Przyszłość rolnictwa w UE tematem dialogu strategicznego

Jak informuje Komisja Europejska, unijny sektor rolno-spożywczy dostarcza bezpieczną, zdrową i przystępną cenowo żywność dla 450 mln osób. Fundamentem samowystarczalności żywnościowej Europy są europejscy rolnicy. Obecnie zmagają się oni z wieloma wyzwaniami, takimi jak zmiana klimatu, kryzys energetyczny, konkurencyjność światowego rynku. Ponadto muszą wykazywać się odpornością na trudne do przewidzenia sytuacje, takie jak pandemia Covid 19, skutki wojny na Ukrainie, inflacja. Przyszłość rolnictwa w UE wiąże się z wieloma wyzwaniami.

Dodatkowo, jak wskazuje Komisja Europejska, wnoszą zasadniczy wkład w zieloną transformację Unii Europejskiej – realizację założeń politycznych Europejskiego Zielonego Ładu. Obecnie w unijnym sektorze rolnictwa pracuje ponad 17 mln osób, a ich średni wiek to 57 lat. W obliczu narastających wyzwań UE poszukuje najlepszych sposobów wspierania rolników i na prowadzenie polityki rolnej z uwzględnieniem ich potrzeb. W celu wypracowania propozycji rozwiązań dla lepszej przyszłości rolnictwa w UE w dniu 25 stycznia 2024 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zainicjowała dialog strategiczny.

Rozpoczęcie dialogu strategicznego – jaka będzie przyszłość rolnictwa w UE

W styczniu 2024 r. rozpoczęto dialog strategiczny na temat przyszłości rolnictwa UE. Jest to nowe forum dyskusyjne, którego celem jest kształtowanie wspólnej wizji rolnictwa w UE. Uczestniczy w nim 29 zainteresowanych stron. Dialog strategiczny ma służyć kształtowaniu wspólnej wizji przyszłości rolnictwa i systemu żywnościowego UE. Łączy interesariuszy całego łańcucha rolno-spożywczego: rolników, przedsiębiorstwa rolno-spożywcze, spółdzielnie, społeczności wiejskie, organizacje pozarządowe, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, instytucje finansowe i środowiska akademickie.

Rola i cel dialogu na temat przyszłości rolnictwa w UE

Wypracowanie wspólnego systemu rolnego i żywnościowego na przyszłość jest podstawowym celem dialogu. Jak wskazuje Komisja Europejska, jest on okazją do wysłuchania opinii, informacji na temat perspektyw, ambicji, obaw i propozycji rozwiązań przedkładanych przez rolników oraz wszystkich kluczowych zainteresowanych stron z całego łańcucha rolno-spożywczego. Dialog stanowi płaszczyznę służącą do znalezienia wspólnych rozwiązań dla przyszłości unijnego sektora rolno-spożywczego. Ma pozwolić między innymi na wypracowanie kompromisu pomiędzy potrzebą utrzymania konkurencyjności unijnego rolnictwa a stosowaniem rozwiązań służących realizacji celów politycznych Europejskiego Zielonego Ładu.

W ramach dialogu podjęta zostanie między innymi próba odpowiedzenia na następujące kwestie:

• W jaki sposób możemy zapewnić naszym rolnikom i społecznościom wiejskim, w których żyją, lepszą perspektywę, w tym godziwy standard życia?
• Jak możemy wspierać rolnictwo w granicach naszej planety i jej ekosystemu?
• W jaki sposób możemy lepiej wykorzystać ogromne możliwości, jakie daje wiedza i innowacje technologiczne?
• W jaki sposób możemy promować świetlaną i dobrze prosperującą przyszłość europejskiego systemu żywnościowego w konkurencyjnym świecie?

Prace w ramach dialogu na temat przyszłości rolnictwa w UE

Prace w ramach dialogu realizowane są między innymi na posiedzeniach plenarnych. W dniach 20-21 czerwca 2024 r. ma miejsce czwarte posiedzenie plenarne, natomiast kolejne zaplanowano na 9-10 lipca 2024 r.

Oprócz dyskusji plenarnych i w grupach roboczych rozpoczęto, w ramach dialogu strategicznego, ukierunkowane konsultacje. Wykaz organizacji, które poproszono o opinie, można znaleźć na stronach Komisji Europejskiej. Zgodnie z przyjętym harmonogramem, latem 2024 r. ma powstać raport z ustaleń uzyskanych w ramach dialogu.

Czy głównym celem dialogu jest wkład w przyszłą WPR?

W swoim orędziu o stanie Unii Europejskiej w 2023 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen zapowiedziała zainicjowanie przez Komisję Europejską dialogu strategicznego na temat przyszłości rolnictwa w UE.

Celem dialogu strategicznego, zgodnie z informacją opublikowaną przez Komisję Europejską, jest uwzględnienie wszystkich aspektów polityki dotyczącej rolnictwa i produkcji żywności, aby lepiej zrozumieć aktualne i mogące pojawić się w przyszłości wyzwania. Dialog strategiczny ma umożliwić konkretną i ukierunkowaną dyskusję, mającą na celu znalezienie wspólnej płaszczyzny dla przyszłości unijnego sektora rolno-spożywczego.

Już obecnie Komisja Europejska podjęła działania w celu zidentyfikowania obciążeń administracyjnych i złożoności wynikających z przepisów wspólnej polityki rolnej (WPR), Europejskiego Zielonego Ładu, a także innych przepisów dotyczących żywności i rolnictwa, zarówno w odniesieniu do ich stosowania na szczeblu krajowym, jak i związanych z nimi obowiązków w zakresie rejestrowania i sprawozdawczości, a docelowo wprowadzenia uproszczeń.

Komisja Europejska przeprowadziła również dwa badania:

• Badanie na temat nieuczciwych praktyk handlowych, w ramach którego rolnicy i wszyscy mniejsi dostawcy w całym łańcuchu dostaw żywności mogliby podzielić się opiniami na temat swoich doświadczeń związanych z nieuczciwymi praktykami handlowymi;
• Ankieta na temat uproszczenia, w której zebrano opinie rolników na temat uproszczenia niektórych przepisów i procedur.