English
Dnia 24 marca 2023 r. w Nowym Jorku, w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych dobiegła końca Konferencja Wodna. Optymistyczna jest przełomowa reakcja na światowy kryzys wodny. Rządy, przedsiębiorstwa i społeczeństwo zadeklarowały wprowadzenie wielu istotnych zmian, nie tylko dla przyszłości wody, ale też dla przyszłości świata.
Od 22 do 24 marca 2023 r. około 10 000 uczestników Konferencji dyskutowało w siedzibie ONZ i online, aby pilnie zintensyfikować działania w celu rozwiązania kryzysu wodnego i zapewnienia wszystkim równego dostępu do wody. Konferencja, współorganizowana przez Królestwo Niderlandów i Republikę Tadżykistanu, zgromadziła światowych przywódców, społeczeństwo obywatelskie, liderów biznesu, naukowców, pracowników akademickich, ONZ i inne podmioty z różnych sektorów — rolnictwa, energetyki, środowiska i wody — wokół wspólnego celu. Jest nim pilne rozwiązanie kryzysu i skierowanie świata na drogę do osiągnięcia celu nr 6 zrównoważonego rozwoju— Czysta woda i warunki sanitarne do 2030 r.
Dostęp do wody, urządzeń sanitarnych i środków higieny jest podstawową ludzką potrzebą w zakresie zdrowia i dobrego samopoczucia oraz deklarowanym prawem człowieka. Jednak około 2 miliardów ludzi na całym świecie nadal nie ma wystarczającego dostępu do wody pitnej, a 40% światowej populacji cierpi z powodu jej niedoboru. Samo rolnictwo odpowiada za około 70% zużycia wody. Co więcej, ponad 90% katastrof związanych jest z wodą, a zmiany klimatyczne najsilniej uderzają w te zasoby. Zapotrzebowanie ludzkości na wodę jest coraz większe, a przewiduje się, że presja wzrośnie o ponad 40% do 2050 r.
W tym kontekście poruszane na Konferencji tematy obejmowały różne kwestie, od kryzysu wodnego, w tym jego roli w przymusowej migracji, zmianie klimatu i konfliktach, po podkreślanie związku wody z dobrym zdrowiem, ograniczaniem ubóstwa i bezpieczeństwem żywnościowym. Rozważano również możliwe rozwiązania, zwrócono uwagę na potrzebę skuteczniejszego gromadzenia danych, wdrażania ulepszonych systemów zarządzania, na konieczność rozwoju finansowania sektora wodnego.
Podczas ceremonii zamknięcia Konferencji, sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres skierował swoje uwagi do wypełnionej sali, dziękując wszystkim za zaangażowanie w #WaterAction. Zauważył, że zobowiązania podjęte na tym spotkaniu popchną ludzkość w kierunku przyszłości bezpiecznej pod względem dostępu do wody, której potrzebuje każda osoba na planecie. Podkreślił, że woda służy zdrowiu, pokojowi, zrównoważonemu rozwojowi i dlatego musi być w centrum światowej agendy politycznej.
Sekretarz zwrócił również uwagę na kluczowe czynniki zmieniające reguły gry: od wzmocnienia roli wody jako podstawowego prawa człowieka i zmniejszenia presji na system hydrologiczny, po opracowanie nowych, alternatywnych systemów w celu ograniczenia niezrównoważonego wykorzystywania wody w produkcji żywności i rolnictwie oraz zaprojektowanie i wdrożenie do 2030 r. nowego globalnego systemu informacji o wodzie, który będzie kierował planami i priorytetami.
Antonio Guterres opowiedział się również za zintegrowaniem podejścia do wody, ekosystemów i klimatu w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i wzmocnienia społeczności – od odpornej infrastruktury, wodociągów i planów oczyszczania ścieków, po zapewnienie każdej osobie na świecie ochrony za pomocą systemów wczesnego ostrzegania przed klęskami żywiołowymi. Naciskał też na rozszerzenie działań w celu ograniczenia wzrostu globalnego ocieplenia.
Agenda Działań na rzecz Wody, dokument zawierający wyniki Konferencji, obejmuje ponad 700 dobrowolnych zobowiązań państw członkowskich i interesariuszy. Mają one na celu stymulowanie transformacji świata w kryzysie wodnym do świata bezpiecznego pod tym względem. Agenda reprezentuje śmiałe i zdeterminowane podejście globalnej społeczności do wyzwań związanych z wodą poprzez bardziej skoordynowane i ukierunkowane na wyniki podejście i pozostaje otwarta na rejestrację większej liczby zobowiązań. Rozważa się również szereg innych działań następczych, w tym powołanie specjalnego wysłannika ds. wody.
