Miasta odpowiadają za ponad 70 proc. światowych emisji CO2 i zużywają ponad 65 proc. produkowanej energii. Działania na obszarach miejskich mają więc kluczowe znaczenie dla łagodzenia zmian klimatu i mogą przyczynić się do przyśpieszenia wysiłków na rzecz realizacji zobowiązania do osiągnięcia neutralności klimatycznej w całej UE do 2050 r., a także celu, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. do 2030 r. oraz do ogólnej realizacji Europejskiego Zielonego Ładu. Aby sprostać tym wyzwaniom Komisja Europejska podjęła decyzję o utworzeniu nowego centrum kapitału miast klimatycznych (Climate City Capital Hub).
Climate City Capital Hub
Climate City Capital Hub to inicjatywa mająca na celu ułatwienie finansowania publicznego i prywatnego na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich oraz przyspieszenie przejścia Europy do neutralności klimatycznej. Inicjatywa ta umożliwia miastom osiągnięcie celów klimatycznych i realizację projektów, zarówno poprzez pomoc techniczną, jak i ułatwienia kapitałowe. Climate City Capital Hub ściśle współpracuje z miastami uczestniczącymi w projekcie neutralności klimatycznej, wspierając prace od planowania działań do ich wdrożenia, oferując szereg narzędzi i usług.
Dzięki nowej inicjatywie miasta, które otrzymały już znak misji UE w zakresie neutralności klimatycznej, będą mogły:
- uzyskać dostęp do doradztwa finansowego Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI);
- ustrukturyzować swoje potrzeby finansowe, aby zrozumieć różne sposoby finansowania projektów, w tym ich łączenie;
- wprowadzać do projektów dostawców kapitału, w tym kredytodawców i inwestorów z sektora publicznego i prywatnego (takich jak kapitał filantropijny i korporacyjny, a także innowacyjne finansowanie społecznościowe i obligacje powiązane ze zrównoważonym rozwojem), a także wspierać podczas procesu zamknięcia.
Ponadto, zgodnie z informacjami na stronie Komisji Europejskiej, EBI przeznaczył 2 mld euro na wsparcie planów miast związanych z inwestowaniem w energię, efektywne budynki, systemy ciepłownicze, energię odnawialną, mobilność zgodną z zasadami zrównoważonego rozwoju, odnowę i rewitalizację miast, infrastrukturę wodną i społeczną.
Główne założenia Climate City Capital Hub
Climate City Capital Hub zostanie utworzony przy wsparciu misji UE w zakresie neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast, jak i misji UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Szczególny nacisk zostanie położony na współpracę z kapitałem prywatnym. W przypadku miast, które podpisały kartę misji w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu oraz otrzymały znak misji UE w zakresie miast neutralnych klimatycznie, usługi obejmą zarówno projekty dążące do łagodzenia zmiany klimatu, jak i przystosowania się do niej.
Climate City Capital Hub będzie prowadzony przez platformę Komisji Europejskiej ds. realizacji misji w zakresie miast, którą obecnie zarządza projekt NetZeroCities. Komisja ogłosiła jej utworzenie podczas konferencji Misji Miast, która odbyła się w Walencji w dniach 25-26 czerwca 2024 r.
Znak misji UE na rzecz neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast
Misja UE w zakresie neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast ma pomóc w osiągnięciu neutralności klimatycznej oraz zapewnieniu obywatelom czystszego powietrza, bezpieczniejszego transportu oraz zmniejszenia zatorów komunikacyjnych i hałasu. Dzięki tej misji miasta unijne przodują w wysiłkach na rzecz dekarbonizacji, stymulując zmiany i występując w roli pionierów na rzecz działań klimatycznych.
Do tej pory znak misji UE na rzecz neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast otrzymały 33 miasta. Jest to kamień milowy w dążeniu do neutralności klimatycznej. Głównym założeniem misji jest opracowanie umów, w których przedstawiono ogólną wizję miast w zakresie neutralności klimatycznej i w których zawarto plany: inwestycyjny oraz działania. Miasta współtworzą swoje umowy z lokalnymi stronami, w tym z sektorem prywatnym i obywatelami. Z 33 przedłożonych do tej pory planów inwestycyjnych na działania w dziedzinie klimatu przeznaczono około 114,1 mld euro – średnio 3,6 mld na miasto. Obecnie Komisja Europejska dokonuje przeglądu kolejnych 23 umów w sprawie miasta klimatycznego. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w jednym z poprzednich artykułów w Wodnych Sprawach: Miasta neutralne dla klimatu.
W kwietniu 2022 r. do udziału w misji wybrano 100 miast z UE i 12 z państw stowarzyszonych z unijnym programem w zakresie badań naukowych i innowacji Horyzont Europa. Testują one innowacyjne podejścia międzysektorowe, w tym w zakresie zaangażowania obywateli, zarządzania wewnętrznego oraz zainteresowanymi stronami, aby przyspieszyć ich dążenie do neutralności klimatycznej. Dzięki temu do 2050 r. wszystkie europejskie miasta będą miały możliwość wzorowania się na nich w swoich projektach.