UE przygotowuje się na sezon pożarów w 2025 roku

Chociaż wydawałoby się, że sezon pożarów w tym roku rozpocznie się dopiero za kilka tygodni, to UE już teraz przygotowuje się na zwiększone ryzyko ich wystąpienia w nadchodzących miesiącach. W celu zabezpieczenia odpowiednich środków zgromadziła informacje o zespołach strażaków i samolotach, które w najbliższym czasie zostaną rozdysponowane, aby wesprzeć najbardziej zagrożone kraje europejskie.

Zagrożenie pożarowe

Obecnie zagrożenie pożarowe na terenie Europy określono jako niewielkie, jednak sytuacja jest dynamiczna i może się zmienić w nadchodzących tygodniach. Coraz powszechniejsza susza oraz brak opadów powodują, że zagrożenie może pojawić się wcześniej niż zazwyczaj. Prowadzone w Polsce obserwacje już teraz pokazują, że ten rok prawdopodobnie będzie bardzo suchy, a co za tym idzie – wzrośnie zagrożenie pożarowe. O wyjątkowo trudnej sytuacji hydrologicznej w naszym kraju pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów: Susza nie czeka. Ekspert o tym, jak zatrzymać wodę na polu. W podobnej lub gorszej sytuacji jest wiele państw w Europie.

Jak UE przygotowuje się na sezon pożarów?

UE, aby skutecznie wspierać lokalne straże pożarne w najbardziej zagrożonych krajach w lipcu i sierpniu, planuje rozmieszczenie prawie 650 dodatkowych strażaków w miejscach wysokiego ryzyka we Francji, Grecji, Portugalii i Hiszpanii.

Ponadto 10 państw członkowskich będzie w razie potrzeby dysponować 22 samolotami straży pożarnej i 4 śmigłowcami. Zasoby te, koordynowane przez Unię i współfinansowane z jej środków, przyczynią się do zmniejszenia ryzyka i umożliwią szybszą i bardziej skuteczną reakcję na kryzys.

Unijny mechanizm ochrony ludności (UCPM)

Jednym z ważniejszych elementów przygotowania do sezonu pożarów jest uruchomiony w 2001 r. Unijny Mechanizm Ochrony Ludności, który służy do koordynacji pomocy na poziomie europejskim i gwarantuje otrzymywanie na czas informacji o sytuacjach nadzwyczajnych i kryzysowych we wszystkich państwach członkowskich i krajach należących do mechanizmu. Obecnie są to Albania, Bośnia i Hercegowina, Islandia, Czarnogóra, Macedonia Północna, Norwegia, Serbia, Turcja, Mołdawia i Ukraina.

Uruchomienie działań uzależnione jest od otrzymania oficjalnego apelu o pomoc  ze strony państwa dotkniętego skutkami katastrofy. Wnioskować o nią mogą państwa uczestniczące w mechanizmie, pozostałe kraje świata oraz uprawnione organizacje międzynarodowe. W Rzeczypospolitej Polskiej rolę punktu kontaktowego dla Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności pełni Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej.

Europejska Pula Ochrony Ludności (ECPP)

W ostatnim czasie UE ustanowiła Europejską Pulę Ochrony Ludności (ECPP), która ma na celu zacieśnienie europejskiej współpracy. Jej celem jest umożliwienie szybszej, lepiej skoordynowanej i skuteczniejszej reakcji Europy zarówno na katastrofy spowodowane przez człowieka, jak i na zagrożenia naturalne.

Wszystkie państwa członkowskie UE, wraz z 10 dodatkowymi uczestnikami Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, mogą dowolnie zaangażować dostępne zasoby. Są one gotowe do szybkiego rozmieszczenia w strefach klęsk żywiołowych i składają się z wyspecjalizowanego personelu i sprzętu niezbędnego do skutecznego reagowania na klęski i katastrofy.

Komisja Europejska ustanowiła proces certyfikacji i rejestracji, który zapewnia wysokie standardy operacyjne zespołów reagowania kryzysowego i ich sprzętu.

Do stycznia 2025 r. państwa członkowskie i uczestniczące zaoferowały łącznie 148 wyspecjalizowanych zespołów reagowania na potrzeby Europejskiej Puli Ochrony Ludności. Spośród nich 101 jest certyfikowanych i gotowych do rozmieszczenia w ramach operacji reagowania zarówno w UE, jak i poza nią. Wystarczy wniosek o pomoc wystawiony za pośrednictwem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Polska dotychczas zaoferowała 9 modułów ratowniczych.

Przynależność do Europejskiej Puli Ochrony Ludności to nie tylko potwierdzenie profesjonalizmu modułów, ale również zwiększone finansowanie w przypadku zadysponowania ich do realnych działań. W przypadku modułów certyfikowanych Komisja Europejska pokrywa do 75 proc. kosztów operacyjnych.

zdj. główne: Felton Davis/Flickr