Susza i powódź w Libii – katastrofa klimatyczna zmusza do ucieczki

Libia, kraj dotknięty konfliktami i niestabilnością polityczną, teraz stoi w obliczu kolejnego wyzwania – dramatycznych skutków zmiany klimatu. W ostatnich latach, mieszkańcy tego rejonu doświadczają zarówno powolnej, długotrwałej suszy, jak i gwałtownych, niszczycielskich powodzi, które prowadzą do masowego wysiedlenia ludności. Ta katastrofa klimatyczna, która jest bezpośrednim wynikiem globalnego ocieplenia, tworzy nową, bolesną rzeczywistość dla tysięcy ludzi, zmuszając ich do opuszczenia swojego dobytku.

Katastrofa klimatyczna – powódź w Libii

W 2023 r. Libia doświadczyła jednej z największych katastrof klimatycznych w swojej historii. Gwałtowne powodzie, spowodowane przez Huragan Daniel, przyniosły ogromne zniszczenia wielu miast powodując znaczne straty materialne, a wiele osób straciło życie. W artykule opublikowanym we wrześniu “Powódź w Libii – tysiące zabitych przez huragan Daniel“, opisaliśmy szczegółowo tę tragiczną sytuację. 10 września Huragan Daniel uderzył w północno-wschodnie wybrzeże Afryki. Kraj ten nie doświadczył dotychczas tak ogromnej katastrofy naturalnej. Miasto Derna, zostało szczególnie dotknięte. Powódź dosłownie zmyła z powierzchni ziemi to spore miasto portowe na wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Katastrofa klimatyczna – skutki

Raport ReliefWeb dotyczący powodzi w Libii opisuje katastrofalne skutki we wschodniej części kraju, które są zarówno ludzką, jak i środowiskową tragedią. Raport wskazuje na poważne problemy środowiskowe zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie. Główną uciążliwością stało się zwiększone ryzyko chorób zakaźnych, wynikające z uszkodzeń infrastruktury wodno-sanitarnej oraz stagnacji wód powodziowych. W dniach 14 – 18 września zgłoszono 243 przypadki chorób związanych ze stojącą lub skażoną wodą, takich jak cholera, czerwonka, i inne infekcje jelitowe. Stagnująca woda wezbraniowa, szczególnie gdy miesza się ze skażoną wodą z uszkodzonych systemów kanalizacyjnych, staje się siedliskiem patogenów. Ludzie, którzy wchodzą w kontakt ze skażoną wodą, są narażeni na ryzyko infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych.

Powodzie w Libii mają również znaczący wpływ na rolnictwo i hodowlę zwierząt, co prowadzi do poważnych konsekwencji ekonomicznych i środowiskowych. Zalane pola tracą swoją produktywność, co nie tylko powoduje bezpośrednie zniszczenie upraw, ale także prowadzi do długotrwałych problemów, takich jak erozja gleby i utrata składników odżywczych. To z kolei skutkuje niedoborami żywności i ekonomicznymi stratami dla rolników. Dodatkowo, woda powodziowa często przynosi substancje chemiczne i inne zanieczyszczenia, które mogą zanieczyścić glebę, czyniąc ją nieodpowiednią do dalszej uprawy.

Jednocześnie, powodzie stanowią zagrożenie dla hodowli zwierząt, niszcząc pastwiska i źródła wody. To prowadzi do problemów z żywieniem i dostępem do wody dla zwierząt hodowlanych. Dodatkowo, zanieczyszczenia niesione z wodami powodziowymi mogą mieć długotrwały wpływ na różnorodność biologiczną, co może zakłócić lokalne siedliska i łańcuchy pokarmowe.

Dramat uchodźców klimatycznych

Libia jest domem dla prawie miliona uchodźców. Wielu z nich pochodzi z sąsiednich krajów Afryki Północnej, którzy uciekli przed przemocą i kryzysami humanitarnymi. Niektórzy stracili swoje gospodarstwa rolne z powodu długotrwałej suszy w swoich krajach i przybyli do Libii w nadziei na ich odbudowę. Michela Pugliese, badaczka w dziedzinie migracji i azylu w Euro-Med Human Rights Monitor, wskazała, że przed powodziami, w Libii przebywało ponad 705 tys. uchodźców i migrantów z ponad 44 różnych narodowości, w tym z Czadu, Egiptu, Nigru, Nigerii i Sudanu.

Jednak w wyniku ostatniej powodzi tysiące mieszkańców straciło swoje domy i musiało szukać nowego miejsca do życia. Ci ludzie, teraz znani jako uchodźcy klimatyczni, stoją przed niepewną przyszłością. Zmagają się nie tylko z trudami utraty domów, ale także z niepewnością prawną. Termin “uchodźca klimatyczny” nie jest jeszcze oficjalnie uznany w prawie międzynarodowym, co powoduje dodatkowe wyzwania w dostępie do pomocy humanitarnej i ochrony prawnej. Wśród 40 tys. osób przesiedlonych w wyniku powodzi w Libii, wiele osób przeniosło się do miast i wiosek dalej na wschód, a niewielka ich część na zachód tego kraju. Szacuje się, że do 2050 r. około 1,2 mld ludzi doświadczy przesiedlenia wewnętrznego lub zewnętrznego w wyniku nasilających się zjawisk klimatycznych.

W obliczu tej bezprecedensowej sytuacji, międzynarodowa społeczność zaczęła mobilizować zasoby i wsparcie dla Libii. Organizacje humanitarne i ONZ podejmują wysiłki, aby zapewnić niezbędną pomoc, w tym schronienie, żywność i opiekę medyczną. Jednakże logistyczne i polityczne wyzwania utrudniają efektywną pomoc dla Libijczyków.