8 marca świętujemy na świecie Dzień Kobiet. Z tej okazji w Polsce posypią się tulipany, czekoladki, życzenia. Są jednak regiony, gdzie najlepszym prezentem byłby… dostęp do wody. Z szacunków UNICEF wynika, że codziennie kobiety i dziewczęta spędzają nawet 200 mln godzin na noszeniu wody do gospodarstw domowych. Jest to praca ciężka, żmudna i niebezpieczna, której koszt obciąża całe społeczeństwa. Globalna inicjatywa Women for Water ma na celu zmianę aktualnego stanu rzeczy.
Walka o dostęp do wody – krzywdząca nierówność płci
Z raportu opublikowanego przez ONZ w 2023 r. wynika, że 2 mld ludzi na całym świecie nie ma dostępu do czystej i bezpiecznej pitnej wody. Ta dramatyczna sytuacja w szczególny sposób uderza w kobiety. Nie tylko mają one większe potrzeby higieniczne związane z fizjologią, ale także obciążone są obowiązkiem pozyskiwania wody dla rodzin. W rejonach dotkniętych długotrwałą suszą jest to ogromnym wyzwaniem i źródłem społecznej niesprawiedliwości.
W 70 proc. gospodarstw domowych bez dostępu do wody to kobiety muszą nosić ciężkie naczynia i kanistry. Jednorazowo dźwigają nawet 18-36 kg, pokonując tę samą trasę nawet kilkakrotnie w ciągu dnia. Średnio jest to dystans ok. 6 km, ale w Rogu Afryki wędrówka po wodę może przekraczać 17 km. Noszeniem zajmują się nie tylko dorosłe kobiety, ale także młode dziewczęta do lat 15, które z tego powodu muszą zaniechać nauki w szkole.
Women for Water, czyli kobiety dla wody
Międzynarodowa koalicja Global Water Challenge (GWC), która postawiła sobie za cel realizację 6 Celu Zrównoważonego Rozwoju (przyp. Czysta woda i warunki sanitarne), zainicjowała platformę Women for Water, aby walczyć o poprawę sytuacji kobiet. Podstawą dla jej działania stało się istotne badanie Ripple Effect Study, zrealizowane przez organizacje WADA oraz Ipsos, badające rolę wody jako katalizatora ważnych zmian społecznych i gospodarczych.
Holistyczne ujęcie tematu jest kluczowe. Dostęp do wody, kanalizacji i środków higieny przekłada się na wyraźne zmniejszenie ryzyka chorób w rodzinach, poprawę płodności i redukcję poziomu przemocy ze względu na płeć. Jednocześnie kobiety, które nie muszą tracić czasu na noszenie wiader, mogą zająć się edukacją i włączyć się do życia zawodowego. Zaoszczędzone godziny przekładają się również na większe zaangażowanie rodzinne i społeczne oraz niezbędny dla zdrowia odpoczynek.
Dzień Kobiet w perspektywie programów rozwojowych
W ramach platformy Women for Water realizowany jest cały szereg ambitnych programów w obu Amerykach, Afryce i Azji. Fundacja Coca-Cola we współpracy z GWC w ramach programu NewWorld wdrożyła już na przykład ponad 100 projektów w 28 krajach świata. Zapewniły one dostęp do wody i warunków sanitarnych ponad 700 tys. ludzi i wsparły aktywność zawodową 120 tys. kobiet.
Popularna aktorka Zendaya w koalicji z marką smartwater oraz GWC zainicjowała system grantów dla lokalnych organizacji pozarządowych walczących o dostęp do wody i jej czystość, przy jednoczesnym wzmacnianiu pozycji gospodarczej kobiet. Program rozwijany jest w wielu regionach światach, w tym także w Stanach Zjednoczonych, gdzie paradoksalnie 2,2 mln ludzi nie posiada źródła wody w domu.
W Kenii i Tanzanii, krajach dotkniętych chronicznym niedostatkiem wody, GWA rozwinęło partnerstwo z Fundacją Starbucks oraz organizacją Amref Health Africa. Jego celem jest poprawa dostępu do wody, kanalizacji i środków higieny oraz promocja ekonomicznej roli kobiet w społecznościach trudniących się produkcją kawy i herbaty. Do 2030 r. program ma objąć swoim zasięgiem 1 mln kobiet, oferując nowe przyłącza wodociągowe, kioski wodne oraz szkolenia biznesowe. W inne, podobne projekty zaangażowane są prywatne marki takie jak Ford czy Hilton oraz międzynarodowe organizacje humanitarne.
Tegoroczny Dzień Kobiet możemy celebrować w sposób mniej tradycyjny, ale bardziej znaczący. Każda wpłata na konto inicjatyw takich jak Women for Water lub podobnych pomaga wspierać programy urzeczywistniające scenariusz, w którym dziewczęta i kobiety będą mogły uczyć się i pracować, zamiast narażać życie i zdrowie podczas wędrówek po wodę.