English
Jesień jest porą nie tylko zbiorów i intensywnych prac w polu, ale także czasem na stosowanie nawozów. W kontekście praktyk rolnych szczególnie istotne jest przestrzeganie programu azotanowego, który narzuca specjalne ramy czasowe dla stosowania takich zabiegów. Program ten został wprowadzony w celu ograniczenia potencjalnego zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi z aktywności rolniczych, co ma ogromne znaczenie dla ochrony środowiska i zdrowia publicznego, ale także zapewnienia wysokiej wydajności i zdrowia upraw.
W wyjątkowych okolicznościach dopuszczalne jest opóźnione stosowanie nawozów azotowych. Ministerstwo rolnictwa rozwiało niejasności dotyczące tych wyjątków, określając momenty, w których nawożenie jest akceptowalne. Kiedy więc można nawozić?
Stosowanie nawozów – dlaczego terminy są ważne?
Zgodnie z wytycznymi programu azotanowego istnieją ściśle wyznaczone terminy, w których dozwolone jest stosowanie nawozów azotowych. Te okresy są planowane w taki sposób, aby synchronizować nawożenie z cyklem wzrostu roślin, z czasem, w którym są one w stanie najefektywniej przyswajać składniki odżywcze, minimalizując tym samym ryzyko wymywania azotanów do wód gruntowych i powierzchniowych. Ponadto przestrzeganie zalecanych okresów nawożenia pomaga uniknąć niepotrzebnych strat finansowych i zasobowych, maksymalizując korzyści płynące z inwestycji.
Jednakże resort rolnictwa przyznaje, że istnieją wyjątkowe sytuacje, w których późniejsze stosowanie nawozów z azotem jest dopuszczalne i niezbędne. Te okoliczności mogą wynikać z różnych czynników, takich jak nieprzewidziane warunki pogodowe, opóźnione cykle uprawy lub inne specyficzne warunki agronomiczne, które uzasadniają odstępstwo od standardowego harmonogramu.
Stosowanie nawozów jest uzależnione od wielu czynników. Przy decydowaniu o terminie aplikacji niezmiernie ważne jest dokładne ocenienie warunków pogodowych. Należy unikać stosowania tego typu środków przed spodziewanymi opadami deszczu, które mogą przyczynić się do szybkiego wymywania azotu. Rolnik powinien monitorować warunki glebowe, upewniając się, że gleba jest wystarczająco sucha i zdolna do przyjęcia nawozów, a także że temperatura i wilgotność są na odpowiednim poziomie do wspierania aktywności biologicznej i absorpcji składników odżywczych przez rośliny.
Wszystkie te kroki, podejmowane z należytą starannością i świadomością aktualnych warunków pogodowych oraz stanu upraw, są kluczowe do uzyskania maksymalnej efektywności działania nawozów azotowych, przy jednoczesnej ochronie zasobów wodnych i trosce o równowagę ekologiczną.
Stosowanie nawozów – terminy
Dokładne terminy ostatnich możliwych aplikacji różnych rodzajów nawozów określono zgodnie z regulacjami programu azotanowego:
- Dla nawozów naturalnych w formie stałej, do których zalicza się obornik (czyli mieszaninę odchodów zwierzęcych, moczu oraz ściółki, np. słomy, trocin lub kory) oraz pomiot ptasi (czyli odchody drobiu pochodzące z systemów bezściółkowych) graniczny termin aplikacji przypada na dzień 31 października na terenach uprawnych, a na 30 listopada w przypadku trwałych użytków zielonych, upraw wieloletnich i upraw trwałych.
- Stosowanie nawozów mineralnych zawierających azot oraz nawozów naturalnych w formie płynnej, takich jak gnojowica (mieszanina odchodów zwierzęcych, moczu i wody) i gnojówka (czyli płynny odciek z obornika, będący zasadniczo przefermentowanym moczem zwierzęcym) na gruntach ornych można stosować do 20 października. W niektórych gminach ten okres może być inny i przypadać na 15 października lub 25 października. W odniesieniu do trwałych użytków zielonych, upraw wieloletnich oraz upraw trwałych ostatni możliwy dzień aplikacji tych nawozów to 31 października.
Wszystkie te terminy zostały ustalone w celu optymalizacji procesu nawożenia, minimalizacji ryzyka zanieczyszczenia środowiska oraz dostosowania praktyk rolniczych do cykli przyrodniczych i potrzeb roślin.
Stosowanie nawozów zawierających azot – wydłużenie terminów
W wyjątkowych okolicznościach przewiduje się późniejsze stosowanie nawozów z azotem na gruntach ornych. Jednakże ta możliwość nie obejmuje upraw pod osłonami lub w kontenerach. Należy również pamiętać o tym, że nie można nawozić, gdy gleba jest zamarznięta, zalana lub nasycona wodą, a także przykryta śniegiem.
Taka elastyczność w kalendarzu przedstawiającym jesienne stosowanie nawozów przewidziana jest dla sytuacji takich jak:
- trudne warunki atmosferyczne, które obejmują nadmierne zawilgocenie gleby lub okresy suszy. W takich okolicznościach ostateczny termin stosowania nawozów przesuwa się na 30 listopada. Ważne jest, że przepisy programu azotanowego nie nakładają obowiązku formalnego dokumentowania tych sytuacji. To rolnik ocenia stan pogody i decyduje o konieczności późniejszego nawożenia.
- zakładanie uprawy jesienią, po późno zbieranych przedplonach, np. buraka cukrowego, kukurydzy czy warzyw. W tych przypadkach nawożenie można przeprowadzić aż do końca jesieni przy zachowaniu następujących zasad:
- maksymalna dawka azotu, którą można zastosować w nawozach wieloskładnikowych, nie może przekroczyć 30 kg N/ha;
- konieczne jest precyzyjne udokumentowanie kilku elementów: daty zbioru przedplonu, daty aplikacji nawozu, rodzaju użytych nawozów wraz z ich dawkowaniem oraz datę siewu uprawy jesiennej.
Takie działania mają na celu zapewnienie zgodności z najlepszymi praktykami agrotechnicznymi i ochroną środowiska, równocześnie pozwalając na pewną elastyczność w zarządzaniu gospodarstwem rolnym w obliczu nieprzewidywalnych czynników zewnętrznych. Stosowanie nawozów jest koniecznością, ale przestrzeganie wytycznych pozwoli na optymalizację plonów przy jednoczesnej trosce o wody.
