System Monitoringu Suszy Rolniczej – pierwsze wyniki

Pojawiły się pierwsze wyniki dla Klimatycznego Bilansu Wodnego – wskaźnika określającego zagrożenie suszą rolniczą. Dane prezentowane przez Instytut Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa PIB nie wskazuje zagrożenia dla żadnej z czternastu analizowanych upraw.

System Monitoringu Suszy Rolniczej

Jak podaje IUNG-PIB w odpowiedzi na nasze pytania:

System Monitoringu Suszy Rolniczej (SMSR) przedstawia warunki wilgotnościowe dla roślin uprawnych w okresie wegetacyjnym. W SMSR powodujące suszę warunki meteorologiczne są określane za pomocą klimatycznego bilansu wodnego (KBW). Wyniki analiz są prezentowane na stronie internetowej w postaci map oraz tabel. Dla monitorowanych upraw rolniczych opracowywane są dane obejmujące wszystkie gminy w Polsce. System monitoringu składa się z bazy danych pogodowych i glebowych, z aplikacji GIS do przetwarzania i integracji danych przestrzennych oraz internetowego systemu prezentacji wyników.

Wartości krytyczne KBW w sześciodekadowych okresach zostały wyznaczone na czas od 21 marca do 30 września. Wystąpienie wartości krytycznej oznacza obniżenie plonów o 20% w skali gminy w danym roku w stosunku do plonów uzyskanych przy średnich wieloletnich warunkach pogodowych. Tabela przedstawia szczegółowy wykaz dekad branych pod uwagę w każdym okresie sześciodekadowym.

Lp.	Okres	Dekady
1.	21 III – 20 V	1 (III) + 3 (IV) + 2 (V)
2.	1 IV – 31 V	3 (IV) + 3 (V)
3.	11 IV – 10 VI	2 (IV) + 3 (V) + 1 (VI)
4.	21 IV – 20 VI	1 (IV) + 3 (V) + 2 (VI)
5.	1 V – 30 VI	3 (V) + 3 (VI)
6.	11 V – 10 VII	2 (V) + 3 (VI) + 1 (VII)
7.	21 V – 20 VII	1 (V) + 3 (VI) + 2 (VII)
8.	1 VI – 31 VII	3 (VI) + 3 (VII)
9.	11 VI – 10 VIII	2 (VI) + 3 (VII) + 1 (VIII)
10.	21 VI – 20 VIII	1 (VI) + 3 (VII) +2 (VIII)
11.	1 VII – 31 VIII	3 (VII) + 3 (VIII)
12.	11 VII – 10 IX	2 (VII) + 3 (VIII) + 1 (IX)
13.	21 VII – 20 IX	1 (VII) + 3 (VIII) + 2 (IX)
14.	1 VIII – 30 IX	3 (VIII) + 3 (IX)

SMSR oparty jest na sześciodekadowych danych. W przypadku jednostkowego opadu różnica sum opadów pomiędzy bliskimi miejscowościami może się różnić, natomiast przy agregacji wartości dla dłuższego okresu, obejmującego 61 – 62 dni, rozbieżności są mniejsze i uprawniają do zastosowania procedury interpolacyjnej. Okres sześciu dekad został wybrany z powodu oceny deficytu wody na plonowanie roślin. Agregacja okresu do sześciu dekad pozwala na bardziej precyzyjne określenie obniżenia plonu końcowego z powodu wystąpienia deficytu wody.

Po zakończeniu obserwowanego okresu, na podstawie danych meteorologicznych, opracowywane są:

a) mapy klimatycznego bilansu wodnego dla całego kraju;

b) mapy przedstawiające suszę w skali kraju dla wybranych gatunków i grup upraw;

c) tabele dla poszczególnych grup i gatunków upraw w podziale na województwa: liczba i procent gmin oraz udział gruntów ornych z suszą rolniczą;

d) dla każdej gminy prezentowane jest wystąpienie suszy w każdym okresie sześciodekadowym (czternaście okresów) oraz dla czternastu grup i gatunków roślin.

Powyższe informacje zamieszczane są na stronie internetowej SMSR.

Dane meteorologiczne pozyskiwane są z punktów pomiarowych:

• stacji synoptycznych i klimatycznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej-Państwowego Instytutu Badawczego (IMGW-PIB);
• posterunków opadowych IMGW-PIB;
• stacji Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych (COBORU);
• Ośrodków Doradztwa Rolniczego (ODR);
• Izb Rolniczych;
• Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa-Państwowego Instytutu Badawczego (IUNG-PIB);
• samorządów lokalnych;
• innych instytucji prowadzących obserwacje meteorologiczne.