Rząd przyjął projekt ustawy, która ma wprowadzić rozwiązania ułatwiające usuwanie skutków kataklizmu i wdrożyć pomoc dla powodzian w różnych formach. Projekt został przyjęty podczas wtorkowego posiedzenia, a jego pierwsze czytanie w Sejmie odbędzie się jutro.
Nowe przepisy mają usprawnić działania związane z likwidacją szkód powodziowych i obejmują szeroki wachlarz pomocy – od wsparcia finansowego dla osób prywatnych, przez ułatwienia dla przedsiębiorców, po inwestycje w infrastrukturę.
Pomoc dla powodzian
Jednym z najważniejszych elementów projektu ustawy jest bezpośrednie wsparcie finansowe osób, które ucierpiały wskutek powodzi. Z Funduszu Dopłat zostanie udzielona bezzwrotna pomoc na tworzenie nowych lokali w zasobie mieszkaniowym gminy, pokrywająca 100 proc. kosztów inwestycji, a także na remont zamieszkanych lokali z zasobów gminnych, z finansowaniem wynoszącym 70 lub 100 proc. kosztów przedsięwzięcia. Wsparcie obejmie również remont lub przebudowę istniejącego zasobu mieszkaniowego, będącego własnością spółki gminnej lub społecznej inicjatywy mieszkaniowej, które zostały stworzone z udziałem Funduszu Dopłat bądź w ramach rządowego programu preferencyjnych kredytów na społeczne budownictwo czynszowe – w tym przypadku pokryte zostanie 70 proc. kosztów.
Ustawa wprowadza także prawo pierwokupu lokali mieszkalnych przez gminy dotknięte skutkami powodzi, co ma ułatwić odbudowę zasobów mieszkaniowych. Nowe przepisy przewidują preferencje przy przyznawaniu premii remontowych, które wzrosną z 25 do 50 proc., a w przypadku budynków zabytkowych – do 60 proc.
Osoby posiadające kredyty hipoteczne, które straciły możliwość korzystania z nieruchomości, będą mogły skorzystać z pomocy Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Fundusz ten umożliwi pokrycie do 12 rat kredytowych, co znacznie odciąży osoby dotknięte skutkami powodzi.
Wsparcie dla uczniów
Specustawa przewiduje także wsparcie dla uczniów z terenów dotkniętych powodzią. Dzieci otrzymają jednorazowo 1 tys. zł na zakup podręczników, przyborów szkolnych i wyposażenia edukacyjnego (zasiłek losowy). Poza tym rodzice tych dzieci będą mogli skorzystać z dodatkowych dni wolnych od pracy, aby zapewnić im opiekę w sytuacji, gdy placówki opiekuńcze, takie jak żłobki czy przedszkola, pozostaną zamknięte.
Na obszarach dotkniętych powodzią zostaną zorganizowane tymczasowe miejsca edukacyjne oraz czasowo zostanie zniesiony limit dotyczący liczby uczniów w klasach, co ułatwi dostęp do edukacji. Wprowadzone zostanie też wsparcie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na usuwanie szkód w przedszkolach, szkołach i innych placówkach oświatowych, związane z likwidowaniem barier architektonicznych, które zostały wcześniej usunięte, ale ponownie powstały w wyniku powodzi.
Wsparcie dla pracowników
Projekt ustawy wprowadza również szereg udogodnień dla pracowników. Pracodawcy będą mogli wydłużyć okres wypłaty wynagrodzenia podczas usprawiedliwionej nieobecności pracownika spowodowanej powodzią. Ponadto pracownicy zyskają 4 dodatkowe dni urlopu „na żądanie” oraz możliwość korzystania z urlopu wypoczynkowego w wymiarze godzinowym, przy czym taki urlop nie może przekroczyć 5 dni.
Pracownicy mogą również wnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy, aby usuwać skutki powodzi lub przeciwdziałać zagrożeniom. Wniosek musi być złożony na 2 dni przed planowaną zmianą, a pracodawca ma obowiązek rozpatrzyć go pozytywnie, chyba że istnieją obiektywne przeszkody. Poza tym pracodawca nie może zatrudniać pracowników z terenów objętych powodzią w godzinach nadliczbowych ani delegować ich poza stałe miejsce pracy bez ich zgody.
Pracownicy zostali zwolnieni również z obowiązku przedłużania orzeczeń lekarskich i przeprowadzania badań okresowych na czas określony w ustawie, co ma na celu uproszczenie formalności w trudnych warunkach.
Wprowadzono również rozwiązanie, które umożliwia Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia zawieranie umów poza trybem konkursowym w regionach dotkniętych powodzią, w których dostęp do opieki zdrowotnej jest ograniczony. Powodzianie będą mogli korzystać z wizyt u psychologów bez posiadania skierowania.
Zasiłki energetyczne i wsparcie techniczne
Osoby dotknięte powodzią, które już otrzymały lub otrzymają zasiłek powodziowy, dostaną dodatkowe wsparcie finansowe w wysokości 1 tys. zł. Środki te będą przeznaczone na pokrycie kosztów zużycia energii lub zakup paliwa do agregatów potrzebnych do osuszania mieszkań lub domów.
W czasie obowiązywania stanu klęski żywiołowej wprowadzono także czasowe zniesienie zakazu handlu w niedziele w zakresie rozładowywania, przyjmowania i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby.
Wsparcie dla służb ratunkowych i odbudowa infrastruktury
Specustawa obejmuje również wsparcie dla służb ratunkowych. Strażacy, ratownicy i inne jednostki zaangażowane w działania na terenach powodziowych będą mogły liczyć na dodatkowe wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach, bez limitu, oraz na wsparcie w postaci nowoczesnego sprzętu, który ułatwi prowadzenie akcji ratunkowych.
Władze samorządowe otrzymają wsparcie finansowe na odbudowę infrastruktury, w tym dróg, sieci wodno-kanalizacyjnych i innych obiektów użyteczności publicznej. Środki te będą przyznawane w trybie uproszczonym, co pozwoli na szybkie rozpoczęcie prac naprawczych.
Nowe przepisy mają wejść w życie niezwłocznie po ich publikacji w Dzienniku Ustaw, co umożliwi szybkie wdrożenie pomocy dla poszkodowanych.
zdj. główne: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
