Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa 2030 to podstawowy dokument strategiczny polityki rolnej i rozwoju obszarów wiejskich. Prezentuje on cele, kierunki interwencji oraz działania, jakie powinny zostać podjęte w perspektywie roku 2030. W dniu 17 października 2023 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie aktualizacji dokumentu, który pierwotnie był przyjęty w dniu 15 października 2019 r.
Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 – potrzeba aktualizacji
Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 została zaktualizowana pod kątem zmian, jakie zaszły w rolnictwie w ciągu ostatnich 4 lat. Dotyczy to m.in. sytuacji związanej z pandemią COVID-19 oraz wybuchem wojny w Ukrainie. Chodzi również o nowy budżet UE, przyjęty po 2020 r. i zapewnienie m.in. dodatkowego finansowania inwestycji w okresie przejściowym dla Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020.
Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 – uwagi zgłaszane podczas konsultacji publicznych
W terminie od 25 sierpnia do 29 września 2023 r. trwały konsultacje publiczne projektu zaktualizowanej Strategii – więcej na ten temat pisaliśmy w jednym z poprzednich numerów „Wodnych Spraw”: Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 – trwają konsultacje publiczne. W ramach konsultacji odbyło się 16 konferencji regionalnych (po jednej w każdym województwie), podczas których prezentowane były założenia nowego dokumentu. W trakcie konferencji zgłoszono 21 uwag, z czego ostatecznie uwzględniono 6. Uwag zgłoszonych drogą elektroniczną było 12, z czego ostatecznie uwzględniono 4.
Najważniejsze zmiany
W przyjętym dokumencie zaktualizowano cel główny, podkreślając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Konieczne jest także zwiększenie wartości dodanej z rolnictwa oraz trwały wzrost dochodów mieszkańców wsi przy minimalizacji rozwarstwienia ekonomicznego, społecznego i terytorialnego oraz poprawie stanu środowiska naturalnego.
W związku z nowymi wyzwaniami, z jakimi mierzy się sektor rolno-spożywczy, zdefiniowano ponownie cel szczegółowy: „Wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego i odporności na kryzysy”. Jego realizacji mają służyć działania i projekty strategiczne wpisujące się w następujące kierunki interwencji:
- I.1. Zwiększanie opłacalności produkcji rolnej, rybackiej i przetwórstwa rolno-spożywczego.
- I.2. Budowa odporności produkcji rolnej i rybackiej, w tym odporności na zmiany klimatu.
- I.3. Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego kraju i jakości żywności.
- I.4. Transformacja energetyczna sektora rolno-spożywczego i rozwój biogospodarki.
- I.5. Przygotowanie polskiego sektora rolno-spożywczego do rozszerzenia UE i nowych uwarunkowań handlu zagranicznego.
Dokonano również przeglądu projektów strategicznych, wskazując już zrealizowane, te będące w trakcie realizacji albo całkiem nowe.
W zaktualizowanym dokumencie podkreślona została konieczność budowy większej odporności na zmianę klimatu (w szczególności na niedobory wody), potrzeba odbudowy łańcuchów dostaw zerwanych podczas pandemii i w wyniku wojny w Ukrainie, wzmocnienia krajowych producentów i przetwórców rolno-spożywczych dla trwałej zdolności do zapewniania bezpieczeństwa żywnościowego (w tym również w odniesieniu do produkcji zwierzęcej) oraz zapewnienie uczciwych warunków konkurencji w rozszerzonej UE i przy nowych uwarunkowaniach handlu zagranicznego. Aktualizacja odwołuje się również do inicjatyw, których celem jest poprawa sytuacji demograficznej na obszarach wiejskich.
Wszystkie zmiany wprowadzone w dokumencie są odzwierciedleniem oczekiwań względem lepszego ukierunkowania funduszy i celów UE po 2027 r. na potrzeby rozwojowe obszarów wiejskich i sektora rolno-spożywczego. Uchwała Rady Ministrów w sprawie Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 zostanie opublikowana w Monitorze Polskim.