Deklaracja MED9 jako odpowiedź na kryzys wodny na południu Europy

Południe Europy stoi przed narastającymi problemami związanymi z niedoborem wody, który wywiera istotny wpływ na rolnictwo, gospodarkę oraz życie codzienne mieszkańców. Nasilenie i wydłużanie się okresów suszy uczyniły zarządzanie zasobami wodnymi kluczowym elementem polityki krajów południowoeuropejskich. W odpowiedzi na te wyzwania, państwa należące do grupy MED9 podjęły deklarację w sprawie skoordynowanych działań.

Wpływ zmiany klimatu na kryzys wodny na południu Europy

Zmiana klimatu prowadzi do wydłużających się okresów suszy, co znacząco ogranicza dostępność wody w krajach takich jak Hiszpania, Grecja, Włochy i Portugalia. W regionie, gdzie rolnictwo pełni istotną, gospodarczą rolę, stabilność dostaw wody ma fundamentalne znaczenie. Problemy związane z niedoborem wody bezpośrednio zagrażają ciągłości produkcji rolnej, a tym samym bezpieczeństwu żywnościowemu. Minister rolnictwa Hiszpanii, Luis Planas, zwraca uwagę na kluczową rolę adaptacji do zmiany klimatu w tym sektorze: Musimy nie tylko walczyć z problemem zmiany klimatu, ale także dostosować warunki pracy naszych rolników do tej nowej rzeczywistości.

Deklaracja MED9

W odpowiedzi na nasilający się kryzys wodny, przedstawiciele państw zrzeszonych w grupie MED9 – Hiszpanii, Francji, Włoch, Portugali, Grecji, Cypru, Malty, Słowenii i Chorwacji – spotkali się 3 września na Cyprze, aby opracować wspólną strategię zarządzania zasobami wodnymi. Kluczowym efektem obrad jest deklaracja zawierająca zobowiązania do wdrożenia działań mających na celu poprawę zarządzania wodą, szczególnie w sektorze rolnictwa. W dokumencie czytamy:

Zobowiązujemy się:

• wdrażać zrównoważone praktyki zarządzania wodą w rolnictwie i stosować zaawansowane techniki nawadniania oraz oszczędzające wodę praktyki i technologie rolnicze, w tym uprawy i odmiany odporne na suszę;
• wzmocnić współpracę między krajami MED9, zwiększając wymianę informacji, uczestnicząc we wspólnych programach badawczych, wymieniając doświadczenia dotyczące najlepszych praktyk zarządzania oraz innowacyjnych rozwiązań technologicznych w celu łagodzenia skutków suszy;
• zacieśnić partnerstwa z krajami regionu Morza Śródziemnego w południowym sąsiedztwie UE, których sektor rolny również boryka się z suszą i niedoborem wody;
• wspierać innowacje i cyfryzację w produkcji rolno-spożywczej, mającą na celu promowanie efektywnego wykorzystania wody jako narzędzia do dostosowania naszego rolnictwa do zmian klimatu;
• wspierać kampanie świadomości społecznej i promować kulturę oszczędzania wody wśród naszych rolników.

Innowacyjne technologie kluczem do zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi

Technologie odgrywają coraz większą rolę w minimalizowaniu skutków suszy w rolnictwie w krajach Europy Południowej. Coraz powszechniej stosowane są nowoczesne systemy monitorowania wilgotności gleby, które pozwalają na precyzyjne zarządzanie nawadnianiem, co w konsekwencji ogranicza straty wody. Minister rolnictwa Cypru, Maria Panayiotou, przypomniała, że Europa zmagała się z najgorszą suszą od 500 lat, podkreślając znaczenie innowacyjnych rozwiązań.

Zaznaczyła również, iż na Cyprze, wdrażane są systemy nawadniania zasilane energią słoneczną, które mogą obniżyć zużycie wody nawet o 30 proc., jednocześnie generując energię elektryczną. Rozwój odnawialnych źródeł energii, takich jak instalacje fotowoltaiczne, wspiera bardziej zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi, w tym wodą.

Międzynarodowa współpraca i zwiększenie świadomości społecznej

Kraje MED9 zwracają uwagę nie tylko na innowacje technologiczne, ale także apelują o międzynarodową współpracę w zarządzaniu zasobami wodnymi oraz podkreślają znaczenie edukacji i świadomości społecznej w walce z suszą. W deklaracji wyraźnie podkreślono, że kluczową rolę w adaptacji do zmiany klimatu odgrywa promocja oszczędzania wody oraz edukacja rolników.

W ramach tego podejścia państwa MED9 wzywają do zintegrowanego podejścia, które zapewni synergiczne działania legislacyjne i finansowe mające na celu zapewnienie dostępności do zasobów wodnych. W szczególności dotyczy to uproszczenia procedur w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), umożliwiając finansowanie inwestycji w systemy nawadniania oraz inne narzędzia adaptacyjne. Ważnym aspektem jest także promowanie badań nad nowymi technologiami i hodowlą roślin odpornych na suszę.

Deklaracja MED9 stanowi jednoznaczny apel o skoordynowane działania na rzecz ochrony zasobów wodnych, szczególnie w regionie najbardziej dotkniętym suszą. Rozwiązania zaproponowane przez kraje południowoeuropejskie wskazują, że innowacje technologiczne, międzynarodowa współpraca oraz edukacja społeczeństwa to kluczowe elementy w walce z narastającym kryzysem wodnym.