Topnienie lodowców w Nepalu – alarmujące dane z ostatnich 30 lat

Najnowsze odkrycia naukowe przynoszą niepokojące informacje z Nepalu, gdzie góry, będące częścią majestatycznego łańcucha Himalajów, utraciły niemal jedną trzecią swoich lodowców w ciągu ostatnich trzech dekad. Dane te podkreślają tempo zmiany klimatycznej. Góry, które od wieków pokryte były śniegiem, coraz częściej prezentują gołe, skaliste zbocza. To nie tylko kwestia wyglądu – topnienie lodowców w górach to przede wszystkim poważne konsekwencje dla ekosystemów, gospodarki i życia codziennego mieszkańców tego regionu.

Topnienie lodowców – apel szefa ONZ

Podczas swojej czterodniowej wizyty w rejonie Mount Everest, sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres przekazał niepokojące dane mówiące o stopniu utraty przez nepalskie góry lodowej pokrywy. Topnienie lodowców jest coraz intensywniejsze, w związku z tym wyraził poważne obawy i w mocnych słowach wezwał do działania: „Jestem tu dzisiaj, aby wołać z dachu świata: powstrzymaj to szaleństwo”.

Jego apel o zakończenie ery paliw kopalnych jest odpowiedzią na groźbę powodzi i destrukcji społeczności, jak również na ryzyko drastycznego wzrostu poziomu morza. Podkreślił potrzebę globalnego ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5°C w celu uniknięcia „najgorszego chaosu klimatycznego”, ponieważ świat nie może już dłużej czekać. Guterres zaznaczył, że w Nepalu, umiejscowionym między dwoma głównymi źródłami emisji CO₂, Indiami i Chinami, w ciągu ostatnich dziesięciu lat nastąpił wzrost tempa topnienia lodowców o 65 proc. Potwierdzenie tego niepokojącego zjawiska znajdujemy w ostatnio opublikowanym raporcie.

Topnienie lodowców w Himalajach przyspiesza – raport

Badanie przeprowadzone przez nepalskich badaczy i opublikowane w czerwcu tego roku potwierdziło, że pokłady lodu oraz śniegu na szczytach najwyższych gór na świecie redukują się pod wpływem wzrastającej temperatury szybciej niż przypuszczano. Z analizy opublikowanej przez International Centre for Integrated Mountain Development w Katmandu wynika, że w okresie 2010-2019, lodowce w obszarze Hindukuszu i Himalajów kurczyły się o 65 proc. szybciej w stosunku do dekady poprzedzającej. To odkrycie rzuca nowe światło na dynamikę zmiany klimatu i wskazuje na znacznie szybsze niż przewidywano skutki wzrostu temperatury. Szybkie topnienie lodowców jest potwierdzeniem, że zmiana klimatu nabiera tempa, a konsekwencje stają się coraz bardziej widoczne i trudniejsze do odwrócenia.

Topniejące lodowce zagrażają ważnym ekosystemom

Topnienie lodowców ma dalekosiężne skutki nie tylko dla lokalnych ekosystemów, ale również dla rolnictwa, hodowli bydła i gospodarki obszarów zamieszkanych przez blisko 1,8 mld ludzi. Te nabierające rozpędu zmiany zagrażają różnorodności biologicznej regionu, zmuszając wiele gatunków do życia w coraz mniejszych i mniej stabilnych środowiskach. Zmiana klimatu powoduje, że wiekowe pokłady lodu zanikają z alarmującą szybkością, nie tylko w Himalajach, ale i na innych, kluczowych obszarach globu, takich jak Antarktyda czy Grenlandia. Szacuje się, że lodowce Himalajów mogą stracić do 75 proc. swojej masy do końca wieku.

Guterres ostrzega, że może to doprowadzić do znacznego zmniejszenia przepływu wód w głównych rzekach regionu, co w połączeniu z podnoszeniem się poziomu mórz, może zniszczyć obszary delt. Zmiany te byłyby katastrofalne dla nisko położonych krajów i zamieszkujących je społeczności.

Topnienie lodowców – zagrożenia dla ludzi

Zasoby wodne dla około 1,8 mld osób, które zamieszkują wiele krajów położonych w okolicach gór lub w dolnych biegach rzek, są zależne od wody z topniejących pokładów lodu i śniegu. Śnieg działa jak naturalny zbiornik wodny, więc jego brak oznacza mniejsze zasoby wody dla rolnictwa, konsumpcji i produkcji energii . Zmniejszające się ilości śniegu to problem dostępu do wody w lokalnych społecznościach, a także dla sektora energii wodnej, który dostarcza około 80 proc. elektryczności w Nepalu.

Topnienie lodowców prowadzi do zmian w krajobrazie i zwiększa ryzyko katastrof naturalnych, takich jak powodzie czy osunięcia terenu, szczególnie w połączeniu z nagłymi zdarzeniami, jak na przykład trzęsieniami ziemi. Inne konsekwencje ubywania pokrywy śnieżnej to topnienie wiecznej zmarzliny, co może wywoływać niestabilność terenu. To zjawisko zagraża fundamentom budowli i może prowadzić do zniszczenia infrastruktury. W związku z zanikaniem lodowców ludność musi zmagać się z różnymi zagrożeniami. Naturalne niebezpieczeństwa, które już teraz dotykają obszary górskie, wraz ze wzrostem temperatury i postępującą zmianą klimatu będą się nasilać.

Aby temu zapobiec, potrzebne jest zwolnienie tempa zmiany klimatu w nepalskich górach, co wymaga bezpośredniego zwrócenia uwagi na kluczowe czynniki, takie jak ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz stosowanie zasad zrównoważonego rozwoju. Przedstawiciel ONZ zasygnalizował, że podczas zbliżającej się konferencji COP28 skutki zmiany klimatu w górach i współpraca z lokalnymi społecznościami będzie kluczowym tematem.

Zachęcamy także do lektury artykułu „Ile śniegu leży na szczycie Mount Everest? I dlaczego to i tak za mało?”, który również porusza problem postępującej zmiany klimatycznej i topniejącego lodu na najwyższym szczycie Ziemi. Opisano w nim, jak najnowsze odkrycia dotyczące grubości śniegu na dachu świata wpisują się w alarmujący kontekst globalnego ocieplenia. Dowiesz się także jak zanieczyszczenia, takie jak pył i sadza, przyspieszają topnienie lodowców.