Dyrektywa azotanowa – od 1 grudnia rozpoczęto konsultacje społeczne

Dnia 1 grudnia 2023 r. Komisja Europejska zainicjowała szereg otwartych konsultacji społecznych, których zadaniem jest ocena Dyrektywy azotanowej. Jej znaczenie stale rośnie w kontekście współczesnych wyzwań związanych z ochroną środowiska i zrównoważonym rozwojem. Dyrektywa azotanowa została wprowadzona w celu ochrony wód przed zanieczyszczeniami azotanami pochodzących ze źródeł rolniczych. Konsultacje te stanowią niezwykle ważny element oceny i ewentualnej rewizji istniejących przepisów, a także dostosowania ich do obecnych i przyszłych potrzeb. W ramach tego procesu Komisja Europejska zachęca wszystkie zainteresowane strony do aktywnego udziału i wyrażenia swoich opinii. Konsultacje te, maja na celu zebranie jak najszerszej gamy perspektyw, pomysłów i doświadczeń, co pozwoli na pełniejsze zrozumienie wpływu dyrektywy na różne sektory i środowisko. Konsultacje internetowe potrwają do 8 marca 2024 r.

Dyrektywa azotanowa

Dyrektywa azotanowa, będąca istotną częścią europejskich regulacji zawartych w Ramowej Dyrektywie Wodnej, wymaga od krajów członkowskich stałego nadzoru nad jakością wód oraz identyfikacji tych obszarów, z których dostają się do nich zanieczyszczenia (obecnie lub będą napływać w przyszłości). Jest to szczególnie istotne w przypadku zbiorników, które są narażone na eutrofizację lub mogą zawierać azotany w stężeniu przekraczającym 50 mg/l. Takie obszary określa się mianem stref wrażliwych na azotany (NVZ). Przegląd dyrektywy jest niezbędny w obliczu dynamicznie zmieniających się warunków środowiskowych, ekonomicznych i społecznych.

Konsultacje społeczne

Docelowi odbiorcy konsultacji dotyczących dyrektywy azotanowej obejmują szerokie spektrum zainteresowanych stron oraz obywateli, którzy mogą być dotknięci kwestiami związanymi ze stratami składników odżywczych w rolnictwie, a także tych, którzy są zaangażowani we wdrażanie tej dyrektywy w UE. Wśród kluczowych interesariuszy znajdują się władze na różnych szczeblach: krajowym, regionalnym i lokalnym. Do tej grupy zaliczają się organy odpowiedzialne za rolnictwo, gospodarowanie wodami, ochronę środowiska, klimat, planowanie przestrzenne, zdrowie publiczne oraz gospodarkę. Do ważnych odbiorców należą też rolnicy, przedsiębiorcy oraz specjaliści z różnych sektorów, takich jak rolnictwo, środowisko, zarządzanie wodami, zmiany klimatu, zdrowie, żywność, turystyka czy rybołówstwo, a także związane z nimi stowarzyszenia branżowe.

Konsultacje są również istotne dla organizacji europejskich, międzynarodowych i wielostronnych, w tym odpowiednich agencji UE oraz regionalnych konwencji morskich. Wśród zainteresowanych stron znajdują się także pracodawcy, związki zawodowe, organizacje konsumenckie oraz organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska. Ważną rolę odgrywają również organy społeczeństwa obywatelskiego, środowiska akademickie i instytuty badawcze, które koncentrują się na unijnej polityce rolniczej i środowiskowej.

Dyrektywa azotanowa – co będzie oceniane?

W procesie kompleksowej oceny Komisja Europejska skupia się na dokładnym badaniu aktualności i skuteczności Dyrektywy azotanowej w kontekście współczesnych wyzwań związanych z rolnictwem, bezpieczeństwem żywnościowym oraz zmieniającymi się warunkami środowiskowymi i klimatycznymi. Kluczowym aspektem tej analizy jest ustalenie, czy dyrektywa wciąż efektywnie realizuje swoje cele, wspomagając rolnictwo w dążeniu do zrównoważonego rozwoju i odporności na zmieniające się warunki. Zasadnicza część tej ewaluacji koncentruje się na tym, jak Dyrektywa azotanowa wspiera rolników w adaptacji do nowych wyzwań, w tym w zakresie zwiększania odporności ich gospodarstw oraz wprowadzania innowacyjnych praktyk rolniczych. Szczególną uwagę Komisja kieruje na możliwości promowania przez dyrektywę efektywnego recyklingu składników odżywczych, pochodzących z różnorodnych źródeł, w tym z gnojowicy i obornika, co ma kluczowe znaczenie dla zrównoważonego rolnictwa.

Komisja zwraca również uwagę na potencjalne uproszczenia i zmniejszenie obciążeń administracyjnych oraz kosztów związanych z wdrażaniem dyrektywy, przy jednoczesnym dążeniu do zwiększenia spójności z innymi przepisami unijnymi oraz uwzględnieniu postępu w praktykach i technologiach rolniczych. Ważnym elementem jest także analiza wkładu dyrektywy w realizację globalnych zobowiązań, takich jak ramy różnorodności biologicznej Kunming-Montreal, zwłaszcza w kontekście celu ograniczenia strat składników odżywczych o 50 proc. do roku 2030 na skalę światową.

W procesie oceny przewidziano szeroko zakrojone działania konsultacyjne, mające na celu zapewnienie, że głosy i interesy różnych sektorów społeczeństwa z całej Unii Europejskiej zostaną właściwie usłyszane i wzięte pod uwagę. To podejście ma zagwarantować, że wszelkie wnioski i ewentualne zmiany będą odzwierciedlać rzeczywiste potrzeby i wyzwania, przed którymi stoi współczesne europejskie rolnictwo i zarządzanie środowiskiem. Zachęcamy do udziału w konsultacjach.