English
Rozgrywane od 26 lipca do 11 sierpnia Igrzyska Olimpijskie w Paryżu stanowią doskonałą okazję do klimatycznej refleksji – dokładnie sto lat temu najlepsi sportowcy świata również rywalizowali w tym mieście. Chociaż w 1924 r. panowały wysokie temperatury to nie były one tak uciążliwe jak obecnie. Tegoroczna inauguracja Olimpiady miała miejsce co prawda podczas deszczu, jednak już 30 lipca francuskie służby meteorologiczne informowały o 35°C upale.
Igrzyska Olimpijskie w Paryżu w 1924 r.
12 lipca 1924 r., podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu, 38 zawodników wystartowało w biegu przełajowym na dystansie 10 km. Dzień był upalny, a słupek rtęci wskazywał 33°C. W wyniku ekstremalnych warunków, aż 23 atletów nie ukończyło wyścigu, a ośmiu z tych, którzy dotarli do mety, wymagało ewakuacji na noszach. Po tym wydarzeniu Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) zdecydowało się wycofać biegi przełajowe z programu letnich igrzysk olimpijskich.
Mimo to, reszta konkurencji sportowych odbyła się bez większych problemów pogodowych. Średnia dzienna temperatura utrzymywała się na przyjemnym poziomie ok. 24°C., a ogromna większość z 3088 zawodników biorących udział w Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu nie doświadczyła termicznego dyskomfortu.
100 lat później jest cieplej
W ciągu ostatniego stulecia wiele się zmieniło, nie tylko w sportowych dyscyplinach – w tym roku we Francji rywalizuje już 10,5 tys. sportowców z całego świata. O miesięcy ich głównym zmartwieniem jest pogoda. W czerwcu zespół byłych olimpijczyków i ekspertów ds. fizjologii i klimatologii opublikował ostrzegawczy raport zatytułowany Pierścienie Ognia. Wyrażono w nim obawy, że stale rosnące temperatury nie tylko wpłyną negatywnie na wyniki w wielu dyscyplinach, ale mogą również zagrozić zdrowiu uczestników.
Tegoroczne Igrzyska Olimpijskie w Paryżu odbywają się w nowych, trudniejszych realiach klimatycznych. Od 1924 r. średnia roczna temperatura wzrosła o 1,8°C, a średnie temperatury lipca i sierpnia są wyższe nawet o 2,4-2,7°C. Obecnie we Francji odnotowuje się rocznie o 23 dni ciepłe (25°C+) więcej i 9 dni upalnych (30°C+) więcej niż sto lat temu.
Francuska służba meteorologiczna w długoterminowej prognozie opublikowanej 22 lipca przewidziała, że cały kwartał będzie cieplejszy niż norma. Jest to efekt skumulowany globalnej zmiany klimatu oraz kończącego się właśnie okresu wpływu zjawiska El Niño. Mimo że Paryż położony jest na północy Francji, coraz częściej doświadcza upalnej pogody – w 2019 r. odnotowano tu rekordowe 42,6°C. Dyskomfort potęgowany jest efektem miejskiej wyspy ciepła, czyli występowania wyższych temperatur wskutek nagromadzenia materiałów takich jak beton i asfalt, które absorbują promieniowanie słoneczne, zamiast je odbijać.
Jaka przyszłość czeka letnie olimpiady?
Tegoroczna olimpiada ma przyciągnąć ok. 15 mln widzów – to ponad 20 razy więcej niż sto lat temu. Kibice również będą zmagać się z upałem w betonowej dżungli, w zatłoczonych środkach transportu publicznego, na stadionach i arenach. Nawet olimpijskie gwiazdy narzekają na brak klimatyzacji w autobusach. Upał doskwiera także kibicom i zawodnikom w Marsylii i Nicei, gdzie odbywa się rywalizacja w żeglarstwie i piłce nożnej.
Paradoksalnie, sportowcy cierpią, ponieważ organizatorzy, starając się zminimalizować wpływu Igrzysk Olimpijskich w Paryżu na zmianę klimatu, nie zdecydowali się na instalację klimatyzacji w wiosce olimpijskiej. Postawiono na ekologiczne metody w postaci chłodzenia podłogowego i izolacji – niestety, nie wydają się one działać dostatecznie dobrze. Niektóre ekipy przywiozły swoje własne jednostki klimatyzacyjne, co wywołało zdumienie.
Nie można również pominąć kwestii emisji związanych z podróżami 15 mln kibiców oraz dziesiątek tysięcy sportowców i trenerów do stolicy Francji. Firma Greenly, specjalizująca się w obliczaniu śladu węglowego, oszacowała, że sam transport lotniczy związany z olimpiadą wygeneruje dodatkowe 837 tys. t ton dwutlenku węgla.
Za cztery lata letnie igrzyska mają odbyć się w Los Angeles, a w 2028 r. gospodarzem będzie Brisbane. Podczas, gdy położone na południowej półkuli australijskie miasto zaoferuje sportowcom przyjemne zimowe temperatury ok. 20°C, w Kalifornii w lipcu można spodziewać się ponad 30-stopniowych upałów. Niestety, kolejne masowe imprezy sportowe raczej nie przyczynią się do powstrzymywania globalnego wzrostu temperatur.
Zdj. główne: Guillaume Bontemps/Paris Media Centre Platform
