Aktualności, Wydanie 22/2024
Tuvalu, małe państwo na Oceanie Spokojnym, przenosi się do chmury
gru
Na mapie świata Tuvalu to zaledwie kilka kropek zagubionych na bezkresnych wodach południowego Pacyfiku, ale w obliczu zmian klimatycznych ten niewielki kraj stał się symbolem globalnych dylematów i nadzwyczajnych wyzwań. Podnoszące się poziomy oceanów nie tylko zagrażają fizycznej egzystencji Tuvalu, lecz także wymuszają redefinicję pojęcia państwowości. W odpowiedzi na nieuchronną rzeczywistość, Tuvalu podejmuje pionierskie kroki: tworzy cyfrową replikę swojego państwa.
Przetrwanie wyspiarskiego raju
Tuvalu, położone w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Polinezji, to jedno z najmniejszych i najbardziej odizolowanych państw na świecie. Składa się z dziewięciu wysp koralowych, w większości atoli, o łącznej powierzchni zaledwie 26 km². Kraj zamieszkuje około 12 tys. osób, co czyni go jednym z najmniej zaludnionych państw globu. Stolica Tuvalu, Funafuti, znajduje się na jednym z atolów o tej samej nazwie.
Ze względu na niskie położenie – najwyższy punkt wysp wznosi się jedynie 4,6 m n.p.m. – Tuvalu jest szczególnie narażone na skutki podnoszenia się poziomu oceanów. Według raportu NASA z czerwca 2023 r. poziom wód wokół Tuvalu wzrósł o 15 cm w ciągu ostatnich 30 lat, a prognozy wskazują na dalszy wzrost o 20–30 cm do 2050 r. Już dziś kraj doświadczany jest przez erozję wybrzeża, wysokie zasolenie gleb i coraz częstsze sztormy. Rząd Tuvalu, świadomy nieuchronności tych zmian, rozpoczął działania wybiegające daleko poza tradycyjne środki.
Czy Digital Nation oznacza cyfrową suwerenność?
W 2022 r., na oczach przywódców świata zgromadzonych na COP27 w Egipcie, minister spraw zagranicznych Tuvalu, Simon Kofe, zaprezentował wizję, która na nowo definiuje pojęcie państwowości. Projekt Digital Nation to nie tylko technologiczny eksperyment, ale desperacka odpowiedź na dramatyczne wyzwania klimatyczne. Tuvalu, zagrożone całkowitym zatopieniem, postanowiło przenieść swoje dziedzictwo do świata cyfrowego – miejsca, gdzie czas i geografia tracą znaczenie.
Nasza ziemia, nasz ocean, nasza kultura to najcenniejsze aktywa naszego ludu – i aby zapewnić im bezpieczeństwo, bez względu na to, co się dzieje w świecie fizycznym, przeniesiemy je do chmury – Simon Kofe.
W ramach pionierskiego projektu Digital Nation mieszkańcy Tuvalu zostali zaproszeni do współtworzenia cyfrowej spuścizny swojego kraju. To nie tylko inicjatywa technologiczna, ale także głęboko emocjonalny proces, który pozwala każdemu obywatelowi dołożyć cegiełkę do budowy wirtualnej pamięci narodowej. Cyfrowe kopie ukochanych przedmiotów, zdjęcia rodzinne czy osobiste opowieści – wszystkie te elementy stają się częścią zbiorowego archiwum, które nie tylko zachowuje kulturę Tuvalu, ale także cementuje jej tożsamość w obliczu niepewnej przyszłości. W ten sposób mieszkańcy nie tylko dokumentują przeszłość, ale wspólnie tworzą most do świata, w którym tradycja i nowoczesność łączą się, by przetrwać mimo sił natury.
Prawo, suwerenność i technologia w cyfrowym świecie
Projekt Digital Nation otwiera nowy rozdział w globalnej debacie o suwerenności i prawie międzynarodowym. Tuvalu, zagrożone nieuchronnym zatopieniem, wchodzi na niespotykaną dotąd ścieżkę, redefiniując, czym może być państwo w erze cyfrowej. Wirtualna wersja kraju nie tylko ma zagwarantować ciągłość funkcji państwowych – takich jak wybory czy rejestracja obywateli – ale również zmienić sposób, w jaki myślimy o granicach i tożsamości narodowej. Kluczową rolę w tej wizji odgrywają cyfrowe paszporty oparte na technologii blockchain, które zapewnią obywatelom dostęp do praw i usług, niezależnie od tego, gdzie będą się znajdować.
Ta inicjatywa to coś więcej niż akt przetrwania – to odważny głos w globalnej dyskusji o przyszłości państwowości w świecie coraz bardziej naznaczonym kryzysami klimatycznymi. Decyzja Tuvalu inspiruje pytania o to, jak technologia może wspierać społeczności w najtrudniejszych momentach i czy cyfrowa adaptacja stanie się nowym standardem dla krajów zagrożonych ekstremalnymi zjawiskami. Na naszych oczach Tuvalu nie tylko walczy o swoją tożsamość, ale także stawia wyzwanie tradycyjnym definicjom państwowości, stając się symbolem odwagi i innowacyjności w świecie pełnym niepewności.
zdj. główne: Davidarfonjones, CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons
