Zagrożenie powodziowe w Polsce – gdzie aktualnie występują wysokie stany wód i lokalne podtopienia?

Utrzymująca się w Polsce deszczowa aura oraz topnienie pokrywy śnieżnej doprowadziło w końcówce stycznia do trudnej sytuacji hydrologicznej. Wzrost poziomu wody w głównych rzekach kraju, w tym na Wiśle i Bugu, skutkuje poważnymi zagrożeniami powodziowymi. W których rejonach Polski wysokie stany rzek wywołują ryzyko powodzi i podtopień?

Wysokie stany rzek w Polsce – zagrożenie powodzią

Aktualnie obserwuje się wysokie stany wód w wielu rzekach w kraju, a na niektórych z nich zostały przekroczone stany alarmowe. Najpoważniejsza sytuacja ma miejsce na Bugu. W związku z tym w powiecie wyszkowskim ogłoszono stan pogotowia przeciwpowodziowego. Częściowo zalane zostały tereny w okolicach wsi Młynarze (gmina Zabrodzie). Wysoki stan wody jest również obserwowany na Wiśle, Odrze, Warcie, Narwi czy Pilicy.

Przyczyną wysokich poziomów w rzekach jest spływ wód roztopowych z górskich i podgórskich terenów. W tygodniach obserwowaliśmy na południu kraju obfite opady śniegu, który teraz w wielu miejscach topnieje. Sytuacji nie poprawiły także opady deszczu, który nie tylko przyspieszył topnienie śniegu, ale też spowodował wzrost stanów wody w rzekach. W najbliższych dniach prognozowane są niewysokie temperatury dodatnie, co będzie sprzyjać dalszemu, powolnemu zmniejszaniu się pokrywy śnieżnej. Na rzekach istnieje ryzyko wystąpienia ruchów nagromadzonego materiału lodowego, co może doprowadzić do utworzenia się zatorów i lokalnych podtopień.

Aktualna sytuacja hydrologiczna w Polsce – gdzie jest wysoki poziom rzek?

Alerty hydrologiczne trzeciego stopnia, informujące o wezbraniach z przekroczeniem stanów alarmowych, obowiązują obecnie w województwach:

• mazowieckim (na Bugu oraz Pilicy od zbiornika Sulejów);
• świętokrzyskim (na Widawie);
• lubelskim (na rzekach Krzna i Huczwa).

Natomiast alerty drugiego stopnia, mówiące o wezbraniach z przekroczeniem stanów ostrzegawczych, obowiązują w województwach:

• mazowieckim (Wisła od ujścia Narwi do zbiornika Włocławek);
• lubelskim (odcinek rzeki Wieprz od zbiornika Nielisz do ujścia Bystrzycy, odcinek Bugu do ujścia Uherki);
• warmińsko-mazurskim (Pasłęka od Wałszy do ujścia);
• podlaskim (Biebrza);
• pomorskim (Reda);
• lubuskim (Odra od ujścia Baryczy do ujścia Bobru, Warta dolna od Noteci do ujścia);
• łódzkim (Ner);
• zachodniopomorskim (Parsęta od rzeki Radew do ujścia).

Wysoki poziom rzek – gdzie sytuacja jest krytyczna?

W dniu 30 stycznia br. na Wiśle w miejscowości Wyszogród stan wody wynosił 514 cm, znacznie przewyższając stan ostrzegawczy (500 cm). Podobna sytuacja miała miejsce w Kępie Polskiej. Poza tym pogotowie przeciwpowodziowe ogłoszono także dla miast i gmin Bodzanów, Gąbin, Mała Wieś, Słupno, Słubice i Nowy Duniów w powiecie płockim. Najnowsze prognozy hydrologiczne podają, że poziom Wisły w tych okolicach może podnieść się jeszcze o ok. 20-30 cm, co oznacza, że rzeka nie powinna przekroczyć tam stanów alarmowych.

Również Bug, ze względu na intensywne opady i roztopy, osiągnął poziom alarmowy, powodując zalanie części wsi Młynarze w woj. mazowieckim. Obecnie poziom wody w tym rejonie waha się. W okolicach Broku dodatkowo powstał zator, więc woda stamtąd może spowodować dodatkowy wzrost poziomu o 15-30 cm. Jak podaje IMGW-PIB, wczoraj powyżej stanu alarmowego nadal utrzymywał się poziom wody na Bugu na wysokości stacji hydrologicznych w Wyszkowie (538 centymetrów) i Popowie (400 cm). Stany alarmowe zostały przekroczone również m.in. na rzekach: Obra w Bledzewie, Nida w Pińczowie, Czarna w Januszewicach, Widawa w Krzyżanowicach i Sąsiecznica w Kanclerzowicach.

Wysokie stany rzek – reakcja władz

W ostatnich dniach, w reakcji na zagrożenie powodziowe, ogłoszono stan pogotowia przeciwpowodziowego w kilku miastach i gminach, szczególnie na obszarach bezpośrednio zagrożonych. Wiceszef MSWiA, Wiesław Leśniakiewicz, odwiedził tereny dotknięte powodzią, podkreślając gotowość do użycia ciężkiego sprzętu oraz możliwość wysadzenia zatorów na rzece Bug. Co ważne, lokalne władze i MSWiA dysponują funduszami na pomoc poszkodowanym oraz zapobieganie dalszym stratom. To ważna informacja dla osób, których dobytek ucierpiał na skutek podtopienia. Oprócz domów zalane zostały także pola uprawne, co prowadzi do strat w rolnictwie. Obecnie trudno jest oszacować pełną skalę szkód, zwłaszcza w kontekście przyszłych upraw i produkcji żywności.

Lokalne powodzie i podtopienia – jak im zapobiegać?

W związku z wysokimi stanami wód służby zarządzania kryzysowego pozostają w gotowości. Wody Polskie monitorują sytuację i współpracują z lokalnymi władzami. Planuje się także przeprowadzenie prac udrożnieniowych na rzece Bug, aby poprawić przepływ i zmniejszyć ryzyko powodzi, a także inwestycje w rozwój infrastruktury przeciwpowodziowej, w tym budowę nowych zabezpieczeń i modernizację istniejących.

Sytuacja hydrologiczna w Polsce stanowi wyraźny sygnał, że kwestie zarządzania wodami i ochrony przeciwpowodziowej wymagają stałej uwagi i podjęcia właściwych działań. W obliczu zmiany klimatu potrzebne są zarówno natychmiastowe inicjatywy, jak i długoterminowe strategie, aby chronić ludność i infrastrukturę przy jednoczesnej trosce o środowisko naturalne.

---

Źródło zdjęć: dzięki uprzejmości OSP Zabrodzie Ksrg