Europa nagrzewa się coraz bardziej: gorąca kąpiel w morzu i tropikalne noce – jak przetrwać wakacje?

Meteorolodzy od kilku miesięcy przestrzegają, że to lato może być najgorętszym w historii. Jak dotąd ich prognozy się spełniają – w połowie lipca przez większość krajów europejskich przetaczają się kolejne fale upałów, zmieniając wymarzony wypoczynek w gehennę. W chorwackim Dubrowniku temperatura morza sięgnęła w poniedziałek rekordowych 29,7°C. Turyści pozostają w hotelach, bojąc się rozpalonych plaż i wody, która nie chłodzi. Gorąco jest również na Węgrzech, w Rumunii, Macedonii… Eksperci ostrzegają – przed upałem trzeba się chronić!

Wakacje w piekle?

Urlop nad Adriatykiem jeszcze przed dekadą był luksusem w porównaniu z chłodną i kapryśną pogodą nadbałtycką. W tym roku od początku czerwca media zasypują nas jednak katastroficznymi doniesieniami o morderczych upałach i pożarach w Grecji, suszy w południowej Hiszpanii, zakwitach morza w Chorwacji. Sportowcy już truchleją na myśl o rozpoczynających się za niecałe dwa tygodnie Igrzyskach Olimpijskich – czy medale przyjdzie im opłacić udarem cieplnym?

W Paryżu obecnie temperatury sięgają 30°C, ale prognozy obiecują kilkustopniowe ochłodzenie w kolejnych dniach. Dramatycznie wygląda jednak sytuacja na Bałkanach, we wschodniej Europie i na Ukrainie. W środę w całych południowych Włoszech panował najwyższy stopień zagrożenia pożarami, w czwartek w Chorwacji ostrzeżenia przed ekstremalnymi upałami dotyczyły popularnych wśród turystów regionów Split, Rijeka oraz Knin. Temperatura morza mierzona godzinę przed południem wskazywała od 25,8°C na wyspie Mali Losinj po 28,3°C w Dubrowniku oraz 29,7°C w zatoce Veliko jezero u wybrzeży wyspy Mljet. Na Węgrzech od ponad tygodnia odnotowuje się tropikalne noce, w Bukareszcie termometry do końca dnia mogą pokazać nawet 40°C, a w Macedonii nawet 42°C.

Temperatura morza nieustannie rośnie

Rosnąca temperatura morza w porównaniu z suszą i pożarami na lądzie wydaje się błahym problemem. Ale cieplejsza woda to nie tylko brak orzeźwienia – w Antalyi morze ma obecnie 28,6°C, w słoweńskim Koprze nawet 29°C. Według Europejskiego Centrum Copernicus w ciągu ostatnich 30 lat obserwujemy ciągłe ocieplanie się Morza Śródziemnego. Naukowcy oznaczają je już jako „hotspot” – czyli miejsce szczególnie doświadczone przez morskie fale upałów.

Wzrost powierzchniowej temperatury Morza Śródziemnego odpowiedzialny jest za masowe wymieranie gatunków wodnych, co wpływa negatywnie na ekosystemy, ale także sektor rybołówstwa. Jak dotąd ocieplenie doprowadziło do poważnych ubytków w populacji 50 grup taksonomicznych ze śmiertelnością sięgającą nawet 80 proc. A od lokalnych łowisk zależy dobrobyt nawet 400 mln ludzi. Straty w różnorodności biologicznej morskich ekosystemów są ogromne.

Jak się schłodzić?

Gdy temperatura morza i jezior nie daje upragnionego wytchnienia, o przegrzanie i groźny dla zdrowia udar cieplny bardzo łatwo. Międzynarodowe organizacje i naukowcy przestrzegają, aby aktywnie chronić się przed upałami poprzez:

• nawodnienie – badania American College of Sports Medicine wskazują, że konsumpcja wody w gorące dni powinna być zwiększona, nawet jeśli nie odczuwamy pragnienia;
• lekką dietę – należy wybierać lekkostrawne posiłki, bogate w owoce i warzywa, które uzupełniają płyny i obniżają temperaturę ciała. Unikajmy natomiast ciężkich, tłustych potraw i alkoholu, które mogą przyczyniać się do szybszego odwodnienia;
• ochronę przed słońcem – według badań opublikowanych w Journal of the American Academy of Dermatology stosowanie kremów z filtrem UV, noszenie lekkiej, przewiewnej odzieży i kapeluszy zapewniających cień chroni przed poparzeniami słonecznymi i udarem cieplnym;
• unikanie wysiłku –Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)poleca ograniczenie aktywności fizycznej, zwłaszcza między 10.00 a 16.00. Jeśli wysiłek jest nieunikniony, należy robić częste przerwy i schładzać ciało;
• klimatyzację i wentylację – Centers for Disease Control and Prevention (CDC) podkreśla, że dostęp do klimatyzowanych przestrzeni może znacząco obniżyć liczbę zgonów i chorób wywołanych upałami. Według WHO klimatyzowane budynki publiczne, w tym specjalne punkty chłodzące organizowane latem, skutecznie ograniczają negatywne skutki upałów.

Upałów nie wolno lekceważyć – ani w mieście, ani w podróżach. Myślmy jednak nie tylko o sobie, ale także o osobach bliskich, zwłaszcza dzieciach, seniorach i niepełnosprawnych, którzy mogą potrzebować wsparcia i dobrej rady.

Zdj. głowne: Nick Karvounis/Unsplash