English
Ekoakustyka zostanie zastosowana w największym na świecie obszarze lasów deszczowych, zwanym „Zielonymi Płucami Ziemi”. Amazonia, stanowi jeden z najbardziej fascynujących i niezwykłych ekosystemów na naszej planecie. Wśród gęstych lian, bujnej roślinności i mistycznego piękna znajduje się dom ponad 3 mln gatunków zwierząt oraz ponad 2500 gatunków drzew, co stanowi jedną trzecią wszystkich drzew tropikalnych na Ziemi.
Jednak zmiany klimatyczne i działalność człowieka wywierają coraz większy wpływ na ten cenny obszar. Około 17% powierzchni lasów pierwotnych w Amazonii doświadcza negatywnego wpływu działań człowieka, takich jak wycinka drzew czy pożary. Ilość opadów deszczu w porze suchej spadła o jedną trzecią, a zmiany klimatyczne i wylesianie spowodowały wzrost temperatury w regionie o 2,5°C. Aby dokładnie zbadać skutki tych zagrożeń, naukowcy podjęli różne działania, a jednym ze sposobów stała się ekoakustyka.
Czym jest ekoakustyka?
Ekoakustyka to dziedzina nauki zajmująca się badaniem akustycznego środowiska przyrodniczego oraz jego wpływu na organizmy żywe. Dźwięki wytwarzane przez źródła geofoniczne, biofoniczne i technofoniczne są ważnym elementem funkcjonowania zarówno naturalnych, jak i zmodyfikowanych przez człowieka ekosystemów. Nagrywanie pasywne jest jedną z najbardziej nieinwazyjnych technologii pozwalających na badanie akustyki środowiska, ponieważ minimalizuje ingerencję człowieka i umożliwia zbieranie ogromnych ilości danych. Ekoakustyka ma na celu zrozumienie funkcji i znaczenia dźwięków w środowisku naturalnym oraz ocena wpływu czynników zewnętrznych na zachowanie i komunikację zwierząt. Badacze wykorzystują różnego rodzaju techniki rejestracji dźwięków, w tym mikrofony i hydrofony do zbierania danych.
Ekoakustyka w ramach międzynarodowego badania RAINFAUNA
Wykorzystanie ekoakustyki w Amazonii jest częścią badania RAINFAUNA, finansowanego kwotą 1 mln funtów przez Radę ds. Badań nad Środowiskiem Naturalnym (NERC). W ramach tego projektu pracują wspólnie międzynarodowe zespoły naukowców z Lancaster University, Manchester Metropolitan University i University of Exeter z Wielkiej Brytanii, Uniwersytetu Federalnego Amazonas, Brazylijskiej Korporacji Badań Rolniczych (Embrapa) oraz Krajowego Centrum Monitorowania i Wczesnego Ostrzegania przed Klęskami Naturalnymi (CEMADEN) z Brazylii, a także Narodowego Muzeum Historii Naturalnej we Francji. Ich celem jest zgromadzenie danych dotyczących wpływu zmian klimatycznych i działalności człowieka na zwierzęta zamieszkujące lasy deszczowe. Skala działań jest ogromna.
Naukowcy spróbują określić liczbę gatunków ptaków żyjących w poszyciu leśnym, korzystając z nowych, uwzględniających różnice w klimacie i roślinności technik modelowania. Poprzez gromadzenie danych akustycznych, za pomocą mikrofonów umieszczonych na odpowiednich wysokościach, będą w stanie wskazać różnice w środowisku akustycznym różnych obszarów leśnych w zróżnicowanym klimacie. Analizując te dane, oszacują liczbę gatunków ptaków i porównają je między obszarami.
Dodatkowo w leśnej glebie zostaną zainstalowane mikrofony, które pozwolą dostarczyć cennych informacji na temat zagęszczenia owadów i innych bezkręgowców.
Szacowanie zagęszczenia ptaków pozwoli na określenie liczebności populacji gatunków, podczas gdy zrozumienie różnorodności i aktywności bezkręgowców ujawni ich ważne funkcje ekosystemowe, takie jak rozkład liści czy mieszanie gleby. Projekt RAINFAUNA otwiera drzwi do poznania i ochrony niezwykłego dziedzictwa lasów deszczowych Amazonii.
„Dzięki zastosowaniu monitoringu ekoakustycznego i nowatorskiemu modelowaniu, umożliwiającemu nam gromadzenie cennych danych z dużych obszarów leśnych, po raz pierwszy będziemy w stanie dostarczyć, oparte na dowodach, szacunki współczesnego i przyszłego zagęszczenia tych gatunków ptaków i owadów. Przyniesie to wyniki, które będą nieocenione zarówno dla odkryć naukowych, jak i dla zarządzania tymi cennymi lasami deszczowymi” – dr Oliver Metcalf, ekspert w dziedzinie ekoakustyki z Manchester Metropolitan University.
Mikroklimat jako kluczowy wskaźnik wpływu zmian klimatu na faunę
Kolejnym ważnym punktem prac będzie zbadanie związku między mikroklimatem a zwierzętami w lesie. Jest to aspekt, który pomoże dostarczyć cennych informacji na temat zdrowia lasu i odpowiedzi fauny na zmiany klimatyczne oraz zakłócenia środowiska.
Temperatura i wilgotność podszytu i ściółki liściastej są kluczem do zrozumienia fauny lasów tropikalnych, ponieważ opisują warunki, których doświadczają żyjące tam organizmy. Naukowcy wykorzystają próbki ze 180 miejsc. Planują również opracować model mikroklimatu, aby mógł mapować temperaturę i wilgotność lasów. Pozwoli to zrozumieć, jak zmienia się zagęszczenie ptaków i aktywność owadów w przestrzeni. I co najważniejsze, pozwoli przewidzieć, w jaki sposób mikroklimat – a tym samym fauna – wyglądać będzie w przyszłości w różnych scenariuszach zmian klimatu i zakłóceń w lasach.
