Produkcja nawozów na bazie odnawialnej energii jest obecnie dziedziną intensywnie rozwijaną wśród czołowych, światowych producentów. Poszukują oni alternatywnych metod zastąpienia paliw kopalnych energią odnawialną, głównie z wiatru i słońca. Nawozy wytwarzane przy wykorzystaniu odnawialnej energii mają dokładnie taki sam skład chemiczny i fizyczny, jak nawozy produkowane przy użyciu paliw kopalnych (gaz ziemny, węgiel, ropa naftowa), ale charakteryzują się znacznie niższym śladem węglowym.
Produkcja nawozów a CBAM
CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) to unijny mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. Szerzej o tym czym jest CBAM oraz o tym, że znajdujemy się w okresie przejściowym, pisaliśmy w artykule „CBAM – mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2”.
Regulacje związane CBAM obejmują również sektor produkcji nawozów. Mając na względzie wdrażany mechanizm CBM oraz to, że import nawozów będzie obciążony opłatą węglową jako ekwiwalentem emisji CO2 (European Union Allowance – jeden EUA uprawnia jej posiadacza do emisji 1 t CO2 do atmosfery), producenci nawozów poszukują alternatywnych metod. Produkcja na bazie odnawialnej energii obniża emisję CO2 oraz opłaty związane z CBAM. Więcej informacji odnośnie do zasad rządzących CBAM można znaleźć w jednym z poprzednich numerów „Wodnych Spraw”.
Jak produkowane są zielone nawozy?
Produkcja nawozów mineralnych oparta jest na amoniaku. Obecnie jest on wytwarzany przy użyciu wodoru z paliw kopalnych przy dużej emisji CO2 do środowiska. Producenci poszukują alternatywnych metod wytwarzania tego związku, które ograniczą emisje CO2. Jedną z nich jest pozyskiwanie amoniaku z wody za pomocą elektrolizy opartej na odnawialnej energii.
Przykłady produkcji nawozów na bazie odnawialnej energii elektrycznej – przykłady
Jedną z firm inwestującą w odnawialne źródła energii do produkcji nawozów jest Yara, która zapowiedziała pierwsze dostawy zielonych produktów w ramach projektu pilotażowego w Porsgrunn w Norwegii. Jest to pierwszy elektrolizer działający na skalę przemysłową. Komercyjne uruchomienie tego projektu zaplanowano na 2023 r. Zakład ma produkować około 20 tys. t amoniaku rocznie, co przekłada się na 60 tys. do 80 tys. t zielonego nawozu mineralnego, wytworzonego bez paliw kopalnych. Firma Yara, w ramach projektu HEGRA, zamierza przestawić całą fabrykę Porsgrunn na zielony amoniak, co umożliwi jego produkcję na dużą skalę.
Kolejną z firm rozwijającą produkcje nawozów na bazie odnawialnej energii jest OCI. Produkcja nawozów amoniakalnych i metanolu odbywa się w fabrykach w Niderlandach, Algierii i Egipcie. Przedsiębiorstwo to ogłosiło partnerstwo z jedną z firm inwestujących w energię odnawialną, która planuje do 2030 r. budowę turbin wiatrowych o łącznej mocy 10 gigawatów na Morzu Północnym.
Firma Fertiberia, w ramach współpracy z regionem Norrbotten w Szwecji, rozpoczęła działania w celu stworzenia pierwszego na świecie, całkowicie zielonego i bezemisyjnego zakładu produkcji amoniaku i nawozów. Projekt o wartości ponad 1 mld euro ma zostać uruchomiony, zgodnie z zapowiedziami, do 2026 r. Zakład działający w oparciu o technologię elektrolizy, będzie wykorzystywał wyłącznie wodę i powietrze jako surowce, a energia pochodzić będzie ze źródeł wiatrowych i wodnych.
Warto również wspomnieć o niedawno powstałej spółce FertigyHy, założonej przez konsorcjum firm: EIT InnoEnergy, RIC Energy, MAIRE, Siemens Financial Services, InVivo i HEINEKEN. Jej celem jest produkcja nawozów azotowych, przystępnych cenowo i niskoemisyjnych, przy wykorzystaniu energii z odnawialnych źródeł i zielonego wodoru. W 2025 r. planowane jest rozpoczęcie budowy pierwszej fabryki w Hiszpanii, która ma wytwarzać ponad 1 mln t nawozów rocznie.
Produkcja nawozów niskoemisyjnych – komunikat Komisji Europejskiej
W komunikacie Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie zapewnienia dostępności i przystępności cenowej nawozów zwrócono uwagę, że produkcja amoniaku z wykorzystaniem wodoru odnawialnego, niskoemisyjnego i wodoru ze źródeł innych niż kopalne jest technologią, która niesie ze sobą potencjał znacznego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Stosowanie wodoru odnawialnego wyeliminowałoby ponadto zależność UE od gazu ziemnego w tym sektorze. Zgodnie z komunikatem, Komisja Europejska będzie dążyć do zapewnienia stabilnego i realistycznego otoczenia regulującego produkcję wodoru odnawialnego i niskoemisyjnego. Dzięki temu ta produkcja ma szansę na stałe zagościć na rynku.