Wspólna polityka rybołówstwa – konsultacje oceny

Do 21 kwietnia 2025 r. Komisja Europejska czeka na nasze uwagi, propozycje i opinie do oceny Wspólnej polityki rybołówstwa. Ewaluacja ta ma zapewnić przegląd instrumentów wsparcia i wyników działań podejmowanych w latach 2014-2024. W ramach trwających prac Komisja Europejska oceni, czy osiągnięto cel ogólny, jakim było zapewnienie rybołówstwa i akwakultury zrównoważonych środowiskowo i zarządzanych w sposób spójny z celami w zakresie korzyści gospodarczych, społecznych i w zakresie zatrudnienia.

Do udziału w konsultacjach publicznych zachęca się wszystkie organizacje, organy publiczne oraz społeczeństwo. Więcej informacji można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej. Pamiętaj, Twój głos się liczy! Weź udział w konsultacjach.

Wspólna polityka rybołówstwa

Wspólna polityka rybołówstwa (WPRyb) to zbiór przepisów dotyczących zrównoważonego zarządzania europejskimi flotami rybackimi, zasobami rybnymi i ich ochroną.

Pierwotnie stanowiła ona część wspólnej polityki rolnej (WPR) i miała na celu:

• zwiększenie produktywności;
• ustabilizowanie rynków;
• zapewnienie źródła zdrowej żywności;
• zapewnienie konsumentom rozsądnych cen.

Z biegiem czasu zyskała odrębną politykę z własnym prawodawstwem i ramami strukturalnymi. Przystępowanie do UE coraz większej liczby krajów posiadających znaczne zasoby rybne i floty wymusiło zajęcie się takimi kwestiami, jak ochrona łowisk czy stosunki międzynarodowe.

Aktualne główne dokumenty Wspólnej polityki rybołówstwa

W 2023 r. Komisja Europejska (KE) przyjęła pakiet środków mających na celu poprawę zrównoważoności i odporności unijnego sektora rybołówstwa i akwakultury. Pakiet ten to:

• Komunikat w sprawie funkcjonowania wspólnej polityki rybołówstwa, zawierający ocenę działań po 10 latach od ostatniej reformy z 2013 r.;
• Plan działania UE: Ochrona i odbudowa ekosystemów morskich na rzecz zrównoważonego i odpornego rybołówstwa, który jest częścią działań Komisji Europejskiej na rzecz bardziej spójnego wdrażania unijnej polityki ochrony środowiska i wspólnej polityki rybołówstwa wraz z jej trzema filarami – środowiskowym, gospodarczym i społecznym;
• Transformacja energetyczna w unijnym sektorze rybołówstwa i akwakultury – KE zaproponowała środki mające na celu wsparcie sektora w przyspieszeniu transformacji energetycznej poprzez poprawę efektywności paliwowej i przejście na odnawialne, niskoemisyjne źródła energii;
• Wspólna organizacja rynków – KE zachęca do korzystania z czystszej energii, zmniejszenia zależności od paliw kopalnych i wpływu na ekosystemy morskie.

Aby osiągnąć założone cele, w ramach zreformowanej WPRyb wprowadzono między innymi takie środki, jak:

• zarządzanie zasobami rybnymi na zrównoważonym poziomie;
• stopniowe wprowadzanie obowiązku wyładunku wszystkich połowów, przy wykorzystaniu limitów połowowych lub minimalnych rozmiarów;
• wieloletnie plany zarządzania rybołówstwem;
• pułapy zdolności połowowej floty dla poszczególnych państw Unii Europejskiej (UE);
• obowiązek zapewnienia stabilnej i trwałej równowagi między wielkością flot rybackich a dostępnymi uprawnieniami do połowów w krajach członkowskich;
• środki ochronne we wszystkich obszarach morskich UE;
• większe zaangażowanie zainteresowanych stron i lepsza współpraca w procesie decyzyjnym UE, również na szczeblu regionalnym.

Ocena Wspólnej polityki rybołówstwa

Ocena WPRyb opierać się ma na pakiecie środków przyjętych w 2023 r. oraz dialogu z: państwami członkowskimi UE, instytucjami UE, komitetami doradczymi, partnerami społecznymi i wszystkimi innymi zainteresowanymi stronami. W ramach trwających prac ewaluacji podlegać będzie wpływ WPRyb na ochronę żywych zasobów morza oraz zarządzanie rybołówstwem i flotami. Zbadany zostanie również wpływ tej polityki na łańcuch dostaw, konsumentów i organy publiczne we wszystkich państwach członkowskich UE w latach 2014-2024. Ocena opierać się będzie na wcześniejszych konsultacjach, takich jak komunikat Komisji w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa dziś i jutro (COM(2023) 103).

W ocenie uwzględnionych zostanie 5 kluczowych kryteriów:

• Na ile WPRyb jest skuteczna w osiąganiu swoich celów?
• Na ile WPRyb była efektywna pod względem opłacalności i proporcjonalności rzeczywistych kosztów do korzyści?
• W jakim stopniu WPRyb odpowiada na obecne i przyszłe potrzeby?
• W jakim stopniu WPRyb jest spójna wewnętrznie i zewnętrznie z innymi działaniami UE (lepsze stanowienie prawa)?
• W jakim stopniu WPRyb wnosi wartość dodaną i czy przynosi wyniki wykraczające poza to, co zostałoby osiągnięte przez poszczególne państwa UE?

Ocena ta powiązana jest również z oceną Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz oceną śródokresową Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury.

Konsultacje oceny Wspólnej polityki rybołówstwa

Trwające do 21 kwietnia 2025 r. konsultacje są kolejnym krokiem w kompleksowej ocenie funkcjonowania obowiązującego rozporządzenia w sprawie WPRyb oraz tego, czy spełnia ono swoje cele i odpowiada na określone wyzwania. Wpisują się również w misję polityczną komisarza Costasa Kadisa, której celem jest przeprowadzenie kompleksowej oceny wspólnej polityki rybołówstwa i podjęcie działań następczych.

Komisja Europejska zwraca się do zainteresowanych o przedstawienie opinii na temat podejścia do wskazanego problemu i możliwych rozwiązań oraz o przekazanie wszelkich istotnych informacji. Kwestionariusz do konsultacji publicznych dostępny jest na stronie KE we wszystkich 24 językach urzędowych Unii.

Sprawozdanie podsumowujące zostanie opublikowane na poświęconej konsultacjom stronie internetowej KE, a wyniki znajdą odzwierciedlenie w ostatecznej wersji sprawozdania z ewaluacji. Przyjęcie przez Komisję Europejską oceny planowane jest na trzeci kwartał 2025 r.