29 Konferencja ONZ w sprawie zmiany klimatu (COP29)

Kolejna, 29 Konferencja Stron Ramowej Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP29) odbędzie się w dniach 11-22 listopada 2024 r. w Baku, w Azerbejdżanie. COP29 będzie spotkaniem największego światowego forum. Jego celem jest wypracowanie wspólnej polityki na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu, głównie przyspieszenie realizacji agendy dotyczącej łagodzenia, adaptacji oraz finansowania. Sposobem na to może okazać się Fundusz Strat i Szkód. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Komisję Europejską, Unia musi wzmocnić swoją dyplomację klimatyczną oraz dawać dobry przykład w dalszych działaniach.

Podczas COP29 omawiane będą kwestie obejmujące m.in.:

• stworzenie strategii na kolejny rok;
• ustanowienie nowych limitów emisyjnych;
• sposoby redukcji gazów cieplarnianych;
• ustalenie finansowania działań klimatycznych.

W dniach 2-3 października 2024 r. w Polsce odbył się PRECOP, czyli dwudniowa konferencja klimatyczna poprzedzająca Szczyt Klimatyczny ONZ COP29 w Azerbejdżanie. Priorytety COP29 znalazły swoje odzwierciedlenie w debatach w Polsce, tj. finansowanie transformacji, zobowiązania podejmowane przez kraje w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz implementacja ustaleń COP28.

Co to jest COP?

COP, czyli Konferencja Stron Ramowej Konwencji Organizacji Narodów w sprawie zmian klimatu lub Konferencja Stron UNFCCC, to formalne, coroczne spotkania, na których rządy oceniają globalne wysiłki na rzecz realizacji Porozumienia paryskiego i Konwencji w sprawie zmiany klimatu. Podczas COP światowi przywódcy spotykają się, aby oceniać postępy we wdrażaniu ustaleń i deklaracji oraz wypracowywać najlepsze sposoby radzenia sobie ze zmianą klimatu.

Obecnie COP skupia 197 krajów plus Komisja Europejska, co stanowi niemal powszechne członkostwo w tym gremium. Prezydencja przypada rotacyjnie pięciu regionom ONZ. Więcej informacji o COP, w tym procedury, kwestie będące przedmiotem dyskusji i podejmowane dotychczas wysiłki, zamieszczono na stronie internetowej UNFCCC.

COP29

Jak wskazuje prezydencja, tym razem Azerbejdżanu, głównym celem tegorocznego szczytu COP29 jest ustalenie nowych wyzwań dotyczących przekazywania funduszy na walkę ze skutkami zmiany klimatu w krajach rozwijających się. Wiele z nich podkreśla, że nie są w stanie szybciej ograniczać emisji gazów cieplarnianych bez finansowego wsparcia z zewnątrz. Ponieważ ustalenie tych zasad nie jest łatwe, rząd Azerbejdżanu przedstawił plany inicjatyw pobocznych, wyrażając przekonanie, że zwiększą one klimatyczne ambicje, nie wymagając przy tym negocjacji i ustalania konsensusu.

W lipcu 2024 r. Azerbejdżan wprowadził Fundusz na rzecz Finansowania Działań na rzecz Klimatu (CFAF). Ma on inwestować w energię odnawialną oraz wspierać projekty klimatyczne w krajach rozwijających się, przy czym połowa jego środków ma być przeznaczona na spełnienie krajowych zobowiązań klimatycznych.

W tegorocznych planach uwzględniono uzyskanie poparcia dla obietnicy sześciokrotnego zwiększenia globalnej zdolności do przechowywania energii w stosunku do poziomu z 2022 r. – co wymagać będzie zwiększenia inwestycji w sieci energetyczne, w tym w budowę lub modernizację ponad 80 mln km linii w perspektywie 2040 r. Ponadto planuje się przyjęcie deklaracji o stworzeniu globalnego rynku na czysty wodór.

COP29 – stworzenie Funduszu Strat i Szkód

COP29 ma na celu ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C poprzez inwestycje w działania na rzecz klimatu. Prezydencja COP29 podkreśla znaczenie uruchomienia Funduszu Strat i Szkód w celu wspierania społeczności znajdujących się w trudnej sytuacji, zwłaszcza w małych rozwijających się państwach wyspiarskich (SIDS) i krajach najsłabiej rozwiniętych (LDC).

Zachęca się do zwiększenia ustalonych na szczeblu krajowym celów zgodnie z założeniem ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5° oraz wzywa do stopniowego wycofywania paliw kopalnych, zwiększenia udziału energii odnawialnej i rozwiązania problemu emisji innych niż CO₂, np. metanu. Prezydencja apeluje, aby w ramach swoich działań wewnętrznych wszystkie kraje stworzyły krajowe plany przystosowania się do zmiany klimatu do 2025 r. Podkreśla również potrzebę zwiększenia finansowania działań adaptacyjnych.

Ponadto COP29 zachęca światowe instytucje finansowe i sektor prywatny do zwiększenia zaangażowania w inicjatywy związane z przeciwdziałaniem zmianie klimatu i do wspierania inwestycji w zielone innowacje.

Tematy w ramach COP29

Dyskusja podczas tegorocznego COP29 będzie toczyła się wokół następujących tematów:

• działania na rzecz wzmocnienia pozycji klimatycznej dzieci i młodzieży;
• adaptacja i odporność;
• budowanie potencjału;
• finansowanie klimatu;
• technologia klimatyczna;
• działania kooperacyjne;
• innowacje;
• sprawiedliwa transformacja;
• wykorzystanie gruntów;
• mechanizmy rynkowe i pozarynkowe;
• ambicje i wdrażanie sprzed 2020 r.;
• platforma społeczności lokalnych i ludności tubylczej;
• nauka o oceanach.

PRECOP, czyli klimatyczna debata przed szczytem COP29

Trzecia już edycja największej konferencji klimatycznej w tej części Europy, PRECOP, przygotowała uczestników do nadchodzącego szczytu klimatycznego ONZ – COP29 w Azerbejdżanie. W tym roku odbyła się ona w dniach 2-3 października 2024 r. w Polsce w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.

PRECOP to dwudniowe, cykliczne wydarzenie, organizowane przez Grupę PTWP oraz UN Global Compact Network Poland, którego celem jest analiza ustaleń z zeszłorocznego szczytu klimatycznego (COP28) oraz wstępne omówienie obszarów, które zostaną poruszone podczas nadchodzącej konferencji klimatycznej w Azerbejdżanie. W ramach PRECOP przedyskutowano tematy związane z łagodzeniem skutków zmiany klimatu oraz adaptacją do niej. Podnoszono kwestie modeli gospodarczych oraz praktyk biznesu realizującego ideę gospodarki obiegu zamkniętego.

Przedstawione zostały również tematy związane ze zrównoważoną produkcją rolną, zmniejszaniem emisji w całym łańcuchu dostaw, urbanistyką i politykami miejskimi, wspierającymi walkę ze zmianą klimatu. Nie zabrakło debaty na temat bioróżnorodności, w tym usług ekosystemowych oraz wpływu kapitału naturalnego na działalność firm.