Różowe wody stawu Kealia na Hawajach – cud natury czy sygnał ostrzegawczy?

W roku 2023 Hawaje stanęły w obliczu jednego z najtrudniejszych wyzwań klimatycznych w swojej historii – ekstremalnej suszy, która była jedną z najcięższych i najdłużej trwających na tym malowniczym archipelagu. W tle tej surowej pogodowej anomalii doszło do zadziwiającego zjawiska, które szybko zyskało międzynarodowe zainteresowanie – wody Stawu Kealia na wyspie Maui nabrały niezwykłego, różowego odcienia, przypominającego kolorem gumę balonową. Ten niecodzienny fenomen, po raz pierwszy zauważony 30 października, nie tylko oczarował obserwatorów, ale również sprowokował liczne pytania i spekulacje. Zmiana koloru wody stawu Kealia, z tradycyjnego błękitu na intensywny róż, zjawisko będące nie tylko piękne, ale też bynajmniej niepokojące, otworzyło nowy rozdział w dyskusji o skomplikowanych i często nieprzewidywalnych wpływach zmiany klimatu na naszą planetę.

Staw Kealia

Staw Kealia, usytuowany w obrębie Narodowego Rezerwatu Przyrody Kealia Pond na wyspie Maui, reprezentuje wyjątkowe piękno naturalne oraz istotną wartość ekologiczną. Założony w 1991 r. rezerwat rozciąga się na obszarze około 700 akrów. Są to jedne z ostatnich ocalałych naturalnych terenów mokradłowych na Hawajach i bardzo ważne miejsce dla ochrony miejscowej fauny i flory. Pełni też nieocenioną rolę w utrzymaniu równowagi ekosystemu wysp.

Głównym zadaniem stawu Kealia, zarządzanego przez US Fish and Wildlife Service, jest ochrona dwóch zagrożonych gatunków ptaków zamieszkujących tereny podmokłe – łyski hawajskiej i szczudła hawajskiego. Miejsce to służy również jako sanktuarium dla wielu ptaków wędrownych, przybywających tu z tak odległych miejsc, jak Alaska i Kanada. Gniazdują tu, żerują i odpoczywają w zimnych miesiącach. Wody stawu Kealia stanowią naturalny zbiornik zlewiska, rozciągający się na powierzchni 145km² i zasilany wodami z gór Zachodniego Maui.

Dlaczego wody stawu Kealia zrobiły się różowe?

Od 30 października różowe wody stawu Kealia są stale monitorowane i badane. To niecodzienne zjawisko wzbudziło uzasadnione obawy zarządcy rezerwatu, Breta Wolfe’a, który przypuszczał, że przyczyną może być zakwit toksycznych alg, a więc wystąpienie zjawiska potencjalnie niebezpiecznego dla środowiska naturalnego stawu. Jednakże badania laboratoryjne przeprowadzone przez U.S. Fish & Wildlife Service szybko rozwiały te obawy i wykazały, że za zabarwienie wody na różowo odpowiedzialne są prawdopodobnie halobakterie. Konieczna jest jednak dalsza analiza DNA, aby ostatecznie zidentyfikować dokładny szczep halobakterii.

Te jednokomórkowe organizmy, znane również jako ekstremofile, charakteryzują się zdolnością do przetrwania i rozwoju w środowiskach o wysokim stężeniu soli, takich jak Morze Martwe czy Wielkie Jezioro Słone. Wyniki badań wykazały, że obecne zasolenie wody w obszarze wylotowym stawu Kealia osiągnęło poziom dwukrotnie przekraczający zasolenie typowe dla wody morskiej. To właśnie te ekstremalne warunki środowiskowe mogły stworzyć idealne miejsce dla rozwoju niespotykanych tu wcześniej organizmów.

Skutki suszy na Maui i jej wpływ na zmianę barwy wody stawu Kealia

Obszar Maui, w tym rejon wokół rezerwatu, doświadcza obecnie jednej z najbardziej dotkliwych susz w ostatnich dekadach. Susza ta, obejmując ponad 90 proc. hrabstwa, znacząco wpłynęła na lokalne ekosystemy, co uwidoczniło się w zmianie barwy wody w stawie Kealia. Strumień Waikapu, który doprowadza do niego wodę z gór zachodniego Maui, również przepływa przez obszar skrajnej suszy. Znaczący spadek dopływu świeżej, słodkiej wody przyczynił się do wzrostu zasolenia w stawie. Ta zmiana środowiskowa stworzyła idealne warunki dla rozkwitu halobakterii, które mogą być odpowiedzialne za nadanie wodzie różowego koloru.

Według US Drought Monitor cała wyspa dotknięta jest dotkliwą suszą. Obszar wokół rezerwatu Kealia Pond określono drugim najgorszym poziomem w skali monitorowania. Bret Wolfe, zarządca rezerwatu, zauważył, że brak deszczu i spływu strumienia Waikapu do stawu Kealia jest zjawiskiem trwającym już od dłuższego czasu. Ma nadzieję, że przyszłe opady deszczu spowodują, że strumień ponownie wpłynie do głównego obszaru stawu, a następnie do jego obecnie różowego odpływu, co może obniżyć zasolenie i przywrócić błękitny kolor wodzie.

Czy różowe wody stawu Kealia mogą być szkodliwe?

Wolfe podkreślił, że różowe wody stawu Kealia nie wydają się być szkodliwe dla zamieszkujących rezerwat ptaków. Mimo to ludzie powinni powstrzymać się od wchodzenia do stawu i chronić przed dostępem do wody swoje zwierzęta domowe, niezależnie od koloru wody. Władze Kealia Pond zdecydowały się na wprowadzenie dodatkowych środków ostrożności, ostrzegając ludzi przed wchodzeniem do wody i spożywaniem ryb złowionych w stawie, dopóki nie zostanie ustalona dokładna przyczyna tego niezwykłego zjawiska.

Autorzy zdjęć: Jessica Colla, biolog morski na Maui na Hawajach; Almie, jayas_jungle