English
O wodzie, jako substancji, napisano już chyba wszystko. Dziesiątki, setki, a pewnie i tysiące artykułów, podręczników i tekstów popularnonaukowych nauczyło nas, że woda ma stosunkowo prostą budowę cząsteczkową, występuje w trzech stanach skupienia i w zasadzie warunkuje całe życie na Ziemi. Stanowi znakomitą większość masy organizmów, w przypadku człowieka to około 80%, a u meduz czy niektórych roślin nawet 95%. Bez jedzenia człowiek może przeżyć kilka tygodni, ale bez wody zaledwie kilka dni. Wysłużone hasło „woda to życie” jest w pełni uzasadnione.
Woda to nośnik materii i energii. Prądy oceaniczne oraz ruchy powietrza zawierającego parę wodną transportują olbrzymie ilości ciepła ze stref równikowych do stref chłodniejszych, przenosząc około 500 razy więcej energii niż obecnie zużywa świat.
Woda to zasób naturalny, surowiec wykorzystywany gospodarczo: jako woda pitna, w celach sanitarno-bytowych, w rolnictwie i przemyśle. Czasem woda to rozpuszczalnik dla zanieczyszczeń trafiających do niej, intencjonalnie lub nie, z różnych sektorów gospodarki, czyli po prostu odbiornik ścieków, z którymi nie byłoby wiadomo, co zrobić.
Woda to bardzo pożądany element urbanistyki, chętnie wykorzystywany w projektowaniu nieruchomości i obiektów rekreacyjnych. Woda to atrakcyjny element wyjazdów wakacyjnych, miejsce wypoczynku, tego biernego, ale też aktywnego, z całą gamą sportów wodnych i innych form aktywnej rekreacji.
Woda to środowisko życia, czynnik siedliskotwórczy, który zapewnia warunki do bytowania i rozwoju milionom organizmów. A czasami woda to niszczycielski żywioł, z którym człowiek nie bardzo umie sobie poradzić. To wszystko wiemy.
Woda to też obiekt prac badawczych i naukowych bardzo wielu dziedzin i dyscyplin nauki. Jednak nawet naukowcy i eksperci, którzy zajmują się tym tematem profesjonalnie, patrząc na ten sam obiekt, często widzą zupełnie co innego. Tam gdzie hydrobiolog zachwyca się zbiorowiskami rzadkich gatunków włosieniczników czy unikatowym stanowiskiem poczwarówki, hydromorfolog analizuje struktury korytowe i zmienność przepływu, a hydrotechnik widzi ogromny potencjał dla rozwoju energetyki czy transportu wodnego.
Argumentując potrzebę podjęcia takich czy innych działań w zakresie racjonalnego gospodarowania wodami, należałoby się odwoływać do wyników badań naukowych. Ale przecież prowadzą je zarówno przyrodnicy, biolodzy i ekolodzy wód, jak i inżynierowie środowiska, hydrotechnicy, melioranci czy budowniczowie tam. Często pracują oni na tych samych uczelniach, w tych samych instytutach. I każdy ma swoje dane i swoje argumenty. Czasami mam wrażenie, że każdy ma też „swoją” wiedzę.
Zatem woda może być widziana z bardzo wielu perspektyw. Dla każdego z nas, w zależności od wykształcenia, doświadczenia, a czasem światopoglądu, ta sama rzeka, to samo jezioro, ta sama woda może być czym innym. Patrzymy na to samo, ale czy widzimy to samo? Zapytaliśmy grono ekspertów, zajmujących się wodą w bardzo szerokim pojęciu i wachlarzu dziedzin nauki, czym jest woda z punktu widzenia ich pracy naukowej i zawodowej. Może najwyższy czas usiąść do okrągłego stołu i spróbować zrozumieć (choć niekoniecznie przyjąć) argumenty i punkty widzenia różnych stron?
W tym numerze Wodnych Spraw zapytaliśmy hydrogeologa, czym dla niego jest woda. Artykułem tym otwieramy cykl publikacji na temat roli wody w codziennej pracy praktyków i pracowników naukowych różnych dziedzin związanych z wodą. Ciekawi jesteśmy, które widzenie wody jest najbliższe Wam.
