W połowie grudnia 2024 r. doszło do poważnej katastrofy ekologicznej w Cieśninie Kerczeńskiej, łączącej Morze Czarne z Morzem Azowskim. W wyniku uszkodzenia dwóch rosyjskich tankowców do wód morskich wyciekły tysiące ton mazutu, co skłoniło władze Rosji do ogłoszenia stanu wyjątkowego na szczeblu federalnym.
Wyciek mazutu z tankowców
15 grudnia 2024 r., podczas silnego sztormu, dwa rosyjskie tankowce – Volgoneft-212 i Volgoneft-239 – uległy poważnym uszkodzeniom w rejonie Cieśniny Kerczeńskiej. Volgoneft-212 rozpadł się na dwie części, a jego przednia część zatonęła około 8 km od brzegu. Jak podaje Financial Times w wyniku tego zdarzenia zginął jeden członek załogi, a pozostałych 13 zostało ewakuowanych. Drugi tankowiec, Volgoneft-239, osiadł na mieliźnie w pobliżu portu Taman; cała 14-osobowa załoga została uratowana.
Oba tankowce przewoziły łącznie ok. 9200 ton mazutu, ciężkiego oleju opałowego. Według wstępnych szacunków do morza mogło wyciec prawie 40 proc. paliwa (ok. 3 700 ton). Wyciek spowodował zanieczyszczenie wybrzeża na odcinku ponad 55 km, głównie w rejonie kurortu Anapa w Kraju Krasnodarskim.
Wprowadzenie stanu wyjątkowego
Początkowo stan wyjątkowy został ogłoszony przez władze regionalne Kraju Krasnodarskiego w odpowiedzi na lokalną skalę katastrofy. Jednak wobec jej narastających konsekwencji ekologicznych i gospodarczych, 26 grudnia 2024 r. Ministerstwo Sytuacji Nadzwyczajnych Rosji zdecydowało o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na szczeblu federalnym. Decyzję tę ogłosił minister Aleksandr Kurienkow, podkreślając konieczność uruchomienia funduszy rządowych oraz skierowania dodatkowych zasobów i służb federalnych do działań ratunkowych i oczyszczających.
Biorąc pod uwagę obecną sytuację i wziąwszy pod uwagę zasłyszane przez nas raporty, proponuję zakwalifikować sytuację nadzwyczajną spowodowaną katastrofą tankowców w Cieśninie Kerczeńskiej jako sytuację nadzwyczajną o charakterze federalnym i ustalić federalny poziom reagowania – podsumował minister. Umożliwi to przyciągnięcie dodatkowych sił i środków od federalnych władz wykonawczych i korporacji państwowych, a także zapewni niezbędną pomoc finansową zainteresowanym podmiotom z funduszu rezerwowego Rządu Federacji Rosyjskiej.
Działania ratunkowe na wybrzeżach Cieśniny Kerczeńskiej
Obecnie obszar monitorowania wzdłuż wybrzeża Kraju Krasnodarskiego obejmuje 220 km. Prace nad oczyszczaniem skażonego piasku i gleby są prowadzone w pięciu sektorach: jednym w rejonie Temryuku oraz czterech w okolicach Anapy.
Do tej pory zebrano około 30 tys. ton zanieczyszczonego piasku i gleby, z czego ponad 23,5 tys. ton zostało przetransportowane do specjalnych punktów zbiórki.
Na wodach Cieśniny Kerczeńskiej przeprowadzono badania na obszarze 295 km kwadratowych, a powierzchnia wody poddanej oczyszczaniu wynosi ponad 29 tys. m kwadratowych. W celu ograniczenia zanieczyszczeń rozmieszczono 450 m barier ochronnych. W porcie morskim w Anapie oczyszczono pas przybrzeżny o powierzchni około 5 km². Dzięki zaangażowaniu wolontariuszy udało się uratować 1154 ptaki dotknięte skutkami katastrofy.
W działaniach ratunkowych uczestniczy ponad 10 tys. osób, w tym wolontariusze, a także 360 jednostek sprzętu. Szczególną uwagę poświęcono dodatkowym maszynom inżynieryjnym. Dla wsparcia zaangażowanych osób zorganizowano punkty żywienia, ogrzewania oraz dystrybucji sprzętu i środków ochrony osobistej.