Uprawnienia do połowów na 2025 r. w Atlantyku, cieśninach Kattegat i Skagerrak

Komisja Europejska opublikowała wniosek w sprawie ustalenia limitów połowowych lub całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) dla dziesięciu stad ryb w wodach UE w Oceanie Atlantyckim, cieśninach Kattegat i Skagerrak na 2025 r. Wniosek opiera się na opiniach naukowych i obejmuje stada ryb zarządzane wyłącznie przez UE w tych basenach morskich.

Uprawnienia do połowów a zrównoważone rybołówstwo

Uprawnienia do połowów lub całkowite dopuszczalne połowy (TAC) są ustalane dla większości stad ryb wykorzystywanych do celów handlowych w Europie zgodnie z celami wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), aby zapewnić równowagę między zrównoważonym charakterem stad a względami społecznymi i gospodarczymi. Celem jest utrzymanie stada w dobrym stanie lub pomoc w jego regeneracji, przy jednoczesnym zapewnieniu rybakom z UE podstaw działalności gospodarczej. W ramach WPRyb państwa członkowskie UE są prawnie zobowiązane do zarządzania stadami na zrównoważonym poziomie.

Zrównoważone rybołówstwo odgrywa coraz ważniejszą rolę w politykach UE. W 2024 r. 81 proc. TAC ustalono na poziomie maksymalnego podtrzymywalnego połowu (MSY), co zapewniło rybakom zdrową przyszłość stad i poleganie na nich, natomiast w 2009 r. wartość ta wyniosła zaledwie 14 proc.

W jaki sposób KE opracowuje wniosek dotyczący TAC?

Każdego roku Komisja Europejska zwraca się do Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES) o opinię naukową na temat każdego stada ryb, a następnie opracowuje na jej podstawie wniosek dotyczący całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC). ICES przedstawia dwa rodzaje opinii: porady w ramach oceny maksymalnego podtrzymywalnego połowu (MSY) oraz porady w ramach podejścia ostrożnościowego. Zależą one od danych dostępnych naukowcom.

Przy większej ilości informacji ICES może przeprowadzić ocenę MSY, natomiast w przypadku stad, w odniesieniu do których brakuje kompletu danych, opinia zostanie wydana w oparciu o podejście ostrożnościowe. Następnie Komisja Europejska analizuje otrzymane wskazówki i przygotowuje wniosek, który jest omawiany i przyjmowany przez Radę Unii Europejskiej, na której spotykają się ministrowie ds. rybołówstwa państw członkowskich UE.

W podobny sposób określone są uprawnienia do połowów dla pozostałych akwenów, w tym Morza Bałtyckiego, o czym pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów: Sytuacja połowowa w Morzu Bałtyckim na 2025 r.

Uprawnienia do połowów dla poszczególnych gatunków ryb

Liczba TAC zaproponowanych na 2025 r. jest niższa w porównaniu z poprzednimi latami ze względu na wprowadzenie w ubiegłym roku planów wieloletnich. W przypadku niektórych stad TAC na 2025 r. zostały ustalone przez Radę pod koniec 2023 r. Komisja Europejska proponuje zwiększenie limitów połowowych dla pięciu stad: żabnicy, smuklic i ostroboka w wodach Atlantyku Półwyspu Iberyjskiego, homarca w południowej Zatoce Biskajskiej i Morzu Kantabryjskim oraz soli w Zatoce Biskajskiej.

W odniesieniu do morszczuka w wodach atlantyckiego Półwyspu Iberyjskiego Komisja Europejska proponuje utrzymanie TAC na 2024 r. na poziomie 17 445 ton – który mieści się między wartością punktu MSY (15 105 ton) a górną granicą zakresu MSY (20 404 ton), określoną przez ICES. Morszczuk jest najbardziej ograniczającym gatunkiem, ponieważ inne są często poławiane przypadkowo wraz z nim. Za pomocą niniejszego wniosku Komisja Europejska dąży do osiągnięcia równowagi między ochroną morszczuka w perspektywie długoterminowej a umożliwieniem rybakom jego poławiania.

W odniesieniu do gładzicy w cieśninie Kattegat Komisja Europejska proponuje utrzymanie TAC na 2024 r., który jest niższy od dolnej granicy przedziału MSY określonej przez ICES. Gładzica i dorsz są poławiane przypadkowo przy połowach homarca. W świetle opinii dotyczącej zerowych połowów dorsza, limity dla homarca i gładzicy powinny pozostać niskie, aby uniknąć zwiększenia presji na przyłowy dorsza.

W odniesieniu do soli w cieśninie Skagerrak-Kattegat i w zachodniej części Morza Bałtyckiego, biorąc pod uwagę niską biomasę stada, Komisja proponuje zawieszenie połowów ukierunkowanych, a także utrzymanie obecnego TAC dla połowów ukierunkowanych na homarca. ICES prognozuje, że ten TAC przyłowu utrzyma biomasę stada na stabilnym poziomie, chociaż nie pozwoli na osiągnięcie MSY.

W oparciu o podejście ostrożnościowe ICES zaleca zerowe połowy buławika czarnego w cieśninie Skagerrak-Kattegat w 2025 i 2026 r., a Komisja sugeruje ustalenie dla niego niskiego TAC na te lata w odniesieniu do połowów ukierunkowanych na krewetkę północną na poziomie niedawnych wyładunków.

Biorąc pod uwagę krytyczny stan populacji węgorza europejskiego, Komisja proponuje utrzymanie istniejących środków ochrony stada. Obejmują one obowiązkowe, sześciomiesięczne zamknięcie połowów oraz zakaz wszelkich połowów rekreacyjnych węgorza w unijnych wodach morskich i słonawych północno-wschodniego Atlantyku.

Uprawnienia do połowów – dalszy etap prac

W dniach 9 i 10 grudnia 2024 r. Rada Europejska omówi wniosek Komisji Europejskiej i ustali uprawnienia do połowów na 2025 r., a w niektórych przypadkach na 2026 r. Rozporządzenie powinno wejść w życie 1 stycznia 2025 r.

zdj. główne: Jordan Allen Walters / Unsplash