Produkcja ryb i owoców morza na rekordowym poziomie – najnowszy raport FAO

Globalna produkcja ryb i owoców morza osiągnęła rekordowy poziom 223,2 mln ton w 2022 r., co stanowi wzrost o 4,4 proc. w porównaniu do 2020 r. Najnowszy raport FAO ujawnia także, że po raz pierwszy w historii akwakultura przewyższyła tradycyjne połowy osiągając niespełna 131 mln ton. Ten wzrost podkreśla rosnące znaczenie akwakultury na globalnym rynku żywności pochodzenia wodnego. Rosnąca konsumpcja ryb i owoców morza, napędzana zmieniającymi się preferencjami żywieniowymi i wzrostem populacji, również przyczyniła się do tego rekordu. FAO podkreśla konieczność wdrażania zrównoważonych praktyk w rybołówstwie i akwakulturze, aby sprostać przyszłym wyzwaniom i zapewnić stabilne dostawy żywności.

Rekordowa produkcja ryb i owoców morza

Raport FAO wskazuje, że globalna produkcja ryb i owoców morza w 2022 r. wyniosła 223,2 mln ton, co stanowi wzrost o 4,4 proc. w porównaniu do 2020 r., osiągając rekordową wartość 472 mld dolarów. Produkcja ta składała się z 185,4 mln ton zwierząt wodnych. Wzrost ten jest świadectwem rosnącego znaczenia sektora akwakultury na światowym rynku żywności wodnej. Ta zmiana wynika z kilku kluczowych czynników, w tym z rosnącego popytu na białko zwierzęce oraz postępu technologicznego, który pozwala na bardziej efektywne zarządzanie hodowlą.

Raport zwraca także uwagę, iż produkcja alg, która osiągnęła 37,8 mln ton w 2022 r., odgrywa coraz większą rolę w globalnym rynku żywności pochodzenia wodnego. Algi są wykorzystywane nie tylko jako źródło pożywienia dla ludzi, ale również jako składnik pasz dla zwierząt wodnych oraz surowiec w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Wzrost produkcji alg jest również świadectwem rosnącej świadomości ekologicznej i poszukiwania alternatywnych źródeł białka oraz innych wartościowych składników odżywczych.

Akwakultura na czele

Po raz pierwszy w historii akwakultura przewyższyła tradycyjne połowy jako główne źródło zwierząt pochodzenia wodnego. W 2022 r. globalna produkcja akwakultury osiągnęła 130,9 mln ton, z czego 94,4 mln ton stanowiły ryby i owoce morza, co odpowiada 51 proc. ich całkowitej produkcji. Dzięki wdrażaniu zrównoważonych praktyk oraz innowacyjnych technologii, akwakultura zyskała na znaczeniu jako kluczowy element w zapewnianiu stabilnych dostaw żywności pochodzenia wodnego.

Rybactwo i akwakultura stanowią ważne źródło utrzymania dla milionów ludzi na całym świecie. W 2022 r. sektor rybołówstwa i akwakultury zatrudniał około 61,8 mln osób, w porównaniu do 62,8 mln w 2020 r. Większość (54 proc.) pracowała w rybołówstwie, natomiast 36 proc. w akwakulturze. Jak wskazano w raporcie, mimo iż produkcja w Azji i Afryce stanowi większość globalnej produkcji, wiele krajów o niskich dochodach w tych regionach nie wykorzystuje w pełni swojego potencjału. Nierówności te podkreślają potrzebę większych inwestycji i wsparcia dla rozwijających się regionów, aby mogły one czerpać korzyści z dynamicznie rozwijającego się sektora.

Zrównoważone połowy

Rekordowa produkcja ryb i owoców morza podkreśla ich potencjał w zwalczaniu niedoborów żywności i niedożywienia. Jak określono w raporcie FAO, od 1961 r. globalna konsumpcja na osobę wzrosła z 9,1 kg do 20,7 kg w 2022 r. Ten rosnący popyt na ryby i owoce morza jest napędzany przez zmieniające się preferencje żywieniowe, wzrost populacji oraz zwiększającą się świadomość zdrowotną konsumentów na całym świecie.

Produkcja ryb połowowych pozostaje stabilna od lat 80. XX w. W 2022 r. sektor ten wyprodukował 92,3 mln ton, w tym 11,3 mln ton z połowów śródlądowych i 81 mln ton z połowów morskich. Stabilność produkcji w sektorze ryb połowowych wynika z rygorystycznych regulacji oraz działań mających na celu ochronę zasobów morskich. Jednakże, mimo tych starań, odsetek zasobów morskich połowionych na poziomie biologicznie zrównoważonym zmniejszył się do 62,3 proc. w 2021 r., to jest o 2,3 proc. mniej niż w 2019 r. Oznacza to, że prawie 40 proc. zasobów morskich jest nadmiernie eksploatowanych, co stanowi poważne wyzwanie dla zrównoważonego zarządzania rybołówstwem. Aby przeciwdziałać tym problemom, konieczne jest wprowadzenie skuteczniejszych środków ochrony oraz ścisłe egzekwowanie istniejących regulacji.

Prognozy na przyszłość

FAO podkreśla, że akwakultura jest kluczowym elementem strategii zrównoważonego rozwoju sektora rybactwa. Konieczne jest wdrażanie innowacyjnych technologii i praktyk, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko, takie jak zanieczyszczenie wód i nadmierne wykorzystanie zasobów. Wprowadzenie systemów zamkniętych i półzamkniętych oraz zrównoważone zarządzanie paszami to tylko niektóre z kolejnych rekomendowanych działań.

Raport FAO przewiduje dalszy wzrost produkcji i konsumpcji ryb i owoców morza do 2032 r. Produkcja zwierząt wodnych ma wzrosnąć o 10 proc., osiągając 205 mln ton. Oczekuje się, że konsumpcja wzrośnie o 12 proc., osiągając średnio 21,3 kg na osobę w 2032 r. Wzrost liczby ludności oraz zmieniające się preferencje konsumentów będą głównymi czynnikami napędzającymi ten trend.

Według prognoz ONZ, światowa populacja wzrośnie do 9,7 mld osób do 2050 r. Taki wzrost liczby ludności oznacza konieczność zwiększenia produkcji żywności pochodzenia wodnego o 36 mln ton, aby utrzymać obecny poziom konsumpcji na osobę. Aby przyspieszyć zrównoważoną ekspansję akwakultury, efektywne zarządzanie rybołówstwem oraz priorytetowe traktowanie sprawiedliwości w łańcuchach dostaw, niezbędne są skoordynowane działania w ramach inicjatywy ONZ Niebieska Transformacja. Inicjatywa ta podkreśla potencjał żywych zasobów morskich w zapewnieniu globalnego bezpieczeństwa żywnościowego. Kluczowe dla jej realizacji będą inwestycje w nowoczesne technologie, poprawa regulacji oraz zwiększenie świadomości społecznej.

Zdj. główne: Louis Hansel/Unsplash