W ostatni weekend stycznia, od 24 do 26 stycznia 2025 r., w całej Polsce odbędzie się Zimowe Ptakoliczenie – wydarzenie organizowane przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP). To świetna okazja, aby wyjść na świeże powietrze, poznać bliżej świat przyrody i przyczynić się do ochrony ptaków zimujących w naszym kraju.
Po co liczyć ptaki zimą?
Głównym celem Zimowego Ptakoliczenia jest sprawdzanie, ile ptaków zimuje w Polsce i jak sobie radzą. Zebrane informacje pomagają lepiej chronić ptaki i miejsca, w których żyją. Dzięki regularnym obserwacjom można też zauważyć, czy w przyrodzie dzieją się jakieś niepokojące zmiany i na nie reagować.
Jednak liczenie ptaków zimą to nie tylko badania – to również świetna okazja, żeby dowiedzieć się więcej o ptakach, ich różnorodności i roli w przyrodzie. Każdy, kto bierze udział w akcji, może lepiej poznać otaczającą naturę.
Kto może wziąć udział?
Każdy! Nie ma żadnych ograniczeń wiekowych ani wymogów dotyczących wiedzy ornitologicznej. Udział w akcji jest bezpłatny, a do obserwacji ptaków nie trzeba specjalistycznego sprzętu. Możesz liczyć ptaki samodzielnie, z rodziną, przyjaciółmi lub w większej grupie. To idealna okazja, by spędzić czas na świeżym powietrzu, jednocześnie pomagając w ochronie przyrody.
Jak się włączyć?
Wzięcie udziału w w zimowym liczeniu jest bardzo proste. Wystarczy:
- Wybrać miejsce obserwacji – może to być Twój ogród, pobliski park, las lub dowolne inne miejsce.
- Poświęcić godzinę na liczenie ptaków – najlepiej w dogodnym dla siebie czasie w jednym z dni akcji.
- Zanotować wszystkie zaobserwowane gatunki oraz ich liczebność.
- Przesłać wyniki do OTOP za pomocą formularza dostępnego od 24 stycznia na ich stronie.
Jeśli nie jesteś pewien, jak rozpoznać poszczególne gatunki, nie martw się – na stronie OTOP znajdziesz zdjęcia i opisy najczęściej spotykanych ptaków, które pomogą Ci w identyfikacji.
Jakie ptaki możemy spotkać?
Podczas Zimowego Ptakoliczenia uczestnicy najczęściej widują ptaki, które dobrze czują się w miastach i w pobliżu ludzi. Wśród nich są wróble – niewielkie ptaszki, które kiedyś były bardzo liczne, ale ich populacja w ostatnich latach zaczęła maleć. Bardzo popularna jest też sikora bogatka, ptak o charakterystycznym żółtym brzuszku, który chętnie odwiedza karmniki w ogrodach i parkach. W miastach często można zauważyć kawki, czyli niewielkie ptaki z rodziny krukowatych oraz gołębie miejskie, które są stałym elementem miejskiego krajobrazu.
W zależności od miejsca obserwacji można jednak trafić na bardziej wyjątkowych gości. Na przykład jemiołuszki, które mają piękne upierzenie i pojawiają się zimą, gdy przylatują do nas z północy albo gile – ptaki z charakterystycznym czerwonym brzuszkiem, które szczególnie wyróżniają się na tle śniegu. To właśnie ta różnorodność sprawia, że obserwacje ptaków mogą być fascynującym doświadczeniem.
Czy ptaki wodne również są liczone?
Ptaki wodne, takie jak kaczki, łabędzie czy mewy, są ważnym elementem polskiej przyrody, ale ich liczenie nie odbywa się w ramach Zimowego Ptakoliczenia. Liczenie tych gatunków odbywa się w ramach odrębnego programu – Monitoringu Zimujących Ptaków Wodnych (MZPW), który również jest koordynowany przez OTOP. W tym roku odbył się w dniach 18-19 stycznia 2025 r. Organizatorzy podkreślają, że jeśli z jakichkolwiek przyczyn nie można było liczyć ptaków w tym terminie, można to zrobić w innym terminie, jednak nie później niż do 31 stycznia 2025 r.
Udział w MZPW mogą wziąć zarówno doświadczeni ornitolodzy, jak i osoby mniej doświadczone, które chcą przyczynić się do ochrony przyrody. Ważne jest, aby uczestnicy posiadali podstawową wiedzę o ptakach wodnych oraz byli w stanie przeprowadzić rzetelne liczenie. Aby wziąć udział należy skontaktować się z koordynatorem regionalnym (lista dostępna na stronie OTOP) w celu uzyskania szczegółowych informacji oraz instrukcji.
Dlaczego warto wziąć udział?
Zimowe liczenie ptaków to nie tylko ciekawa forma spędzenia czasu, ale przede wszystkim szansa na zrobienie czegoś dobrego dla przyrody. Licząc ptaki i przesyłając swoje wyniki do organizatorów, pomagamy naukowcom w zdobywaniu cennych informacji. Dzięki temu można zrozumieć, jak zmienia się liczba ptaków w Polsce i jakie gatunki są najbardziej narażone na zagrożenia. Uczestnictwo w akcji to również okazja, żeby lepiej poznać przyrodę wokół siebie. Dla dzieci to doskonała lekcja przyrody, która odbywa się na żywo, a nie tylko w książkach.
Gdzie szukać informacji?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o Zimowym Ptakoliczeniu, zajrzyj na stronę internetową OTOP. Znajdziesz tam wszystkie potrzebne informacje – formularze do przesyłania wyników, zdjęcia i opisy ptaków, które pomogą Ci w ich rozpoznawaniu oraz instrukcje, jak wziąć udział w akcji. Dodatkowo organizatorzy zachęcają do dzielenia się swoimi obserwacjami w mediach społecznościowych. Możesz opublikować zdjęcie lub krótki opis swoich doświadczeń – być może zainspirujesz innych do przyłączenia się do tej inicjatywy.