Konkluzje Rady UE przed COP28

W dniach 30 listopada – 12 grudnia w Dubaju odbędzie się 28. Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmiany Klimatu – COP28. W związku z tym Rada Unii Europejskiej zatwierdziła konkluzje, które zawierają ogólne stanowisko negocjacyjne UE na to spotkanie.

Rada Unii Europejskiej, w konkluzjach przed COP28, podkreśla niezwykle pilną potrzebę wzmocnienia globalnej reakcji na kryzys klimatyczny poprzez znaczne przyspieszenie globalnej redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz działania przystosowawcze i zrównoważony rozwój, ponieważ jest to jedyny sposób przeciwdziałania zmianie klimatu i zapewnienia lepszego poziomu życia i dobrobytu ludności na całym świecie, przy jednoczesnej ochronie przyrody i ekosystemów.

Najważniejsze konkluzje UE przed COP 28

1. Ambitniejsze globalne cele na rzecz neutralności klimatycznej

Państwa członkowskie podkreślają, że globalne ambicje klimatyczne muszą być większe, aby możliwe było ograniczenie wzrostu temperatury do około 1,5°C, zgodnie z porozumieniem paryskim. Podkreślono, że łączne wkłady ustalone na poziomie krajowym oraz ich aktualizacje i wdrażanie są obecnie niewystarczające, aby zrealizować ten cel. Wskazują też, że wszystkie strony powinny przed COP28 ponownie przeanalizować i określić cele na 2030 r., a także opublikować lub odpowiednio zaktualizować długoterminowe strategie niskoemisyjnego rozwoju. Dotyczy to głównie największych gospodarek świata.

2. Wycofywanie paliw kopalnych i zwiększanie mocy odnawialnych źródeł energii

W konkluzjach podkreślono, że przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu będzie wymagać globalnego i stopniowego wycofywania paliw kopalnych o nieobniżonych emisjach. Ważne jest, by sektor energetyczny był w znacznej części wolny od paliw kopalnych na długo przed 2050 r. Trzeba dążyć do przejścia na całkowicie lub w przeważającej mierze niskoemisyjny globalny system energetyczny w latach 2030-2039, niepozostawiający miejsca na nową energię pochodzącą z węgla. W tym sektorze są już powszechnie dostępne, opłacalne środki bezemisyjne, które przynoszą wiele korzyści m.in. dla zrównoważonego rozwoju, zdrowia ludzkiego i jakości powietrza, ale także dla tworzenia miejsc pracy oraz bezpieczeństwa energetycznego. Rada wzywa także do jak najszybszego rozpoczęcia stopniowego wycofywania dopłat do paliw kopalnych, jeśli nie służą one eliminowaniu ubóstwa czy sprawiedliwej transformacji.

Rada apeluje o podjęcie globalnych działań na rzecz trzykrotnego zwiększenia zainstalowanej mocy odnawialnych źródeł energii, do 11 TW, i na rzecz podwojenia tempa poprawy efektywności energetycznej do 2030 r. Należy przy tym mieć na uwadze krajowe koszyki energetyczne poszczególnych państw. Rada zaznacza, że współpraca z krajami rozwijającymi się jest koniecznością, jeśli chcemy sprostać wyzwaniom i zapewnić korzyści wynikające z transformacji.

3. Intensywniejsze łagodzenie zmiany klimatu i przystosowywanie się do niej

Rada podkreśla, jak ważne jest pomyślne zakończenie pierwszego, globalnego przeglądu podczas COP28. Podsumowanie to stanowi podstawowy element porozumienia paryskiego i przyniesie konkretne zalecenia dotyczące tego, jak przeprowadzić wzmocnione, natychmiastowe i ambitne działania w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i jak przystosować się do niej. Ministrowie pozytywnie oceniają także zainicjowanie programu prac w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i na rzecz sprawiedliwej transformacji oraz dialog o globalnym celu w tym obszarze.

Rada podkreśla przy tym, że wszystkie strony muszą uwzględniać kwestię przystosowania się do zmiany klimatu i odporności na nią w istniejących politykach i programach we wszystkich stosownych sektorach. Zwraca uwagę, że UE i państwa członkowskie coraz silniej dążą do wdrażania strategii i planów adaptacji i włączają tę kwestię do głównego nurtu odpowiednich polityk sektorowych UE.

4. Finansowanie działań klimatycznych na rzecz uniknięcia strat i szkód

Państwa członkowskie doceniają wysiłki, które podejmuje wiele krajów i instytucji, by wspierać rozwiązania eliminujące straty i szkody spowodowane negatywnym wpływem zmiany klimatu. Zdają sobie sprawę, że istniejące mechanizmy finansowania muszą być wzmocnione. Znają też potencjał wielostronnych banków rozwoju i międzynarodowych instytucji finansowych w tym względzie. Ministrowie apelują do wszystkich krajów o większe wysiłki i zmobilizowanie środków finansowych z różnych źródeł, aby wesprzeć działania klimatyczne. Czekają też na dyskusję na temat finansowania działań w związku ze zmianą klimatu na posiedzeniu Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych 17 października 2023 r.

Ponadto UE jest zdecydowana pracować ze wszystkimi stronami na rzecz:

• dalszego promowania wdrażania wzmocnionych ram przejrzystości;
• dalszego promowania pluralistycznej dyskusji na temat przyszłości UNFCCC, ze szczególnym naciskiem na poprawę skuteczności procesu i ułatwianie udziału w nim;
• przyspieszenia realizacji programu z Glasgow, dotyczącego działań na rzecz upodmiotowienia klimatu (ACE) i związanego z nim planu działania;
• zajęcia się aspektem płci, by wykorzystać pełen potencjał polityki klimatycznej;
• poczynienia postępów w dyskusjach w ramach wspólnego programu prac z Szarm el-Szejk na temat wdrażania działań w dziedzinie klimatu w odniesieniu do rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego;
• przyjęcia planu działania, w którym nakreślone zostaną działania podejmowane w ramach programu do czasu COP31 (2026 r.).

Główne punkty obrad COP28

Konferencja Stron (COP) Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmiany klimatu (UNFCCC) ma miejsce co roku. Jej zadaniem jest wyznaczenie klimatycznych ambicji i obowiązków oraz określenie i ocena działań na rzecz klimatu. Główne puntu COP28 to:

• pierwszy globalny przegląd;
• program prac w zakresie łagodzenia zmiany klimatu;
• globalny cel dotyczący przystosowania się do zmiany klimatu;
• finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu, w tym ustalenia finansowe dotyczące strat i szkód.

UE i jej państwa członkowskie są stronami konwencji, których łącznie jest 198 (197 państw i Unia Europejska). Na międzynarodowych szczytach klimatycznych Wspólnotę reprezentuje rotacyjna prezydencja Rady wraz z Komisją Europejską.

W Katowicach, w dniach 5-6 października br., na dwa miesiące przed Szczytem Klimatycznym ONZ w Dubaju (COP28), spotkali się przedstawiciele świata polityki, gospodarki i nauki, aby wypracować wspólne stanowisko na nadchodzące obrady. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule “Konferencja klimatyczna PRECOP28 – Katowicki Spodek i Centrum Kongresowe będą zasilane zieloną energią“.