English
Wszelkie opłaty w Prawie wodnym nie są niczym nowym. W aktualnej ustawie funkcjonują jako katalog instrumentów ekonomicznych, jako należności z tytułu wydawania zgód i decyzji oraz jako kary i mandaty. Do opłat i należności służących gospodarowaniu wodami, które wymieniono w artykule 267 ustawy, zaliczono dziewięć rodzajów opłat. Omówimy je pokrótce, aby przybliżyć i ewentualnie doprecyzować, kiedy i za co ponosimy ustawowe opłaty „wodne”.
1. Opłata za usługi wodne
Opłaty te, podobnie jak należności za korzystanie ze środowiska, należy zaliczyć do danin publicznych. To najważniejsze z opłat ustawowych. Są ponoszone obowiązkowo przez każdy podmiot, który posiada pozwolenie wodnoprawne na działalność objętą artykułem 35 ustawy Prawo wodne, czyli na usługi wodne.
2. Opłata podwyższona
Opłatę podwyższoną ponosi się w przypadku korzystania z usług wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego, bez pozwolenia zintegrowanego albo w wyniku przekroczenia warunków określonych w tych dokumentach. Wyznaczana kwota jest znacząca i wynosi 500% opłaty zmiennej, a więc tej, która mogłaby być naliczona za daną usługę wodną w wyniku prawidłowo przeprowadzonych procedur.
3. Należność za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych
Opłaty te ponosi się za przewóz osób statkami pasażerskimi oraz wycieczkowymi; za przewóz towarów statkami towarowymi; za żeglugę pustych statków towarowych; za holowanie lub spław drewna oraz za korzystanie ze śluz lub pochylni. Każda z tych czynności posiada cenę ustaloną w corocznie aktualizowanym rozporządzeniu ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.
4. Opłata legalizacyjna, o której mowa w art. 190 ust. 2
Opłata wnoszona jako rodzaj kary za wykonanie urządzenia wodnego bez wymaganej zgody wodnoprawnej. Wynosi ona 5000,15 zł i jest jednorazowa. Uiścić ją należy po wydaniu decyzji legalizacyjnej.
5. Opłata roczna, o której mowa w art. 261 ust. 1
Opłata roczna wnoszona za oddanie państwowych gruntów pokrytych wodami w użytkowanie. Umowę zawiera się w formie pisemnej z Wodami Polskimi. Wniosek powinien trafić do dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej. Czas między złożeniem kompletnego wniosku a podpisaniem umowy może liczyć nawet 120 dni. To jedna z ważniejszych opłat, którą objęte są liczne podmioty i osoby prywatne. Wkrótce poświęcimy jej odrębny artykuł w „Wodnych Sprawach”.
6. Wpływy z tytułu rozporządzania nieruchomościami, o którym mowa w art. 264 ust. 1
Opłata z tytułu najmu, dzierżawy lub użyczenia gruntów zabudowanych urządzeniami wodnymi znajdującymi się poza linią brzegu lub za urządzenia wodne lub części urządzeń wodnych. Opłaty pobierają Wody Polskie za dobra stanowiące własność Skarbu Państwa.
7. Opłata roczna, o której mowa w art. 6d ust. 4 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym
Opłata za oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego uzależniona jest od jego powierzchni, położenia i typu wody. Oddanie go do użytkowania następuje w drodze konkursu ofert organizowanego przez Wody Polskie.
8. Wpływy z tytułu opłaty, o której mowa w art. 7 ust. 8 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym, w przypadkach, w których Wody Polskie są podmiotem uprawnionym do rybactwa
Opłaty za wydane zezwolenie na uprawianie amatorskiego połowu ryb. Pobiera je podmiot uprawniony do rybactwa w kwocie przez siebie ustalonej. W artykule “Zniżki dla seniorów na niektórych łowiskach” pisaliśmy o preferencyjnych stawkach stosowanych na obwodach rybackich administrowanych przez Wody Polskie.
9. Wpływy z umów dotyczących wykonywania rybactwa śródlądowego, o których mowa w art. 534 ust. 1 pkt 5
To opłata omówiona w punkcie 7, ale dotycząca przypadku, w którym obwód rybacki został oddany w użytkowanie przed wejściem w życie ustawy Prawo wodne z 20 lipca 2017 r.
Do pozostałych opłat naliczanych w oparciu o ustawę Prawo wodne należą:
- opłaty za wydanie zgody wodnoprawnej – w roku 2023 odpowiednio 250,00 zł za pozwolenie wodnoprawne; 100,23 zł za zgłoszenie; 1000,04 zł za ocenę wodnoprawną.
- wpływy z tytułu partycypacji w kosztach utrzymywania wód lub urządzeń wodnych – wartości określone w pozwoleniach wodnoprawnych;
- opłaty za udostępnienie informacji z systemu informacyjnego gospodarowania wodami – wysokość opłaty zależy od rodzaju i ilości udostępnianych informacji;
- opłaty melioracyjne – uzależnione są od wartości inwestycji.
W ustawie Prawo wodne funkcjonują jeszcze opłaty pozornie niezwiązane z gospodarką wodną. Zaliczyć do nich można m.in.: opłatę za opinię o planie nawożenia azotem, którą od podmiotu prowadzącego działalność rolniczą pobiera okręgowa stacja chemiczno-rolnicza. Odrębną grupą instrumentów finansowych są również administracyjne kary pieniężne, grzywny i mandaty, jakie wynikają z przepisów ustawy. Dotyczą one m.in niezgodnego z przepisami stosowania nawozów lub nawożenia bez planu czy też nieprzekazywania sprawozdania z realizacji krajowego programu oczyszczania ścieków. Wiedząc, jak dużo jest pytań związanych z ponoszeniem opłat z tytułu korzystania z zasobów wodnych, spróbujemy omówić specyfikę niektórych z nich na łamach naszej gazety.
