zakłada osiągnięcie zerowego poziomu emisji netto do 2050 r. Zainteresowanie brytyjskiego rządu wykorzystaniem energetyki geotermalnej w dawnych kopalniach węgla wciąż rośnie.
Ogrzewanie geotermalne w Gateshead to dopiero początek
Urząd Węglowy (The Coal Authority), który w imieniu rządu nadzoruje dawne kopalnie, przewiduje, że w zalanych, nieczynnych korytarzach może być wystarczająco dużo energii, aby ogrzać wszystkie domy w zagłębiach węglowych. Może to mieć kluczowe znaczenie dla transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Urząd współpracuje obecnie z władzami lokalnymi i partnerami w Anglii, Szkocji i Walii, aby wykorzystać potencjał ciepła kopalnianego w całym kraju.
„Jesteśmy dumni, że możemy być częścią tego rewolucyjnego projektu. Wierzymy, że jest to ogromna szansa, która może odegrać kluczową rolę w osiągnięciu celów w zakresie redukcji emisji w Wielkiej Brytanii. Dodatkowo zachęcająca jest świadomość, że społeczności, które odegrały dużą rolę w naszej przeszłości przemysłowej, będą ważną częścią bardziej ekologicznej przyszłości” – powiedział Richard Bond, przedstawiciel Urzędu Węglowego.
Ambitne plany na przyszłość
Na horyzoncie pojawiają się nowe inicjatywy. W 2021 r. grupa naukowców z The Mine Energy Taskforce and Local Energy Hub opublikowała białą księgę wzywającą do większego wsparcia energii kopalnianej jako kluczowego, niskoemisyjnego źródła ciepła w Wielkiej Brytanii.
Obecnie około 40 różnych obszarów w Zjednoczonym Królestwie prowadzi badania nad sposobami, które pozwolą jak najlepiej wykorzystać ogrzewanie geotermalne. Przy wsparciu funduszy rządowych przeprowadzane są studia wykonalności w celu sprawdzenia, czy projekty mogłyby być wdrażane w konkretnych regionach.
Gdyby udało się zrealizować 42 wskazane przez Urząd Węglowy projekty, można prognozować oszczędności w emisji dwutlenku węgla na poziomie 90,5 tys. t rocznie oraz utworzenie ponad 15 tys. nowych miejsc pracy. Co więcej, wniosłoby to wielomilionowy wkład pieniężny w gospodarkę.
Ogrzewanie geotermalne realizowane z wykorzystaniem zamkniętych kopalni węglowych stanowi więc ekologiczną alternatywę dla tradycyjnych form ogrzewania, jak również jest szansą na naprawę skutków przemysłowej przeszłości Wysp Brytyjskich. To dowód na to, że zrównoważony rozwój jest nie tylko możliwy, ale również korzystny dla społeczności i gospodarki.
Źródło zdjęć: Coal Authority, UK
