English
Od końca grudnia 2022 r. Kalifornijczycy cierpią z powodu powtarzających się burz napędzanych potokami wilgoci, tzw. „rzekami atmosferycznymi”, które zalewają ich drogi i domy. Ta zimowa fala opadów zabiła kilkanaście osób, a dziesiątki tysięcy objęła nakazem ewakuacji.
Czym są rzeki atmosferyczne?
Tradycyjnie rzeka to woda płynąca po lądzie, analogicznie rzeka atmosferyczna to strumień pary wodnej poruszający się po niebie. Rzeki atmosferyczne powstają, gdy woda paruje i przenoszona przez wiatr tworzy długie prądy. Wyglądają jak smugi delikatnych chmur, które mogą rozciągać się na setki kilometrów. Typowe rzeki atmosferyczne mają od 400 do 600 km szerokości i mogą osiągnąć ponad 1600 km długości.
Rzeki atmosferyczne i ich występowanie w Kalifornii
Rzeki atmosferyczne, ze względu na ich pochodzenie z tropikalnych części Pacyfiku, powszechnie nazywane są „ekspresami ananasowymi”. Pod wpływem wysokich temperatur woda oceaniczna odparowuje i unosi się do atmosfery. Silne wiatry przenoszą parę wodną. Po przekroczeniu Oceanu Spokojnego, rzeki atmosferyczne napotykają pasma górskie wzdłuż wybrzeża Kalifornii, takie jak Santa Cruz, które wymuszają na nich ruch wznoszący. Para wodna unosi się wyżej, do zimniejszych warstw atmosfery, ochładzając się i tworząc kropelki wody, która powraca na ziemię jako opady.
Wiatry są w stanie nadal spychać deszcz z rzek atmosferycznych do Doliny Kalifornijskiej, gdzie mogą spowodować rozległe powodzie. Deszcze często zostają „uwięzione” w dolinie i mogą padać przez kilka godzin, a nawet dni. Silniejsze rzeki atmosferyczne czasem płyną dalej na wschód, do Sierra Nevada. Strumienie ulewnych deszczy wznoszą się następnie na szczyty gór, gdzie chłodne powietrze zamienia je w śnieg.
Czy rzeki atmosferyczne pomagają czy szkodzą?
W większości przypadków rzeki atmosferyczne są słabe i nie powodują szkód. Mogą za to zapewnić bardzo potrzebne opady deszczu lub śniegu. W porze deszczowej pomagają uzupełnić wyczerpane zbiorniki, dostarczają wodę na potrzeby rolnictwa czy miast. Takie burze tworzą również pokrywę śnieżną, która zaopatruje Kalifornię w wodę po zakończeniu pory deszczowej. Zdarza się jednak, że są bardzo intensywne i niebezpieczne, ponieważ ekstremalne opady deszczu i wiatr mogą spowodować katastrofalne powodzie.
