Jakie rośliny są odporne na suszę?

Piękny, pełen zieleni ogród to luksus, który kosztuje… przede wszystkim dużo wody! Tymczasem w wielu domach do podlewania wciąż używa się wodę pitną z kranów, co zwłaszcza w okresach suszy może być poważnym obciążeniem dla całych gmin i regionów. Wybierając gatunki roślin odpornych na suszę, redukujesz marnotrawstwo wody i wspierasz proces adaptacji do zmiany klimatu – a wody w przyszłości może być wyraźnie mniej!

Sukulenty – rośliny, które gromadzą wodę

Do roślin najlepiej przystosowanych do niedostatku wody w otoczeniu należą sukulenty, które rozwinęły wyjątkowo efektywny typ adaptacji: ich tkanki zdolne są do magazynowania wody, którą wykorzystują w późniejszym czasie. Wbrew pozorom to nie tylko kaktusy, ale także cenione w ogródkach skalnych gatunki gruboszowate, do których należą przede wszystkim rozchodniki (Sedum) oraz rojniki (Sempervivum). Posadzone w lekkiej, dobrze przepuszczalnej glebie, na słonecznym stanowisku, przez długie lata radzą sobie doskonale bez podlewania. W uprawie ogrodowej ceniony jest zwłaszcza rozchodnik okazały (Hylotelephium spectabile) oraz rojnik ogrodowy (Sempervivum hybridum).

Piękne i mało wrażliwe – gatunki, których nie musisz podlewać

Gromadzenie wody to nie jedyna adaptacja, która pomaga roślinom radzić sobie w warunkach suszy. Bardzo korzystny jest również głęboki, pionowy i dobrze rozwinięty system korzeniowy pozwalający znajdować wodę mimo braku opadów. Gatunki, które korzystają z tego przystosowania to m.in. mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum) oraz eleganckie proso rózgowate (Panicum virgatum).

Ciekawym zabezpieczeniem przed suszą są włoski pokrywające łodygi i liście gatunków takich jak dziewanna jedwabista (Verbascum bombyciferum), wilczomlecz błękitnawy (Euphorbia characias), perowskia łobodolistna (Perovskia atriplicifolia), czy szałwia lekarska (Salvia officinalis). Tę ostatnią możesz wykorzystać również jako lek i przyprawę. Inne rośliny korzystają z mocno powycinanych liści, aby chronić się przed nadmiernym parowaniem. W tej grupie znajdziesz m.in. różne gatunki bylic (Atremisia) oraz krwawników (Achillea). Oba te rodzaje botaniczne odznaczają się doskonałą tolerancją na brak opieki i nie wymagają też nawożenia, doskonale pasując do ekologicznych ogrodów żyjących swoim własnym życiem.

Wśród roślin odpornych na suszę na uwagę zasługują również m.in.:

• kocimiętka właściwa (Nepeta cataria) o aromatycznych, niebieskich kwiatach, uwielbiana przez koty;
• lawenda (Lavandula), którą przed utratą wody chronią wąskie, szare liście;
• werbena patagońska (Verbena bonariensis) z ponad metrowymi łodygami zwieńczonymi fioletowym baldachowatym kwieciem;
• portulaka wielkokwiatowa (Portulaca grandiflora) o mięsistych liściach i kwiatach przypominających róże;
• aster krzaczasty (Symphyotrichum dumosus), czyli ulubiony jesienny kwiat tworzący szerokie rozłogi.

Krzewy i drzewa odporne na susze

W przydomowych ogrodach potrzeba oczywiście również wyższej zieleni, zapełniającej tylne części zagonów i dającej przyjemny cień. Również w tej kategorii łatwo jest znaleźć rośliny o walorach estetycznych i użytkowych oraz odpornych na susze. Badanie naukowe opublikowane w 2019 r. w magazynie HortScience dowiodło, że po 18 miesiącach bez podlewania krzewy porzeczki (Ribes cereum) oraz ozdobnego pełnokrężnika (Holodiscus microphyllus) radziły sobie doskonale, nawet gdy wilgotność ziemi spadała okresami poniżej 10 proc. Odporny na suszę i zanieczyszczenie powietrza jest także oliwnik wąskolistny (Elaeagnus angustifolia) o wąskich srebrzystych listkach pokrytych włosiem. Z kolei wierzbę wełnistą (Salix lanata) przed wysychaniem chronią szarozielone liście pokryte białym kutnerem, przypominającym wełnę.

Wśród iglaków z suszą za pan brat są przede wszystkim jałowce (Juniperus), które należą do najodporniejszych gatunków na Ziemi i spotykane są od Afryki po Arktykę, a także sosny, zwłaszcza sosna długoigielna (Pinus palustris). Zasadniczo podlewania nie potrzebuje również świerk kłujący (Picea pungens) ani świerk serbski (Picea omorika).

Drzewa liściaste z reguły są bardziej uzależnione od podaży wody niż iglaki, ale w naszym klimacie nawet w czasie suszy doskonale radzą sobie m.in. klon polny (Acer campestre) o pięknie żółknących liściach oraz robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) z pachnącym białym lub różowym kwieciem. Na suchym gruncie powodzić się będzie także brzozom (Betula).

Jak widać, z roślin odpornych na suszę można stworzyć piękny ogród – kwitnący, pachnący, kolorowy i na dodatek częściowo jadalny. A ponieważ naukowcy jednoznacznie zapowiadają, że czekają nas lata suche, przeplatane gwałtownymi opadami, warto już dziś tak zmieniać ogrody, aby były bardziej odporne na niesprzyjające warunki meteorologiczne. Korzyści takiej zmiany są nie do przecenienia – od tych ekologicznych po finansowe.