Jakie zobowiązania składano?
Sesje plenarne Konferencji wodnej ONZ 2023 poświęcone były zobowiązaniom państw członkowskich i innych interesariuszy. Polskę reprezentował wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk, który wraz z innymi uczestnikami dążył do osiągnięcia jak najlepszych rezultatów, a także do zapewnienia bezpieczeństwa wodnego na całym świecie.
Pan minister Marek Gróbarczyk zabrał głos podczas sesji plenarnej Konferencji, która odbyła się w czwartek, 23 marca. Wypowiadając się na forum ONZ, ogłosił polskie dobrowolne zobowiązanie zakładające „Rozwój, rozpowszechnianie i wdrażanie zaawansowanych rozwiązań przyrodniczych, opartych na transdyscyplinarnej ekohydrologii”.
Stany Zjednoczone zobowiązały się do przeznaczenia 49 miliardów dolarów na inwestycje wspierające infrastrukturę i usługi wodne i sanitarne odporne na zmianę klimatu.
Japonia aktywnie przyczyni się do rozwiązania problemów społecznych związanych z wodą, z którymi boryka się region Azji i Pacyfiku, rozwijając wysokiej jakości infrastrukturę i zapewniając pomoc finansową w wysokości około 500 miliardów jenów (3,65 miliarda dolarów) w ciągu najbliższych pięciu lat.
Wietnam zobowiązał się do opracowania polityki zarządzania głównymi dorzeczami do 2025 r. i zapewnienia wszystkim gospodarstwom domowym dostępu do czystej, bieżącej wody do 2030 r.
Szwajcaria złożyła 5 zobowiązań, deklarując wkład w prace ONZ, w tym w obszarach Konwencji Wodnej i współpracy transgranicznej. Ten kraj jest współprzewodniczącym Interactive Dialogue on Water for Cooperation.
Władze Dorzecza Nigru (NBA) i niemieckie Federalne Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody, Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Konsumentów (BMUV) wspólnie zobowiązały się do przekazania 21,2 miliona dolarów na projekt, który wzmocni NBA i jego państwa członkowskie.
Rząd Mozambiku zadeklarował podjęcie wszelkich niezbędnych kroków w celu przyspieszenia osiągnięcia celu nr 6 Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDG) do 2030 r., inwestując 9,5 miliarda dolarów.
Komisja Unii Afrykańskiej, za pomocą Programu Inwestycyjnego w Afryce Kontynentalnej (AIP), ma na celu zlikwidowanie luki w inwestycjach wodnych w Afryce. Planuje uruchomienie co najmniej 30 miliardów dolarów rocznie do 2030 r. poprzez szereg inicjatyw, w tym Międzynarodowy Panel Wysokiego Szczebla ds. Inwestycji Wodnych dla Afryki.
Do 2030 r. UE zamierza wspierać dostęp 70 milionów osób do ulepszonego źródła wody pitnej i/lub urządzeń sanitarnych. Wspomoże również państwa członkowskie kwotą 20 milionów euro, aby przyspieszyć wdrażanie nadzoru ścieków pod kątem COVID-19.
Ponad 50 wiodących globalnych firm będzie współpracować przy realizacji SDG 6.
Banki Wielostronne
Azjatycki Bank Rozwoju zobowiązuje się zainwestować 11 miliardów dolarów w sektor wodny w regionie Azji i Pacyfiku oraz kolejne 100 miliardów dolarów w tę dziedzinę na całym świecie do 2030 r.
Sektor prywatny
Starbucks, Ecolab, Gap Inc., Reckitt i DuPont połączyły siły z rządem USA, inwestując prawie 140 milionów dolarów w fundusz Water Access Fund, aby zapewnić dostęp do wody, urządzeń sanitarnych i higieny 5 milionom ludzi.
DANONE uruchamia fundusz akceleracji wody, aby zapewnić codzienny dostęp do niej 30 milionom potrzebujących.
Xylem i 16 innych firm przeznacza 11 miliardów dolarów na badania i rozwój.
Firma World Vision zobowiązała się do zebrania i zainwestowania 2 miliardów dolarów w rozszerzanie wpływu przełomowych usług w zakresie wody, urządzeń sanitarnych i higieny (WASH) w 50 krajach w sześciu regionach świata.
Wszystkie zobowiązania zostały opublikowane.
Źródło zdjęcia: Ministerstwo Infrastruktury
