Wielkie firmy wydobywcze, takie jak Glencore i Anglo American Platinum, współpracują z rządem RPA nad projektem wodociągowym. Ten projekt infrastruktury wodnej zaplanowany został na kwotę 1,5 mld dolarów. Ma on na celu zapewnienie wody pitnej setkom tysięcy ludzi oraz dostarczanie jej do dużych zakładów zajmujących się wydobyciem platyny i chromu. Plan, nad którego realizacją czuwa Stowarzyszenie Użytkowników Wody Lebalelo, obejmuje wybudowanie ok. 170 km wodociągu w prowincji Limpopo i ma zostać zrealizowany do 2030 r. Zaangażowane firmy wydobywcze mają zabezpieczyć połowę finansowania do końca bieżącego roku, a reszta pochodzić będzie od gmin i rządu RPA. Projekt jest częścią dążenia rządu tego kraju do poprawy stanu zniszczonej infrastruktury wodnej.
Projekt odnowy infrastruktury wodnej w RPA
Przewiduje się, że w Republice Południowej Afryki zapotrzebowanie na wodę w 2030 r. przekroczy podaż o 17%. Kraj ten ciągle się rozwija, lecz robi to nieefektywnie, co pogłębia problemy związane z zaopatrzeniem w zasoby, m.in. w wodę. Cierpi na niedobory, gdyż otrzymuje mniej niż połowę średniego poziomu opadów na świecie. Żaden podmiot nie jest w stanie samodzielnie sprostać tym wyzwaniom, ale wiele można osiągnąć, jeśli użytkownicy wody współpracują ze sobą, aby znaleźć wspólne rozwiązania i wdrożyć strategie, polityki, projekty, plany i programy.
Połączenie sił rządu Republiki Południowej Afryki ze znaczącymi na rynku podmiotami – m.in. z Glencore, która jest globalną firmą zajmującą się wydobyciem i handlem węglem oraz metalami oraz prowadzi w RPA hutę chromu, a także z Anglo Platinum, spółką zależną Anglo American, największym producentem platyny na świecie – to inicjatywa, która stanowi znaczące odejście od tradycyjnego podejścia stosowanego w Afryce Południowej. Dotychczas to państwo kierowało projektami infrastruktury wodnej. Po latach zaniedbań i złego zarządzania rząd poszukuje środków i wsparcia operacyjnego w różnych sektorach, w tym w energetyce, trasach kolejowych i obiektach wodnych. To partnerstwo publiczno-prywatne sygnalizuje nową erę współpracy w Afryce Południowej, gdzie zaniedbana infrastruktura jest odnawiana dzięki prywatnym inwestycjom i wsparciu rządowemu.
Projekt wodociągowy jest jedną z inicjatyw rządu RPA, mający na celu poprawę zniszczonej infrastruktury wodnej kraju. Państwowy Bank Rozwoju Afryki Południowej utworzył dodatkowo oddzielny fundusz o wartości 1,4 mld dolarów, który dzięki prywatnym inwestorom sfinansuje projekty ponownego wykorzystania wody. Trwa również współpraca między przedsiębiorstwami państwowymi z Holandii i Hiszpanii a ich południowoafrykańskimi odpowiednikami w celu finansowania projektów budowlanych w tym kraju.
Projekt od Stowarzyszenia Użytkowników Wody Lebalelo
Ogromny projekt wodociągowy, prowadzony przez Lebalelo Water User Association (LWUA – Stowarzyszenie Użytkowników Wody Lebalelo), ma posiadać 400 km rurociągów, które będą dostarczać 250 mln l wody dziennie, czyli około 1/3 zużycia Kapsztadu, który ma ponad 4 mln mieszkańców. Projekt wdrażany będzie etapami, a pierwsza faza budowy ma ruszyć już w 2024 r. Prace obejmą budowę rurociągów, przepompowni, oczyszczalni ścieków oraz elektrowni fotowoltaicznych wraz z bateryjnym magazynem energii. Jakiś czas temu rozpoczął się proces wyłaniania wykonawców rurociągów i prac oczyszczających.
LWUA planuje dostarczanie wody również do mieszkańców Polokwane i Mookgophong (miasta położonego na północ od Johannesburga). Do 16 członków Lebalelo należą również Impala Platinum Holdings Ltd. i Northam Platinum Ltd., a także Departament Wody i Urządzeń Sanitarnych, Gmina Rejonowa Sekhukhune i Gmina Lokalna Mogalakwena.
Projekt od LWUA szansą na zmiany
Według Bertusa Biermana, dyrektora generalnego LWUA, firmy zaangażowane w projekt wodociągu prowadzą rozmowy w sprawie finansowania z około 10 lokalnymi i międzynarodowymi bankami. „Może to być szansa na wprowadzenie nowego modelu kierowania projektami infrastruktury w Afryce Południowej, gdzie rząd działa jako regulator, a podmioty prywatne, w partnerstwie z instytucjami rządowymi, wykonują więcej pracy w terenie” – mówił Bierman.
Dyrektor generalny zapowiedział również, że jeśli plan LWUA się powiedzie, model może zostać powielony w innych częściach kraju. Niektóre firmy zaangażowane w projekt Lebalelo rozpoczynają też dyskusje na temat inicjatywy prowadzącej do wytwarzania energii elektrycznej dla społeczności i kopalni.